ابر شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال مارت همواره تلاش می‌کند که با بهره‌گیری از تبلیغات مختلف، خود را دوستدار کره زمین معرفی کند؛ اما سابقه فعالیت‌های این شرکت، سرشار از مواردی نظیر تضییع حقوق کارگران، دامن زدن به مصرف‌گرایی، کاهش قیمت تمام شده به هر قیمتی، استثمار کارگران، نابودی محیط زیست و از بین بردن جوامع محلی می‌باشد. بدین ترتیب، همه باید به جمع مخالفان خرید از فروشگاه‌های وال مارت و مدل تجاری ناپایدار و غیرقابل اعتماد آن بپیوندند.

اخیراً فروشگاه‌های زنجیره‌ای «وال مارت»، در روزنامه‌های ما به شدت از خویش تبلیغ می‌کنند. روزنامه‌های چند هفته اخیر، پر از مطالبی در مورد برنامه‌های این شرکت در مورد تقاضا از تأمین‌کنندگان کالاهایش برای سنجش و کاهش حجم انتشار گاز کربن تولیدی شان در جهت حفاظت از محیط زیست می‌باشد.
روزنامه «نیویورک تایمز» هم در مقاله‌ای به قلم توماس فریدمن، وال مارت را به عنوان مدلی مناسب برای دولت‌های چین و ایالات متحده، در جهت برنامه‌ریزی برای مقابله با گرمایش جهانی دانسته است. اما آیا وال مارت خود را از یک ابر شرکت بدسابقه به ابرشرکتی دوستدار مردم و محیط زیست تبدیل نموده است؟ بسیاری معقتدند که چنین اتفاقی روی نداده است.
درست چند هفته پیش از این جنجال رسانه‌ای، صدها تن از کارگران شرکت‌های طرف قرارداد با وال مارت، در تظاهراتی اعتراض‌آمیز شرکت نموده بودند. این کارگران بنگلادشی که در شرکت تولید پوشاک «ناسا» به کار مشغولند، خواهان دریافت دستمزد بیشتر و شرایط کاری بهتر می‌باشند، هرچند دولت کشورشان، انجام هرگونه اعتراض را ممنوع نموده است. این کارگران همه ماهه تنها 25 دلار حقوق دریافت می‌کنند. آیا وال مارت از تأمین‌کنندگان کالاهایش می‌خواهد که همزمان با بررسی و تحلیل حجم گازهای گلخانه‌ای تولیدی خود، به بررسی شرایط کاری و دستمزدهای پرداختی‌شان نیز بپردازند؟ البته پاسخ این سؤال هم از نظر من منفی است.
اصولاً وال مارت به دلیل تقاضای مداوم از تولید ‌کنندگان جهت کاستن از هزینه‌هایشان، در سراسر دنیا شناخته شده است. لذا کارگران شاغل در این شرکت‌ها باید به شرایط غیرانسانی و ناایمن و استثمارگرانه موجود، تن در دهند. مثلاً در سال جاری «کنسرسیوم حقوق کارگران» گزارشی تکان ‌دهنده را در مورد تضییع حقوق کارگران در کارخانه تولید پوشاک «چونگ وون فشن» فیلیپین و شرکت «تی‌اواس دومینیکا»، که هر دو از تأمین‌کنندگان پوشاک طرف قرارداد با وال مارت هستند، انتشار داد. در سال 2005 میلادی نیز «بنیاد بین‌المللی حقوق کارگران»، نسبت به تضییع گسترده حقوق کارگران چینی، اندونزیایی، بنگلادشی، نیکاراگوئه و سوئازیلند در شرکت‌های تولیدی طرف قرارداد وال مارت، اعتراض نموده بود. این کارگران از حداقل حقوق مناسب محرومند؛ باید بدون دریافت اضافه دریافت، به اضافه‌کاری اجباری بپردازند واز مراقبت‌های بهداشتی لازم هم برخوردار نیستند.
باید بدانید که این سوءرفتارها شامل بستن در دستشویی‌ها در ساعات کار، پرداختن حقوق بخور و نمیر، آزمون‌های ادواری حاملگی، عدم ارائه خدمات بهداشتی و بدرفتاری علیه کارگران معترض به تضییع حقوق قانونی‌شان، می‌باشد.
