کودکان گل‏هاى بوستان زندگى و آینده‏سازان جامعه بشرى و امید جهانیان‏اند. کودکان سرمایه‏ها و ذخایر گرانبهاى هر ملتى هستند. عزت، افتخار و سربلندى هر ملت به کیفیت، رشد و بالندگى کودکان آن سرزمین بستگى دارد.
بازى مهم‏ترین عامل آسان‏کننده رشد و بالندگى در صحنه حیات کودک، و اسباب‏بازى، ابزارى است براى فراخوان کودک به این پهنه از گلستان حیات. بازى براى کودک، همانند هوایى که تنفس مى‏کند، لازم و ضرورى است.
اسباب‏بازى در افزایش پویایى و تجربه کودک نقشى مؤثر دارد و از آن مى‏توان به عنوان وسیله‏اى براى یاد دادن مفاهیم گوناگون از جمله رنگ، شکل، اندازه، شماره، جنس و حجم استفاده کرد و بدین ترتیب بر دامنه واژگان کودک افزود. افزون بر این، از اسباب‏بازى مى‏توان براى تشخیص رشد اجتماعى، شخصیتى و هوشى کودکان بهره گرفت. چنانچه کودک را از بازى و اسباب‏بازى محروم سازید، کودکى، موجودیت، تندرستى، نشاط و آینده کودک را از وى گرفته‏اید. تجربیات نشان داده است که محرومیت فرد در دوران خردسالى بر روح و روان او در بزرگسالى آثار ناخوشایند و نامطلوب مى‏گذارد. پدران و مادران در انتخاب اسباب‏بازى دقت و هوشیارى لازم را داشته باشند و با مراجعه به کتب علمى اسباب‏بازى‏هاى مناسب را انتخاب کنند.

بازى‏ها و اسباب‏بازى‏هاى مناسب براى کودکان از تولد تا دوازده سالگى‏
با توجه به انواع مختلف بازى‏ها (جسمى، تقلیدى، ساختنى، خلاق و ...) و در نظر گرفتن ویژگى‏هاى جسمى، عاطفى، اجتماعى و عقلى کودکان از تولد تا دوازده سالگى، فهرستى از بازى‏ها و اسباب‏بازى‏هاى مناسب براى سنین مختلف پیشنهاد مى‏شود.

از تولد تا 12 ماهگى‏
* بازى بدنى که حتى در نخستین ماهها آغاز مى‏شود، به رشد و تکامل اعمال حرکتى درشت مانند کنترل اعضا، تنه و سر کمک مى‏کند. ماه اوّل و دوم پس از تولد کودک علاقه به فعالیت‏هاى عضلانى، لگد زدن، برگشتن، غلطیدن، تکان دادن دست‏ها و سایر حرکات شناخته بدنى وجود دارد. * در یک ماهگى کودک جغجغه را لمس کرده و زود مى‏اندازد.
* در 5/2 ماهگى کودک مى‏تواند جغجغه را تکان دهد و یکى از سرگرمى‏هاى او بیرون آوردن صداهاى مختلف از حنجره است.
* از حدود 2 یا 3 ماهگى بازى اکتشافى که به صورت بازى با انگشتان است آغاز مى‏شود.
* از یک تا چهار ماهگى کودک صدا و رنگ را کشف مى‏کند. کودک هنگامى به اسباب‏بازى نگاه خواهد کرد که اسباب‏بازى در معرض دید او قرار بگیرد. از سه ماهگى به بعد علاقه‏اش به اسباب‏بازى شدیدتر خواهد شد و کودک خواهد کوشید با حرکت هر دو دست اسباب‏بازى را به سوى خود بکشد و با آن تماس یابد. در چنین سنى مى‏توان یک جسم حرکت‏کننده را روى تختخواب بچه آویخت و تصاویر رنگى در اتاقش قرار داد. یک جغجغه یا اسباب‏بازى به آرامى در کنار چشمانش حرکت دهید به طورى که چشمان کودک مسیر حرکت اسباب‏بازى را دنبال کند. به کودک اجازه دهید یک شى‏ء (جغجغه، پیمانه پلاستیکى و ...) را که در دستانش هست چنگ بزند، به صدا در آورد و آن را تکان دهد که باعث سرگرمى کودک مى‏شود.
