بزرگترین خودروساز جهان در حالی چند روز پیش با انتشار بیانیه‌ای از توقف صادرات خود به ایران به بهانه تحریم‌های بین‌المللی علیه کشورمان خبر داد که انتشار این بیانیه در تناقض آشکار با فلسفه فعالیت این شرکت و هدف بنیان گذاران تویوتا محسوب می‌شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، شرکت تویوتا موتور که در سال گذشته میلادی توانست عنوان بزرگترین خودروساز ژاپن و جهان را از آن خود کند، چندی پیش در اقدامی عجیب و قابل تامل با انتشار بیانیه‌ای از توقف صادرات خود به ایران به دلیل تحریم های بین المللی علیه کشورمان خبر داد.
این اقدام تویوتا را می‌توان بدعتی خطرناک در صنعت خودروسازی جهان توصیف کرد. به خصوص این که انتشار بیانیه تویوتا در تناقض آشکار با فلسفه این شرکت است.
تویوتا دارای اصولی هفت گانه است که این اصول در سال 1992 میلادی منتشر شده و سپس در سال 1997 مورد ویرایش قرار گرفت.
این اصول هفت گانه عبارتند از:
1 - احترام گذاشتن به زبان و روح قانون هر ملت و گشاده بودن و صادق بودن فعالیت های شرکت درجهت اینکه یک شهروند جهانی خوب باشد.
2 - احترام به فرهنگ و آداب هر ملت و سهیم شدن در توسعه اقتصاد و اجتماع از طریق فعالیت های شرکت در جامعه.
3 - وقف کردن خود برای تولید محصول ناب و ایمن و بهبود کیفیت فعالیت های خود در هر کجا.
4 - خلق و توسعه فن آوری های پیشرفته و تولید محصولات و خدمات نمونه و برجسته که نیازهای مشتریان جهانی را برآورده کند.
5 - فرهنگی را در شرکت ایجاد کنید که خلاقیت فردی و ارزش های تیمی را بگسترد، درعین اینکه اعتماد متقابل را ارج می نهد و احترام کارکنان و مدیران را درنظر می گیرد.
6 - رشد و توسعه را ازطریق مدیریت نوآوری دنبال کنید.
7 - با شرکای کسب و کار در تحقیقات و خلق رشد پایدار و سود متقابل کار کنید.
همان طور که ملاحظه می کنید در این اصول تویوتا خود را موظف به احترام به آداب و فرهنگ همه ملت ها دانسته و بر خود تکلیف کرده که در همه کشورها محصول ناب و ایمن تولید کند.
با توجه به این اصول خدشه ناپذیر انتشار بیانیه تویوتا درباره توقف صادرات به ایران که رنگ و بوی سیاسی نیز می دهد، اقدامی عجیب محسوب می شود. این وضعیت وقتی عجیب تر می شود که مدیرعامل کنونی تویوتا یعنی آکیو تویودا نوه بنیان گذار شرکت بوده و به تبع باید درک بهتری از اصول این شرکت داشته باشد.

* * بحران فراخوان در تویوتا
تسلیم شدن بزرگترین خودروساز جهان در برابر فشارهای جهانی علیه کشورمان نشان می دهد که تویوتا از اهداف و اصول خود فاصله گرفته و البته باید گفت که این فاصله گرفت از اصول دست کم از جنبه فنی به صورت آشکاری ضعف های تویوتا را نمایان کرده است.
تویوتا که زمانی داعیه دار بحث کیفیت و احترام به مشتری در جهان بود، طی حدود یک سال اخیر بیش از 11 میلیون دستگاه از خودروهایش را از بازارهای جهانی به دلیل نقص فنی جمع آوری کرده است.
از سوی دیگر چندی پیش اداره کل ایمنی بزرگراه های آمریکا نیز با انتشار گزارشی اعلام کرد که حدود 90 نفر در این کشور بر اثر تصادف رانندگی ناشی از نقص فنی در محصولات تویوتا جان خود را از دست داده اند.
البته باید به این نکته اشاره کرد که مدیرعامل تویوتا بارها از مشتریان این شرکت عذرخواهی کرده و حتی یکبار نیز به گریه افتاد و از سوی دیگر تویوتا نیز برنامه فراخوان خود را با جدیت زیادی انجام داد، اما در هر صورت این فراخوان عظیم نشان داد که تویوتا نیز از ضعف مدیریت و اشتباه در تصمیم گیری بی نصیب نیست.

* * تویودا، مدیری بی تجربه و ناموفق
در همین زمینه چندی پیش یکی از کارشناسان کهنه‌کار ژاپنی که به مدت 30 سال درباره تویوتا و فعالیت‌های آن نوشته، مدیرعامل بزرگترین خودروساز جهان را به چالشی جدی کشاند.
ماساکی ساتو با ارسال نامه‌ای به چند روزنامه بزرگ آمریکا، توضیح داد که آکیو تویودا برای شرکت تویوتا مدیرعاملی بی‌تجربه و ناموفق بوده و سوءمدیریت‌های وی به ضرر بزرگترین خودروساز ژاپن و جهان تمام شده است.
ساتو که تاکنون چندین کتاب در زمینه صنعت خودروسازی ژاپن به نگارش درآورده، همچنین توضیح داد که بنیان‌گذاران تویوتا از مدیرعامل کنونی این شرکت که او نیز جزیی از خانواده آن‌ها محسوب می‌شود، سختکوش‌تر بوده و آنان توانستند خودروهایی با کلاس جهانی را در این شرکت تولید کنند، اما تویودا نتوانسته چنین کاری را انجام دهد.

