رشد کهکشان ها در پرورشگاه ماده تاریک
ترجمه: فرشید کریمى
روزنامه شرق، یکشنبه ۱۱ دى ۱۳۸۴ - - ۱ ژانویه ۲۰۰۶
اگر بخواهید بدانید که کهکشان هاى جدید در کجا به دنیا مى آیند، کافى است که به دنبال توده هایى از ماده تاریک باشید. اگر چه ماده تاریک کاملاً از چشم آشکارگرهاى امروزى پنهان است اما این ماده اسرارآمیز با گرانش خود مى تواند انرژى تابشى را منحرف و خم کند. اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایى هابل و تلسکوپ سوبارو (Subaru) توزیع ماده تاریک را در ناحیه اى از آسمان به بزرگى ۵ ماه کامل نقشه بردارى کردند. آنها نشانه هایى از توده هاى ماده تاریک را یافتند که پرورشگاه کهکشان هاى تازه متولد شده هستند که حدود ۱۲ میلیارد سال نورى از زمین فاصله دارند. یک آشیانه مجزا از ماده تاریک مى تواند چندین کهکشان تازه را در خود پرورش دهد. این نتایج که توسط محققین موسسه علوم تلسکوپ فضایى و رصدخانه اخترشناسى ملى ژاپن و همچنین دانشگاه توکیو به دست آمده است پیش بینى هاى فرضیه فعلى کیهان شناسى موسوم به مدل «ماده تاریک سرد» را تائید مى کنند. هر چند ماده تاریک به طور مستقیم با استفاده از تلسکوپ قابل رویت نیست اما کشش گرانشى قدرتمند آن بر روى گاز، ستاره ها و حتى کهکشان هاى مجاور باعث آشکار شدن وجود آن مى شود. کهکشان ها معمولاً به صورت خوشه تجمع مى کنند و گرانش عامل تعیین کننده عمده تجمع آنها است.
ممکن است مطالعه چگونگى تجمع کهکشان ها نحوه توزیع ماده تاریک و چگونگى تاثیر آن بر روى تولد و رشد کهکشان ها را مشخص کند. در گذشته مطالعه تجمع کهکشان هاى جوان بسیار مشکل بود. کهکشان هاى جوان به دلیل فاصله بسیار زیاد، کم نور به نظر مى رسند و یافتن تعداد کافى براى تحقیق در مورد تجمع آنها یک چالش رصدى بود.
«ماسامى اوچى» و همکاران وى از موسسه علوم تلسکوپ فضایى با استفاده از تلسکوپ سوبارو و دوربین آن موسوم به Suprime-Cam یک ناحیه از آسمان در صورت فلکى نهنگ (Cetus) را مورد مطالعه قرار دادند. این قسمت از آسمان ناحیه اى به بزرگى پنج ماه کامل را پوشش مى دهد. این گروه با تصویربردارى هاى حساس در محدوده سه رنگ نور مرئى از این ناحیه توانستند حدود ۱۷ هزار کهکشان جوان که در فاصله ۱۲ سال نورى قرار دارند را مشاهده کنند. این تعداد ده برابر بیشتر از تعداد رصد شده طى مطالعات قبلى در مورد این کهکشان هاى جوان است.
این گروه بر اساس این داده ها دریافت که:
۱- تعداد زیادى جفت هاى کهکشانى وجود دارند که فاصله آنها از یکدیگر کمتر از ۸۰۰ هزار سال نورى است.
۲- کهکشان ها حتى در فاصله هاى بسیار زیاد به طور مستحکم گرد هم مى آیند.
این دو نتیجه زمانى انتظار مى رود که کهکشان ها در میان توده هاى ماده تاریک آشیانه کنند. این گروه نتایج رصدى را به طور مفصل با پیش بینى هاى نظرى مدل «ماده تاریک سرد» مقایسه کرده و دریافتند که یک توده متوسط از آشیانه هاى ماده تاریک به اندازه ششصد میلیارد خورشید وزن دارد و اینکه یک توده مجزا ماده تاریک چندین کهکشان جوان را در میان خود آشیانه مى دهد.
تحقیقات این گروه به همراه پژوهش هاى دیگر که به طور مستقل توسط گروه دیگرى انجام شد شواهد محکمى را ارائه مى دهند مبنى بر اینکه کهکشان هاى جوان در ابتداى کیهان در میان توده هاى ماده تاریک پرورش یافته و اینکه یک توده مجزا از ماده تاریک کهکشان هاى جوان متعددى را در خود جا مى دهد. هر دو گروه از توانایى بى نظیر تلسکوپ سوبارو بهره مى برند تا تصویربردارى هاى بسیار حساسى از یک ناحیه وسیع از فضا را انجام دهند.
www.universetoday.com
نظر شما