* کودک در 5/4 ماهگى هر شى‏ء را که مى‏بیند و در دسترسش قرار دارد برمى‏دارد، به طرف دهان مى‏برد، مى‏مکد، تکان مى‏دهد و پرت مى‏کند. اشیاء مختلفى (قطعات و پیمانه‏ها و ...) را در اختیارش قرار دهید تا آنها را بگیرد. کودک احتمالاً دوست دارد این اشیا را در دهان قرار دهد، بنابراین از اندازه و تمیز بودن آنها که قابل بلعیدن نباشد اطمینان پیدا کنید. یک جغجغه را پشت سر او تکان دهید، به او اجازه برگشتن و گرفتن آن را بدهید.
* در پنج ماهگى بررسى اسباب‏بازى‏ها با چشم، خیره شدن به دست‏ها و زیاد شدن حرکات صدایى باعث تفریح و لذت کودک است.
- در پنج ماهگى وقتى که مکعبى در دسترس کودک قرار مى‏گیرد نگاهى مى‏کند و با خوشحالى آن را مى‏گیرد.
* در ماه ششم خندیدن، پرتاب کردن اسباب‏بازى‏ها و لذت بردن از صداى به زمین خوردن آنها و کشیدن اسباب‏بازى‏ها به طرف خود اگر به نخ بسته شده باشند کودک را شاد مى‏کند.
- کودک در شش ماهگى به مدت 5 الى 10 دقیقه مى‏تواند خودش را با اسباب‏بازى‏هایش سرگرم کند.
- در شش ماهگى اشیا را از یک دست به دست دیگر انتقال مى‏دهد.
- در شش ماهگى علاقه زیادى دارد که به همه چیز دست بزند، مى‏خواهد همه چیز را در دهان بگذارد، اسباب‏بازى‏ها را از طریق نگاه کردن، لمس کردن، دهان گذاشتن و زمین زدن کشف کند، بنابراین اجازه دهید کودک با وسایل معمولى خانه بازى کند مثل بشقاب، قابلمه، قاشق، روزنامه، پارچه و ... .
- در شش ماهگى کودک صورتش را با کشیدن ملحفه مخفى مى‏کند و سپس آن را کنار مى‏زند.
* انواع بازى‏ها در هفت ماهگى: دست‏کارى اشیاى محیط زندگى، مچاله کردن کاغذ، بازى با قاشق و فنجان، برداشتن کلاه از سر، پایین کشیدن جوراب‏هاى خود، بازى با آب اگر در تشت گذاشته شود، خنده و دست تکان دادن و فریاد کشیدن در مقابل افراد آشنا و سر را براى مخفى شدن و بازى کردن گرداندن.
- در هفت ماهگى کودک مى‏تواند اسباب‏بازى را از یک دست به دست دیگر بدهد، اسباب‏بازى را بیندازد و نگاه کند که کجا مى‏افتد، اسباب‏بازى را روى سطحى که تولید صدا مى‏کند به حرکت در آورد. وى از میان اسباب‏بازى‏ها، اسباب‏بازى‏هاى حرکت‏دار و صدادار را ترجیح مى‏دهد. اسباب‏بازى را با یک تکه نخ طورى متصل کنید که کودک بتواند آن را در طول اتاق، میز یا تختخواب بکشد.
- در هفت ماهگى دستش را زیر شیر آب مى‏گیرد و از ریزش آب روى دستش خوشش مى‏آید و لذت فراوانى مى‏برد.
- بازى تقلیدى مانند تقلید از آهنگ صداى مادر و سایر پرستاران در هفت تا هشت ماهگى به روشنى قابل مشاهده است. با کودک صحبت کنید و صدایش را تقلید نمایید مخصوصاً وقتى به او غذا مى‏دهید یا لباسش را عوض مى‏کنید در باره غذا و لباس با او صحبت کنید مثلاً بگویید حالا دکمه را مى‏بندم، در باره تصاویرى که او مى‏بیند با او صحبت کنید، از مکالمه بچه‏گانه استفاده نکنید، وقتى که صحبت مى‏کنید مستقیماً به بچه نگاه کنید، از جملات کامل و درست استفاده کنید، از بازى با کلمات استفاده کنید، کلمات ساده مانند «باى باى» و سلام را تکرار کنید.
* در ماه هشتم از میان اسباب‏بازى‏ها آن را که دوست دارد انتخاب مى‏کند. اگر شى‏ء از گهواره بیرون بیفتد خود را به طرف آن مى‏کشاند.