* * انتشار بیانیه برای دلجویی از دوستان آمریکایی!؟
اما برخی از کارشناسان انتشار بیانیه تویوتا درباره توقف صادرات محصولات این شرکت به ایران را ناشی از فشارهای آمریکا و تسلیم شدن تویوتا در برابر این فشارها می دانند.
با توجه به این که بیشتر فراخوان های تویوتا مربوط به بازار آمریکا بوده و مدیرعامل تویوتا نیز تاکنون چندین بار زیر تیغ سوالات نمایندگان کنگره آمریکا رفته، به نظر می رسد که تویوتا برای خوشحال کردن مسوولان آمریکایی در شرایط کنونی و خارج شدن از زیر بار فشار این کشور اقدام به انتشار بیانیه فوق کرده است.
تویوتا به نوعی با این کار قصد دلجویی از مقامات آمریکایی را داشته تا بتواند به حضور خود در بازار این کشور ادامه دهد. آمریکا را می توان بزرگترین بازار خودرو ژاپن در جهان دانست و به همین دلیل تویوتا اصلا دوست ندارد دوستان آمریکایی اش برایش مانع تراشی کنند، به همین دلیل انتشار بیانیه ای علیه ایران شاید راه خوبی برای حل این مشکلات باشد. هرچند که اخیرا افزایش بی سابقه ارزش ین در برابر دلار به صادرات خودرو تویوتا به آمریکا لطمه زده است.

* * تناقض آقای تویودا با خودش!
همچنین انتشار بیانیه تویوتا درباره قطع صادرات به ایران در تناقض با اظهارات مدیرعامل این شرکت نیز محسوب می شود. تویودا همه از برنامه این شرکت برای حضور در کلیه بازارهای جهانی خبر داده و این در حالیست که ایران به عنوان پرجمعیت ترین کشور منطقه خاورمیانه قاعدتا بازار مناسبی برای خودروسازان هم برای تولید و هم برای فروش به شمار می رود، اما مشخص نیست به چه دلیل تویوتا از جضور در ایران سر باز می زند و این در حالیست که سایر خودروسازان مانند خودروسازان فرانسه، کره جنوبی و حتی آلمان هر یک به نوعی در بازار خودرو ایران حضور دارند. از همین رو شاید انتشار بیانیه تویوتا را بتوان اشتباه استراتژیک آقای تویودا در شرایط کنونی دانست.

* * درس عبرت دولت ایران به تویوتا
نکته جالب اینجاست که بر اساس اعلام تویوتا این شرکت در سال گذشته میلادی تنها 250 دستگاه خودرو به ایران صادر کرد که در سال جاری میلادی تاکنون این میزان صادرات به 220 دستگاه رسیده است. حال با توقف صادرات تویوتا به ایران چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در واقع هیچ اتفاقی رخ نمی دهد و اتفاقا رقبایی مانند هیوندای و کیا جای تویوتا را در بازار ایران می گیرند.
این وضعیت نه تنها هیچ آسیبی به مصرف کننده ایرانی نمی زند، بلکه باعث لکه دار شدن ماهیت تویوتا برای ایرانیان نیز می شود. از همین رو انتشار بیانیه تویوتا در این شرایط کمی عجولانه و غیرحرفه ای محسوب می‌شود.
از سوی دیگر باید دید دولت ایران چه واکنشی نسبت به بیانیه تویوتا نشان می دهد. هرچند که با توقف صادرات تویوتا به ایران اتفاقی رخ نمی دهد، اما باید کشورمان درس عبرتی به بزرگترین خودروساز جهان بدهد تا دیگر سیاست را وارد اصول کاری خود نکند.
در این راستا برخی کارشناسان پیشنهاد داده اند که بهتر است دولت واردات محصولات تویوتا به ایران را به مدت 10 سال ممنوع کند تا مشخص شود کدام طرف در این بین زیان خواهد کرد. در دنیای رقابتی امروز قطعا رقبای تویوتا جای تویوتا را در بازار خودروهای خارجی ایران پر خواهند کرد. شاید در این بین تنها عذرخواهی تویوتا و پس گرفتن بیانیه منتشر شده بتواند باعث لغو ممنوعیت فوق شود.

* * آخرین بدبیاری تویوتا
در آخرین رخداد پس از انتشار بیانیه تویوتا درباره قطع صادرات به ایران، ارزش سهام این شرکت ژاپنی به شدت کاهش یافت.
بر این اساس ارزش سهام تویوتا به پایین‌ترین سطح خود طی 17 ماه اخیر رسید. کارشناسان دلیل افت ارزش سهام تویوتا را افزایش بی‌سابقه ارزش ین در برابر دلار و همچنین انتشار بیانیه این شرکت مبنی بر قطع صادرات به ایران اعلام کرده‌اند.

منبع: / خبرگزاری / ایسنا ۱۳۸۹/۵/۲۲
نویسنده : محمدجواد به آبادی