در این شرکت‌ها، سلامتی، ایمنی و انسانیت کارگران هم باید همانند اقدامات صورت گرفته در مورد حفظ محیط زیست، مورد توجه و اهتمام قرار گیرد. هرچند هم اینک همه کارگران، وال مارت را یک شرکت خوب نمی‌دانند. به علاوه، در سراسر ایالات متحده و کشورهای دیگر، شهروندان نسبت به ساخت فروشگاه‌های زنجیره‌ای جدید در شهرشان، معترض می‌باشند. اما چرا؟ زیرا پرداخت حقوق بسیار اندک به کارگران، خارج کردن رقبای کوچک از صحنه رقابت در بازار، افزایش ترافیک شهرها و گام نهادن در مسیر نابودی محیط زیست، از مشخصه‌های این ابر شرکت است.
همان‌طور که ال نورمن مؤسس بنیاد اجتماعی «اسپراول - بوسترز» در کتاب خود که در مورد وال مارت نگاشته، توضیح می‌دهد، باید بدانیم که در سراسر خاک آمریکا، طی کردن یک مسافت 10 تا 15 مایلی جهت خرید از یکی از شعبه‌های «وال مارت» را نمی‌توان یک اقدام دوستانه با محیط زیست دانست. به علاوه، ساختن فروشگاه‌هایی بزرگ و غول‌پیکر با معماری‌ای مرده و فاقد پنجره، کاری شبیه به توهین به مادرانمان است!
وال مارت، در عرصه محیط زیست، هنوز هم یک مشکل بزرگ به حساب می‌آید. هرچند نباید مسئله از بین بردن جوامع محلی و کوچک را نیز نادیده بگیریم. در مجموع نیز بسیاری از کارشناسان معتقدند که صرف‌نظر از تبلیغات این شرکت، وال مارت از یک مدل تجاری کاملاً ناپایدار و غیرقابل اعتماد پیروی می‌کند که در نهایت نیز به محیط زیست آسیب وارد می‌نماید.
یکی از مشکلات مرتبط با این مدل این است که این شرکت از مشتریانش می‌خواهد که برای خریدهایشان، مسافت‌های طولانی‌تری را طی نمایند. چرا که نیاز به زمین‌هایی گسترده برای ساخت شعب وال مارت،‌ آنان را مجبور به خروج از شهرها و استقرار در حومه نموده است. لذا امکان پیاده‌روی تا این فروشگاه‌ها وجود ندارد. بدین ترتیب، ما برای خرید خود از وال مارت، به حجم گازهای گلخانه‌ای موجود‌ می‌افزاییم.
همچنین یکی دیگر از مشکلات مدل کنونی تجاری وال مارت این است که این شرکت، بسیاری از کالاهایش را از آن سوی کره زمین و نه از مزارع و شرکت‌های محلی تهیه می‌کند. این وضعیت به معنای حمل و نقل این کالاها در مسافاتی صدها و یا هزاران مایلی از مبداء تولید تا قفسه‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال مارت است.
در آستانه روز شکرگزاری، مردم دنیا در بسیاری از کشورها خواهان انجام اصلاحاتی اساسی در شیوه‌های عملکرد شرکت‌های غول‌پیکر زنجیره‌ای در سراسر دنیا هستند. چرا که پایمال نمودن حقوق کارگران، از بین بردن محیط زیست و نابودی جوامع محلی از سوی این ابر شرکت‌ها، باید پایان یابد. این اعتراضات به معنای رویکرد به حقوق بشر، حقوق مدنی کارگران، ایجاد شرکت‌های مستقل و محلی و در نهایت، احترام به کره زمین است.
لذا اگر شما هم با وجود این تبلیغات دامنه‌دار وال مارت، معتقدید که این ابر شرکت آسیب‌های زیادی به همراه دارد، به جمع مخالفان بپیوندید!

منبع: / ماهنامه / سیاحت غرب / 1386 / شماره 54، دی ۱۳۸۶/۱۰/۰۰به نقل از: www.CommonDreams.org
نویسنده : روبن گارسیا
نویسنده : آندره بوفا