- در هشت تا یازده ماهگى اسباب‏بازى‏هایى را که از دید او پنهان شده است فعالانه جستجو مى‏کند و براى به دست آوردن آن موانع را کنار مى‏زند.
- در هشت ماهگى اسباب‏بازى‏هاى خود را پرتاب مى‏کند که براى کودک یک نوع بازى تلقى مى‏شود. یک نوع بازى دیگر کودک به هم زدن دو شى‏ء یا دو مکعب یا اسباب‏بازى است.
- هشت تا دوازده ماهگى پرتاب کردن اشیا، هر چه بیشتر و هر چه دورتر سرگرمى اوست. بنابراین اسباب‏بازى‏هاى نشکن را در اختیار او بگذارید. روى میز کوچکِ صندلى غذاخورى او اسباب‏بازى‏هاى کوکى را قرار دهید. خرسى که مى‏رقصد یا لاک‏پشتى که سرش را تکان مى‏دهد، کودک را تا سر حد اشک ریختن مى‏خنداند، عروسک‏هایى که مى‏توان آنها را با پیچاندن به هر شکلى در آورد نیز او را خوشحال خواهند کرد. در موقع حمام کردن او از حیوانات شناور مثل ماهى قرمز، اردک، نهنگ و یا قورباغه استفاده کنید.
* در 10 - 9 ماهگى اگر کودک دیگرى بخواهد اسباب‏بازى او را بگیرد مقاومت مى‏کند.
- در هشت تا نه ماهگى اسباب‏بازى خود را به کودکان دیگر مى‏دهد.
* در ده ماهگى کودک بر اعصاب حرکتى تسلط بیشترى مى‏یابد. مى‏ایستد و اسباب‏بازى را به دست مى‏گیرد. اگر آن را در برابر دیدگانش زیر پوششى پنهان کنند مى‏رود و برمى‏دارد. در این دوره کودک براى کشف و یافتن دنیاى اطرافش تلاش مى‏کند. اشیا را در دست مى‏گیرد و به دفعات مى‏چرخاند و با آنها ور مى‏رود. آنها را در بین انگشتانش نگه مى‏دارد و اغلب به طرف دهان خود مى‏برد. دوست دارد شى‏ء را که در دست اوست روى چیزى بکوبد و از این کار لذت مى‏برد، در این سن کودک دوست دارد اشیا را قطعه قطعه کند و از داخل کردن یک شى‏ء در شى‏ء دیگر لذت مى‏برد.
- در ده ماهگى اشیا را داخل جعبه مى‏گذارد و بیرون مى‏آورد.
- در ده ماهگى با دست‏ها به صورت بال زدن پرندگان بازى مى‏کند.
- در ده ماهگى اگر در دستش یک اسباب‏بازى باشد ولى اسباب‏بازى دیگرى به وى داده شود آن را هم مى‏گیرد و هر دو اسباب‏بازى را در یک دست سعى مى‏کند نگه دارد.
- در 12 - 10 ماهگى مداد در دست مى‏گیرد.
* کودک در 11 و 12 ماهگى با گرفتن نخى که به ماشین اسباب‏بازى یا وسایل چوبى بازى‏اش بسته شده مى‏تواند آنها را به طرف خود بکشد.
- در 11 و 12 ماهگى به اجسام کوچکى مانند دکمه، چشم شیشه‏اى و حفره‏ها علاقه‏مند است.
- در 11 و 12 ماهگى از بازى‏هاى مشترک (دالى، قایم کردن اجسام و دنبال هم کردن) لذت مى‏برد.
* در یک سالگى از اسباب‏بازى‏هاى کوکى که راه مى‏روند و صدا مى‏دهند خوشش مى‏آید و توجهش به آنها جلب مى‏شود، در ضمن به پرنده‏ها، حیوانات، وسایل نقلیه و آدم‏هایى که حرکت مى‏کنند نیز توجه مى‏نماید؛ مى‏توان او را نشاند و با قِل دادن توپ او را با توپ‏بازى آشنا کرد.
- کودک تا یک سالگى با هر وسیله‏اى که در اختیارش قرار گیرد بازى مى‏کند و آنها را از چند جنبه بررسى مى‏کند، از لحاظ زبرى، نرمى، طعم، صدا و امثال آن، براى بچه‏هاى این سن جغجغه، عروسک، حلقه‏هاى نرمى که تمیز کردن آنها آسان باشد بسیار مناسب است.
