در بحران اخیر اقتصادی که جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کند، همه نگاه‌ها به سمت صنایع آسیب‌دیده، صنعت خودروسازی و ساخت‌و‌ساز و مسکن است. درست است که این بخش‌ها دچار آسیب و ضرر و زیان جدی شدند، اما واقعیت این است که رسانه‌ها و مطبوعات غرب نیز سهم شایانی از این بحران برده‌اند. بسیاری از مؤسسات مطبوعاتی امریکا تحت تأثیر بحران اقتصادی تعطیل شده‌اند. به طول مثال روزنامه امریکایی «کریستین ساینس‌مونیتور» دیگر تنها به صورت اینترنتی منتشر می‌شود و روزنامه‌هایی مانند سان‌فرانسیسکو کرانیکل، میناپولیس، استار تریبون و بوستون گلوب که به عنوان زیرمجموعه‌های مؤسسه عظیم نیویورک تایمز هستند در آستانه انحلال قرار گرفته‌اند. مشکل کاهش درآمدها، افت فاحش فروش و روی آوردن خوانندگان به اینترنت جلوه‌هایی از بحران عظیمی است که حیات مؤسسات انتشاراتی مطبوعات غرب را به چالش کشانده است. اکنون بسیاری از مؤسسات مطبوعاتی و انتشاراتی مانند خودروسازان باید بدهی‌های سنگینی پرداخت کنند؛ با این تفاوت که شرکت‌های خودروسازی با افول بحران اقتصادی و افزایش مجدد سرمایه‌گذاری رونق مجدد می‌یابند، اما روزنامه‌ها حتی اگر تمامی بدهی‌های خود را پرداخت کنند به دلیل هزینه‌های گزاف و درآمد کم نمی‌توانند به دوران پررونق گذشته بازگردند.
در ایالات متحده امریکا بسیاری از روزنامه‌ها بیش از 20 درصد از منابع درآمدی خود از طریق آگهی‌ها را از دست داده‌اند. بیشتر شرکت‌ها و منابع تبلیغاتی ترجیح می‌دهند تا آگهی‌های خود را بر روی اینترنت منتشر کنند تا در روزنامه‌ای که خواننده‌ای ندارد و در معرض ورشکستگی است. بنابر دلایل گفته شده، متوسط تیراژ روزانه روزنامه‌های این کشور در شش ماه گذشته هفت‌درصد کاهش داشته است. متوسط تیراژ 395 روزنامه امریکایی در مدت ذکر شده به 4/34 میلیون نسخه رسید. این درحالی است که این میزان در مدت مشابه سال قبل از آن 1/37 میلیون نسخه محاسبه شده بود. در این میان روزنامه یو‌اس‌ای تودی که پرتیراژترین روزنامه امریکا با 11/2 میلیون نسخه به حساب می‌آمد، با کاهش محسوس تیراژ مواجه شده است.
شرکت گانت بزرگترین ناشر روزنامه‌های امریکا و ناشر روزنامه یو‌اس‌ای تودی کمتر از یک ماه پس از حذف هزار موقعیت شغلی حدود صد شغل مدیریتی را در نشریات خود در سراسر امریکا حذف کرد. شرکت‌های ناشر مک‌کلاچی، واشنگتن پست و تریبون نیز همگی به دلیل سرازیر شدن دلارهای تبلیغاتی به سوی اینترنت و کاهش شدید درآمدشان اقدام به کاهش شمار کارمندان و میزان تیراژ خود کرده‌اند. روزنامه بوستون گلوب نیز پس از 37 سال انتشار در معرض بسته شدن قرار گرفت.
در ایالات متحده که رسانه‌ها اغلب توسط اشخاص پرنفوذ و سرمایه‌گذاران بزرگ مدیریت می‌شوند، آگهی رمز بقای این مطبوعات است. در این میان وضع وخیم اقتصادی شرکت‌ها موجب شده تمایل برای آگهی روز به روز کمتر شده و به تبع آن رسانه‌ها در برابر بحران‌های بازار شکننده‌تر شوند. هنوز کسی نمی‌داند این بحران، آینده رسانه‌ها را بویژه در امریکا و اروپا به کجا خواهد کشاند. نیل هنری استاد روزنامه‌نگاری کالیفرنیا در این زمینه می‌گوید: این بحران مالی در آینده باعث تضعیف جایگاه روزنامه‌نگاری شده و به تهدیدی جدی برای بقای دموکراسی در غرب بدل می‌شود. البته برای حل این مشکل پیشنهاداتی نیز مطرح شده، ولی هیچ‌یک از آنها کارساز نبوده است. به‌طور مثال والتر ایساکسون در مجله تایمز پیشنهاد کرد که روزنامه‌ها با راه‌اندازی سیستم پرداخت‌های ویژه این امکان را فراهم کنند تا خوانندگان با پرداخت مبلغ کمی بتوانند از نسخه آنلاین روزنامه مورد نظر خود استفاده کنند، ولی این راهکار با اقبال خوانندگان روبه‌رو نشد، علاوه بر این بحران بقای مطبوعات چیزی نیست که با پرداخت‌های اندک حل شود. اما بخش غمبار داستان بحران مطبوعات این است که هیچ اراده‌ای از آستین دولت‌ها برای یاری این مجموعه بحران‌زده برنیامد، به همین دلیل نخبگان رسانه‌ها اکنون دلی پرگلایه و خاطری ناخوش از برخورد دولت‌های غربی با بحران رسانه‌ها دارند، آنها انتظاری غیر از این داشتند که نظام‌های سیاسی غرب که رسانه‌ها را نگین دموکراسی می‌خواندند در آزمون بحران اقتصادی منافع بخش‌هایی چون خودروسازی و... را بر رسانه‌ها ارجح نشمارند.

منبع: / روزنامه / ایران ۱۳۸۸/۰۲/۱۳
نویسنده : زهرا سلیمى