جنگ سال هاست که به پایان رسیده اما بسیاری را با خود برده است آن مردان نابی که می توانستند امروز برای ما شرح ما وقع آن سال ها را کنند؛ دراین روزگار به ظاهر آرام پس از جنگ نیستند و یاد و خاطراتی از خود برای ما بر جای گذاشته اند.در چنین شرایطی از جمله مهم ترین منابعی که می تواند ما را به ویژه نسلی که جنگ را ندیده است، با آن سال ها آشنا کند کتاب است.کتاب خوب درباره جنگ کم نوشته نشده است. برخی از این کتاب ها در بازار چاپ و نشر کتاب رکوردشکن شده است؛ دا، بابانظر و خاک های نرم کوشک نمونه آن است. برخی از این آثار ترجمه شده و در کشوری مثل آمریکا عرضه شده که کتاب داستان های شهر جنگی نوشته حبیب احمدزاده و سفر به گرای ۲۷۰درجه تالیف احمد دهقان از جمله آن هاست. برخی از این کتاب ها نیز مورد اقتباس سینمایی واقع شده است.به عنوان نمونه فیلم «پاداش سکوت» ساخته مازیار میری بر اساس کتاب «من قاتل پسر تان هستم» احمد دهقان اقتباس شده است یا فیلم «نفوذی» براساس کتاب حکایت زمستان سعید عاکف نوشته شده است.همه این اتفاقات نشان می دهد که در حوزه جنگ کتاب های خوبی نوشته شده است. وقتی در کشوری مثل ما که مردم چندان کتاب خوان نیستند کتابی مثل دا یا خاک های نرم کوشک از چاپ صدم می گذرد، یعنی این که این کتاب ها توانسته اند با مردم ارتباط برقرار و توجه آنها را به خود جلب کنند. اما آن چه در حوزه کتاب های دفاع مقدس نگران کننده است، تبلیغات بسیار کم و عرضه نادرست این آثار است.

کتاب های خوب، ناشران معتبر و مخاطبانی که اطلاع ندارند
نمونه روشن و عینی این ماجرا برپایی دومین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس در مجتمع آیه های مشهد است.پس از گذشت بیش از ۲دهه از پایان جنگ نمایشگاهی ملی باحضور ناشران سراسر کشور و با عرضه انبوه کتاب های خوب دفاع مقدس و با تخفیف بسیار مناسب (۴۰درصد) در مشهد برپا شده است اما متاسفانه اطلاع رسانی مناسبی در این زمینه در رسانه ها و حتی سطح شهر صورت نگرفته است. علاوه بر آن، نمایشگاه در مکانی در نقطه ای دور افتاده از شهر که حتی امکان رفت و آمد با وسایل نقلیه عمومی نیز در آن فراهم نیست، دایر شده است.وقتی وارد دومین نمایشگاه ملی دفاع مقدس می شویم با تمام وجود حسرت می خوریم که چطور انبوه کتاب های خوب جنگ آرام و بی صدا در قفسه ها چیده شده است ولی هیچ کس نیست که نگاهی به این کتاب ها بیندازد، ورقی بزند و احیانا خریدی بکند.

غفلت در اطلاع رسانی دومین نمایشگاه کتاب دفاع مقدس
اگر نگوییم همه کتاب های خوب جنگ ولی بسیاری از آنها در دومین نمایشگاه کتاب دفاع مقدس در مجتمع آیه ها عرضه شده و نظم و آرامش و حال و هوای خوبی نیز بر فضای نمایشگاه حاکم است. با این حال نکته ای که روح انسان را آزار می دهد، حضور کمرنگ مخاطبان و علاقه مندان به کتاب است. نمایشگاهی که به گفته مسئول برپایی آن تا ۳۱سال دیگر در مشهد برگزار نخواهد شد چون هر سال در یک استان کشور برپا می شود، چرا باید به دلیل نبود اطلاع رسانی در مهجوریت برگزار شود. هرچند ناگفته نماند که پس از گذشت چند روز تازه مسئولان به فکر اطلاع رسانی از طریق رسانه ها افتاده اند.