- کودکى که تازه مى‏خواهد راه بیفتد به اشیایى علاقه دارد که بتواند با آنها کارى انجام دهد نه چیزهایى که فقط آنها را بنگرد یا لمس کند، کاسه‏هاى پلاستیکى رنگارنگ، عروسکى که آن را در بغل بگیرد، بادکنک رنگى، توپ خوشرنگ و بازیچه‏اى مثل روروئک که کودک آن را به سمت جلو هُل بدهد، از وسایل مطلوب او در این سن هستند.
- در یک سالگى کودک به اسباب‏بازى‏هایى مثل یک توپ، قطعات خانه‏سازى، یک حیوان یا ماشین که بتوان آن را به دنبال خود کشید، لیوان و مکعب‏هاى توخالى که بتوان آنها را در داخل هم جاى داد یا روى هم چید نیاز دارد.
- اسباب‏بازى‏ها باید در آغاز زندگى تا یک سالگى سبک و صدادار باشد.

اسباب‏بازى‏هاى زیر براى 12 - 1 ماهگى پیشنهاد مى‏گردد:
جغجغه، عروسک (پارچه‏اى)، حلقه‏هاى پلاستیکى، مکعب‏هاى چوبى، توپ خوشرنگ، روروئک، بادکنک رنگى، کاسه‏هاى پلاستیکى رنگارنگ و انواع لیوان بزرگ و کوچک، پیمانه‏هاى پلاستیکى رنگارنگ، قطعات درشت خانه‏سازى، مکعب‏هاى توخالى، اسباب‏بازى‏هاى صدادار (دایره زنگى، طبل و ...)، اسباب‏بازى‏هاى کوکى، اشیاى شناور براى آب‏بازى (ماهى، اردک پلاستیکى و ...)، ماشین، گارى و حیوان که بتوان آن را با نخ به دنبال خود کشید، وسایل معمولى خانه (مثل بشقاب، قابلمه، قاشق، فنجان و ...).

از یک تا دو سالگى (24 - 12 ماهگى)
«پیاژه» معتقد است که کودک نخستین بار در حدود دو سالگى به تغییرى که اعمال او در اشیا به وجود مى‏آورد پى مى‏برد، مثلاً از برخورد قلم با کاغذ متوجه طرز ایجاد خط مى‏شود و درمى‏یابد که اگر تخت خود را به حرکت در آورد، از آن صدایى برخواهد خاست.
* در این سن بچه خیلى فعال است و از دویدن یا صعود کردن از جایى و پرتاب کردن اشیا لذت مى‏برد، بنابراین فرصت‏ها و موقعیت‏هایى براى بازى‏هاى آزادانه و فعال در خانه و بیرون از خانه براى کودک فراهم سازید (اسباب‏بازى‏هاى بالارونده و حرکتى)، به بازى‏هاى آزاد با توپ‏هاى کوچک تشویق کنید. کودک ممکن است توپ را به طرف بزرگ‏ترها یا یک شى‏ء دیگر پرتاب کند. از توپ‏هاى داراى اندازه متوسط و نرم استفاده کنید تا کودک را صدمه نزده و نترساند.
* توانایى ساختن اشیا با دستان و انگشتان را در کودک تقویت کنید. به بازى با قطعات توخالى، پیمانه‏ها و غیره راهنمایى کنید. به ابزارى که قابل انباشته شدن باشند، به یک بازى آزاد با پیچ و مهره‏هاى پلاستیکى بزرگ تشویق کنید. از عدم بلعیده شدن آنها توسط کودکان اطمینان حاصل کنید. کودک را تشویق به قرار دادن قطعات، مکعب‏ها و دیگر چیزها داخل پیمانه یا ظرف بزرگ‏تر کنید. ظروفى با درها و دهانه‏هاى گشاد آماده کنید تا کودک به باز و بستن درپوش‏ها بپردازد.
* در این سن کودک به کنجکاوى در باره خودش مى‏پردازد. کودک را به بازى‏هاى آزادانه با آینه‏هایى که امنیت دارند و خطرآفرین نیستند مشتاق کنید. با کودک جلوى آینه بایستید یا بنشینید، با او در باره برداشت‏هایش و آنچه که مى‏بیند صحبت کنید. تشویق کنید حرکت‏هاى جنبشى و محرک ایجاد کند (یعنى در جلو آینه به وسیله دست‏ها و بدن حرکت‏هایى انجام دهد).
