پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1401
پدیدآور: حدیث همتی استاد راهنما: فرزاد رستمی استاد مشاور: قدرت احمدیان
دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی
چکیده

فناوری‌های نوین و نوظهور از قابلیت‌های بی‌شماری مانند تجدید توزیع قدرت بین‌المللی و منطقه‌‌ای، بازدارندگی نظامی و تغییر تمامی ابعاد زندگی از جمله بازارهای مالی و اقتصادی، مسائل زیست محیطی، امنیت و سیاست برخوردارند. هوش‌مصنوعی فناوری جدیدی است که به طور خلاصه به معنای توانایی یک سیستم کامپیوتری برای انجام وظایفی است که معمولا به هوش انسانی نیاز دارند مانند: ادراک بصری، تصمیم‌گیری و تشخیص گفتار که دارای ابعاد مختلفی مانند: ابعاد اقتصادی، ابعاد نظامی، ابعاد سیاسی- امنیتی و ابعاد زیست محیطی می-باشد. در تحقیق حاضر، با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و از منظر رویکرد نظری موازنه نرم درپی پاسخ به این پرسش بودیم که «هوش مصنوعی چه تأثیری بر آینده رقابت‌های منطقه‌ای دارد؟» و برای پاسخ به پرسش مذکور فرضیه‌ای در قالب: «با پیشرفت هوش مصنوعی در خاورمیانه، شاهد نظم جدید منطقه‌ای در قالب توازن نرم با تکیه بر تکنولوژی‌های نوین خواهیم بود»؛ مطرح شد. در این پژوهش جایگاه هوش مصنوعی در جهان و منطقه و نقش و تأثیر هوش مصنوعی در ابعاد: نظامی- دفاعی، امنیتی- سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی در کشورهای مورد مطالعه از جمله: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، ترکیه، اسرائیل و ایران و آینده رقابت‌های منطقه‌ای مورد مطالعه قرارگرفت. و در ابعاد ذکر شده طبق شواهد نقش مستقیم هوش مصنوعی و موازنه نرم در استراتژی‌های منطقه‌ای و ملی کشورهای هدف مطالعه و نظم جدید مبتنی بر هوش مصنوعی در منطقه آشکار شد. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که مفهوم قدرت و ابزارهای اعمال آن همواره تغییر پیدا کرده است و در زمان حاضر تحت تأثیر تحولات نوینی که در نظام بین‌الملل پدید آمده است؛ از جمله ظهور فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی، ماهیت قدرت هم متحول شده است بنابراین برای پاسخگویی به تحولات جدید که ماهیتی پیچیده و درهم تنیده دارند؛ تکیه صرف بر تسلیحات نظامی کافی نخواهد بود بلکه از تکنولوژی‌های نوین در تمامی حوزه‌ها باید بهره جست که این موضوع چینش قدرت، بازیگران مؤثر و آینده‌ی رقابت‌های منطقه‌ای را به شدت تغییر داده است. در طی پژوهش مشخص شد که در مورد منطقه خاورمیانه به دلیل حاکم بودن شرایط معضل امنیتی بین بازیگران منطقه‌ای؛ هرگونه رشد و پیشرفت در زمینه فناوری همچنان در راستای منافع نظامی صورت خواهد گرفت اگرچه برخی کشورهای خاورمیانه در حوزه‌های دیگر هوش مصنوعی به پیشرفت‌های قابل توجهی نائل شده‌اند اما این گونه پیشرفت‌ها با رشد و تحول تکنولوژی در جوامع غربی مسیری کاملا تفاوت دارد و در نهایت امر به رقابت‌های تسلیحاتی و بازدارندگی منجر خواهد شد.