صد حیف که مردم از وجود چنین نمایشگاهی بی خبرند
در گشت و گذار از دومین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس در غرفه «روایت فتح» که مجموعه نیمه «پنهان ماه»، «اینک شوکران» و فیلم های مستند روایت فتح از مشهورترین محصولات عرضه شده آن است ، حجت الاسلام مهدی شجاع را می بینم که با دقت بسیار به دنبال انتخاب کتاب است.وی که کتاب های بسیاری نیز خرید کرده و به زحمت آنها را حمل می کند، با اظهار تاسف از این که مردم مشهد از برپایی دومین نمایشگاه کتاب مطلع نشده اند، می گوید: صد حیف که مردم از وجود چنین نمایشگاهی آن هم با این همه کتاب خوب مطلع نیستند.وقتی از او درباره کیفیت کتاب های عرضه شده می پرسم، می گوید: همه کتاب های خوب جنگ که برای مردم شناخته شده است در این نمایشگاه به چشم می خورد. علاوه بر آن کتاب های خوبی که هنوز معرفی نشده است، به چشم می خورد که من چند نمونه از آن ها را خریداری کردم. این بازدید کننده نمایشگاه کتاب دفاع مقدس، ادامه می دهد: من کتاب های اطلس جنگ ، زندگی شهید فکوری، کتاب های تازه منتشر شده از مجموعه نیمه پنهان ماه، کتاب گردان حنظله و ... را خریداری کرده ام. شجاع که از دیدن کتاب گردان حنظله که توسط بنیاد حفظ آثار استان البرز منتشر شده، سر ذوق آمده است می گوید: من این کتاب کوچک را اولین بار در همین نمایشگاه دیدم وقتی چند صفحه از آن را ورق زدم و خواندم، دریافتم که واقعا کتاب جالبی بود. کتاب شرح خاطرات گردانی به نام حنظله از گردان های لشکر ۲۷ محمدرسول ا... (ص) است که حدود ۸۰ نفر از رزمندگان این گردان در یک کانال محاصره می شوند و فقط چند نفر زنده برمی گردند که یکی از آن ها شرح خاطرات خود را در قالب این کتاب کم حجم نوشته که بسیار جالب و خواندنی است.

کتاب های خوب و ناشران معتبر از امتیازات نمایشگاه است
نعمتی یکی از مسئولان آتش نشانی مشهد است که برای خرید کتاب برای ایستگاه های آتش نشانی شهر به نمایشگاه مراجعه کرده است.وی با ابراز خوشحالی از این که ناشران معتبر کتاب های دفاع مقدس با آثار خوب در این نمایشگاه شرکت کرده اند، می گوید: من کتاب های جذاب و خواندنی فراوانی را که حتی در نمایشگاه کتاب تهران ندیده ام، در این نمایشگاه پیدا کرده ام. به خصوص آثاری که تازه منتشر شده است نیز در این نمایشگاه به چشم می خورد.این بازدید کننده نمایشگاه کتاب دفاع مقدس که مجموعه فرهنگ جبهه را خریداری کرده است با اشاره به شرحی که مقام معظم رهبری درباره این کتاب نوشته اند و از نویسنده آن تجلیل کرده اند، می گوید: در این مجموعه کتاب های خواندنی به چشم می خورد که مخاطب با مطالعه آن اطلاعات مناسبی درباره جنگ به دست می آورد و بخشی از حقایق جنگ را بدون کم و کاست دریافت می کند. وی که برپایی دومین نمایشگاه کتاب دفاع مقدس مشهد را فرصت ارزنده ای برای علاقه مندان آثار دفاع مقدس می داند، ادامه می دهد: در حوزه جنگ کتاب های مفید فراوان نوشته شده که می تواند پاسخگوی نیازها و سوالات مخاطبان باشد. به هر حال از جمله مهم ترین منابعی که می تواند درباره جنگ به ما اطلاعات بدهد همین کتاب هاست که در دسترس ما قرار دارد.

از لابه لای همین کتاب ها باید با جنگ و مردان آن آشنا شد
زهیرقدسی نماینده انتشارات سوره مهر نیز با گلایه فراوان از نبود اطلاع رسانی درست و به موقع درباره برپایی نمایشگاه با اشاره به این که کتاب های تازه منتشر شده مانند رمان «جاده جنگ» و «۸ سال این گونه گذشت» توسط انتشارات سوره مهر در این نمایشگاه عرضه شده است، می گوید: مردم ما قرار است از لابه لای همین کتاب ها با دفاع مقدس آشنا شوند و مردان جنگ را بشناسند اما وقتی عرضه این کتاب ها با خلأها و ضعف های بسیاری همراه است باید نگران تصویر نادرستی بود که نسل جوان از جنگ در ذهن خود می پرورانند. متاسفانه نمایشگاه کتاب دفاع مقدس آن هم در هفته دفاع مقدس که باید ارزش های جنگ که لابه لای همین کتاب ها پنهان شده است ، ترویج شود مظلومانه در گوشه ای از شهر به دور ازچشمان مردم و در خلاء اطلاع رسانی درست، برگزار می شود. چگونه می توان امید داشت که نسل جدید با واقعیت های جنگ آشنا شود. وی درباره وضعیت ادبیات دفاع مقدس و میزان اقبال مردم از کتاب های این حوزه می گوید: وقتی آثار نویسندگانی مثل سیدمهدی شجاعی ، رضا امیرخانی، نوشته های شهید چمران و شهید آوینی این قدر فروش بالایی دارد نشان می دهد که مردم مخاطب این آثار هستند و به آن گرایش دارند اما مشکل اصلی این است که کتاب های جنگ به مخاطب معرفی نمی شود .

منبع: / روزنامه / خراسان ۱۳۹۰/۷/۶
نویسنده : رضوانی نیا