* پاره‏اى از مفاهیم اصلى (مانند علت، اثر، ترکیب و اندازه) را مى‏توانید به کودک بفهمانید. در باره ترکیب اشیایى که کودک حس مى‏کند صحبت کنید. مثلاً بگویید «جغجغه سفت و سخت است»، «پتو نرم است».
در باره علت و اثر ارتباطات با او صحبت کنید. بگویید «اگر فنجان را وارونه کنى، آب میوه درون آن خواهد ریخت»، یا «اگر در باران بایستى خیس خواهى شد.»
* در این سن کودک توانایى تشخیص اشیا، حیوانات و انسان را از یک تصویر دارد. یک اسکلت (بدن) پلاستیکى از حیوانات براى بازى‏هاى آزاد فراهم کنید. در باره نام هر حیوان، رنگ، صدا و مشخصه‏هاى دیگر حیوان با کودک صحبت کنید.
کتاب‏هاى تصویرى ساده تهیه کنید. به کودک اجازه دهید اشاره کند به اشیا و حیوانات، به محض اینکه شما آنها را نام مى‏برید در باره تصاویر صحبت کنید. در باره اندازه اشیا صحبت کنید مثلاً بگویید «این یک توپ بزرگ است» یا «این قطعه کوچک‏تر از آن قطعه است».
* در حدود 12 ماهگى به بعد هر چه در محدوده دست کودک قرار گیرد آن را به اطراف مى‏کوبد که تا 15 ماهگى این عمل به اوج خود مى‏رسد و در حدود 18 ماهگى تقریباً از بین مى‏رود.
* کودک در بین 13 تا 18 ماهگى از «دالى کردن» خیلى لذت مى‏برد و مى‏تواند «قایم‏باشک» بازى کند. اسباب‏بازى‏هاى چرخ‏دار را هُل مى‏دهد و مى‏کشد.
* کودک از 9 تا 13 ماهگى بیشتر به اسباب‏بازى توجه مى‏کند تا به همبازى؛ چون کودک در این دوره به اسباب‏بازى اهمیت زیادى مى‏دهد گرایشى به دعوا بر سر اسباب‏بازى در آنها دیده مى‏شود.
* در 14 ماهگى کودک با ماشین بازى کرده و صدایى مانند بوق زدن ایجاد مى‏کند.
* کودک 15 ماهه ممکن است اصرار ورزد که بایستد و تنها براى مدت مختصرى به مکعب‏ها دقیق شود. معمولاً به هیچ گونه فعالیتى براى ساختن چیزى مبادرت نمى‏ورزد بلکه فقط مکعب‏ها را بر هم مى‏زند و یا اینکه آنها را براى پدر و مادرش مى‏آورد.
* در 16 ماهگى کودک با عروسک بازى مى‏کند، برایش لالایى مى‏خواند و مى‏خواباند.
* در حدود 17 ماهگى اسباب‏بازى‏هاى چرخ‏دارى که منگوله‏ها و زنگوله‏هایى در چرخ‏هاى آنها باشد و به هنگام حرکت صدا کند بسیار مورد علاقه کودکان است.
- در 17 ماهگى کودک اسباب‏بازى‏ها را پرتاب مى‏کند و اثر آن را مورد کاوش قرار مى‏دهد. دوست دارد اشیا را یکى بعد از دیگرى داخل ظرفى بریزد و بیرون بیاورد.
- در 5/17 ماهگى کودک در خیالش با ماشین بازى مى‏کند و مى‏گوید «بیا بیا» و یا خود را به جاى ماشین فرض کرده و عقب عقب مى‏رود.
* در 18 ماهگى میخ را در سوراخ مى‏کند، یک دفعه دو تا سه ورق مى‏زند (نمى‏تواند به صورت تک تک ورق بزند) مداد را در دست گرفته و به خوبى خط مى‏کشد.
- کودک 2 الى 3 مکعب را روى هم مى‏گذارد.
- در 12 الى 18 ماهگى کودک اشیایى را که کاربرد و ویژگى یکسان دارند در کنار هم قرار مى‏دهد.
