کارشناسی ارشد 1399
پدیدآور: حامد عبدالهی استاد راهنما: محمد راسخ
دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق
چکیده

پیشرفت‌های تکنولوژیک منجر به شبیه‌سازی انسان به‌وسیله ابزارهایی گردید که گرچه به‌منظور رفاه بشر خلق گردیدند اما در ابعاد دیگری تهدیدکننده جوامع انسانی خواهند بود و کاربرد گسترده این موجودات و اختلاط آن‌ها با زندگی انسانی آن‌ها را تبدیل به بخشی از زیست انسانی نموده است و این هم‌نشینی میان انسان و ماشین نیازمند تنظیم روابط این موجودات و محیط پیرامونی خود گردیده است. اهمیت این نظم‌بخشی آنجا بیشتر نمود می‌یابد که این مصنوعات به‌گونه‌ای سریع‌تر از انسان‌ها در حال یادگیری و یا افزایش توانمندی هستند و این توانمندی بیش از انسان می‌تواند خطری جدی برای حقوق‌بشر و زیست انسانی بر روی کره زمین باشد. بر این اساس چگونگی رابطه حقوقی میان انسان و این موجودات ضروری و مهم به نظر می‌رسد. هرچند مسئله شخصیت بخشیدن به اشیا بی‌جان مانند شرکت‌ها کشتی‌ها یا عناصر محیط زیستی همچون رودخانه جنگل و یا حیوانات موضوعی با سابقه تاریخی نسبتاً گسترده می‌باشد اما چالش شخصیت بخشیدن به هوش‌مصنوعی از سال 2017 با تصویب قانون مدنی ربات‌ها (CLRR) که در آن به ربات‌ها شخصیت الکترونیکی قائل شده است وارد مرحله جدیدی از انتقادات گردیده است از سویی حامیان اعطای شخصیت آن را به‌عنوان سپری در برابر تخلفات و جرم انگاری فعالیت‌های هوش‌مصنوعی قلمداد می‌نمایند از سوی دیگر مخالفین معایب چنین تخصیصی، مضرات آن را بیش از فواید آن دانسته و ایراد وارد بر آن را شانیت بخشیدن به ربات در برابر انسان‌ها می‌دانند که این عده با انتشار متنی تحت عنوان ROL دلایل مخالفت خود را ابراز داشته‌اند. در این راستا محققانی چند، از جمله سلیمان 2017 نتیجه‌گیری می‌کند که ربات‌ها براساس معیارهای لازم برای شخص، واجد شرایط شخص بودن نیستند. برایسون 2017 اعطای شخصیت را اخلاقاً غیرضروری از نظر حقوقی دردسرساز می‌داند. جان استوارت گوردون 2020 به بررسی رابطه میان شخصیت اخلاقی و حقوقی و استفاده از تشابه آن با شرکت‌ها و حیوانات می‌پردازد؛ و بنابراین موضوع از حیث نو بودن کاملاً در مرز دانش و چالش‌برانگیز می‌باشد. قصد دارم به تحلیل و بررسی اعطای شخصیت حقوقی به هوش‌مصنوعی و بررسی مزایا و معایب آن بر پایه آرای موافقین و مخالفین بپردازم