- در حدود 18 ماهگى مى‏تواند با مداد خطوط عمودى و افقى رسم نماید.
- کودکان در 18 ماهگى مى‏توانند با مکعب‏هاى اسباب‏بازى دو عدد را به یکدیگر متصل کرده و در 2 سالگى 6 عدد را به یکدیگر متصل کنند.
- در 18 ماهگى مى‏تواند راه برود و عروسکش را همراه خود ببرد.
- در 18 ماهگى با کمک مادرش با لگو مى‏تواند قطار، ماشین، هواپیما و ... درست کند و صداى آنها را در آورد.
- در 18 ماهگى اگر اسباب‏بازى دلخواهش را کودک دیگرى بردارد، با زور و داد و فریاد از او مى‏گیرد و با پاى خود توپ را کنار مى‏زند.
- در 5/18 ماهگى از سر و صداى سکه‏هاى پول خیلى خوشش مى‏آید و آنها را وارد کیف کرده و دوباره بیرون مى‏آورد.
- در 12 تا 18 ماهگى هُل دادن یک اسباب‏بازى چرخ‏دار به کودک نوپا احساس ایمنى مى‏دهد. وقتى مى‏نشیند دوست دارد با دست‏هایش که مهارت بیشترى یافته‏اند کاسه‏ها و پیاله‏ها را توى هم بگذارد. در این سن از جعبه موزیک و خاک‏بازى لذت مى‏برد، سطل، آبپاش و تشتى آب یا پر از شن در اختیارش بگذارید.
- 18 تا 24 ماهگى کودک به همه چیز دست مى‏زند، به همه جا مى‏رود، سر و صدا مى‏کند، همه چیز را به هم مى‏ریزد و جابه‏جا مى‏کند، یک اسب و قطار چوبى که دنبال خود بکشد و قطعات ساختمان‏سازى و یک کامیون یا کمپرسى که چیزى پر و خالى کند براى کودک مفید است.
* در 19 ماهگى در تمام بازى‏هاى دسته‏جمعى شرکت مى‏کند (گرگم به هوا ...) و گاهى کودک مورد علاقه‏اش را به بازى دعوت مى‏کند.
- در 19 ماهگى هنوز اشیا تازه و چیزهایى را که پیشتر ندیده است به دهان مى‏برد ولى هرگز آنها را نمى‏خورد.
- در 19 ماهگى کودک چهار لگو را روى هم مى‏گذارد و برجى مى‏سازد و یا آپارتمانى.
- در 19 ماهگى با بشقاب و کاسه خالى و قاشق به طور خیالى غذا مى‏خورد و مى‏گوید غذاى خوشمزه‏اى است و به پدر و مادر نیز غذا تعارف مى‏کند.
- براى کودکان 19 تا 25 ماهه اسباب‏بازى و همبازى اهمیت بیشترى پیدا مى‏کند و ارتباط اجتماعى‏اش پخته‏تر مى‏شود. کودک براى هماهنگى با همبازى، گذشت بیشترى از خود نشان داده، رفتار خود را تغییر مى‏دهد.
* در 20 ماهگى با دو ماشین کوچکش بازى مى‏کند، آنها را به هم مى‏زند و مى‏خندد.
- در 20 ماهگى بیشتر مایل است که با کودکان بزرگ‏تر از خود بازى کند. با کودکان کوچک‏تر از خود بیشتر ابراز محبت دارد.
* در 21 ماهگى به طور نامنظم به توپ لگد مى‏زند و مکعب‏ها را براى درست کردن قطار در یک خط قرار مى‏دهد.
- در 21 ماهگى عروسکش را بغل کرده راه مى‏برد و به پشتش مى‏زند که بخوابد و یا اینکه روى زمین مى‏گذارد و مى‏زند و مى‏گوید «مُرد».
* کودک یک تا دو ساله در بازى با لگوها از شکل‏هاى مشخص استفاده مى‏کند و آنها را روى هم قرار مى‏دهد و کپه کرده به هم وصل مى‏نماید.
* بازى‏هاى نمایشى معمولاً در 5/1 تا 2 سالگى آغاز مى‏شود و در سنین کودکستان به اوج مى‏رسد.
* در دو سالگى به طور منظم به توپ لگد مى‏زند و مى‏تواند با شش مکعب برجى بسازد.
- کودک در دو سالگى به عروسک غذا مى‏دهد، آن را به گردش مى‏برد، با آب و شن بازى مى‏کند و مى‏تواند از اتومبیل‏هاى کوچک نیز استفاده کند.
- در دو سالگى کودک اسباب‏بازى‏هاى متعلق به خود را کاملاً مى‏شناسد و حاضر نیست در اسباب‏بازى‏هاى خود کودکان دیگر را سهیم کند.
- در دو سالگى توانایى ترسیم خطهاى دایره‏اى و یا زاویه‏دار ظاهر مى‏گردند.
- نزدیک به دو سالگى یک تاب براى کودک مى‏تواند یک کشتى فضایى تصور شود که به سیاره‏اى دوردست سفر مى‏کند یا پرنده‏اى وحشى باشد که در آسمان پرواز مى‏کند.
- در دو سالگى کودک علاقه‏مند به کاسه‏هاى پلاستیکى، قاشق‏هاى چوبى، کلید و قوطى‏هاى خالى است. بهتر است ظروف کهنه و بعضى ظروف پلاستیکى که ارزان‏قیمت‏تر است براى کودکان تهیه شود.
- در سال دوم زندگى بازى‏ها براى کودک داراى مفهوم خاص و عمیقى است مثلاً ممکن است دختربچه‏اى اسباب‏بازى خود را در ملافه بپیچد و در دهان خرس خود تکه نان گذارد و فعالیت‏هایى از این قبیل انجام دهد. به همین جهت اسباب‏بازى‏هایى که در
اختیار کودک قرار داده مى‏شود باید معنى‏دارتر باشد. توپ، مکعب‏هاى بازى، عروسک، انواع حیوانات، ظروف و امثال آن مى‏تواند جزء اسباب‏بازى‏هاى مناسب براى کودک باشد.
در دو سالگى به صورت تک تک ورق مى‏زند، تسبیح نخ مى‏کند. بدون تقلید کاغذ را لوله مى‏کند و با یک دست با قیچى کاغذ مى‏برد.
- کودک دو ساله مى‏تواند حدود هفت دقیقه پشت سر هم به یک بازى ادامه دهد، سپس از آن خسته شده و به سوى بازى دیگرى خواهد رفت.
- در دو سالگى به خوبى مى‏دود، کمتر به زمین مى‏خورد، از پله‏ها بالا مى‏رود، بسیار فعال و سرزنده و بانشاط است و مى‏تواند با شش مکعب برجى بسازد.
- در 20 تا 24 ماهگى بازى‏هاى مورد نظر دختران: عروسک‏بازى، اسباب‏بازى‏هاى نرم و ظریف، استمداد و کمک طلبیدن، شادى کردن و لباس مخصوص پوشیدن است و بازى‏هاى مورد نظر پسران: بازى با بلوک‏ها، دست‏کارى وسایل و ابزار، اسباب‏بازى‏هاى ماشینى و حمل و نقلى است.
- کودک در دو سالگى مى‏تواند سوار سه‏چرخه کوچکى بشود اما هنوز بلد نیست پدال را بفشارد و اما با پاهاى خود سه‏چرخه را به جلو مى‏راند.
- در پایان دو سالگى گاهى اوقات کودکان، دیگران را نیز در بازى خود شریک مى‏کنند و به بازى دوطرفه مى‏پردازند. در این مرحله حتى اگر بچه‏ها سه نفر باشند دو نفر از آنها با هم بازى مى‏کنند و یکى از آنها به تنهایى مشغول بازى مى‏شود.

اسباب‏بازى‏هاى مناسب براى یک تا دو سالگى (12 تا 24 ماهگى)
توپ در اندازه متوسط و نرم، پیچ و مهره‏هاى پلاستیکى، مکعب‏هاى درشت خانه‏سازى، قطعات توخالى، آینه، کتاب‏هاى تصویرى ساده، اسباب‏بازى‏هاى چرخ‏دار، میخ، چکش، خاک، ماسه، آب، سطل، بیلچه، آبپاش، تشت، انواع حیوانات، عروسک، قیچى و کاغذ، سه‏چرخه، مداد و کاغذ.

ادامه دارد...

منبع: / ماهنامه / پیام زن / 1385 / شماره 169، فروردین ۱۳۸۵/۱/۰۰
نویسنده : محمد رضا مطهرى
نویسنده : نیره پارسا