طبق مصوبه مجلس، تعرفه واردات محصولات کشاورزی باید برابر واردات خودرو باشد. این به معنی حمایت از تولید داخلی کشاورزی و اتمام حمایت طولانی و بیش از حد از صنعت وابسته خودرو در کشور است، ولی متاسفانه در تبصره این قانون آمده که دولت می‌تواند برای تنظیم بازار در مواقع افزایش قیمت‌ها، این تعرفه را کاهش دهد معمولاً عمل به تبصره بیش از قانون انجام می‌شود. این کاهش و افزایش تعرفه‌ها در بسیاری از موارد در زمان‌های نامناسب اعمال می‌شود که اثر منفی بر تولیدات داخلی دارد.
اگر نگوییم همه، اکثر کشورهای تولید کننده و صادر‌کننده محصولات کشاورزی قانونی دارند که در آن به صادرات محصولات کشاورزی یارانه یا مشوق صادراتی پرداخت می‌شود. این کار برای ایجاد ظرفیت تولید بالاتر از نیاز محصولات کشاورزی در این کشورها است تا در موارد خشکسالی و افزایش قیمت‌های جهانی و... کشور دچار مشکل نشود. محل تامین این یارانه مالیات‌هایی است که از واردات کالاها بالاخص محصولات کشاورزی به این کشورها گرفته می‌شود.
درکشور ما متاسفانه تعرفه واردات محصولات کشاورزی بسیار کم است. در عوض در مواقعی که تولید‌کننده داخلی قصد صادرات محصول خود را دارد، با تعرفه صادرات مواجه می‌شود که مخالفت نص قانون توسعه است، ولی وجود دارد.
از طرفی هزینه‌های تولید در سالیان اخیر افزایش یافته است که این افزایش در موارد زیر است:
1 ـ هزینه‌های دستمزد(9 تا 15 درصد افزایش سالانه دستمزدها)
2 ـ هزینه‌های انرژی ( بخصوص با شروع اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها)
3 ـ هزینه‌مواد اولیه وارداتی تولید (به‌علت تحریم‌ها)
4 ـ هزینه‌های مالی به‌علت مشکل شدن اخذ تسهیلات بانکی و افزایش سود این تسهیلات (اکثر تسهیلات از حالت مبادله‌ای به مشارکتی تبدیل شده است)
مجموعه‌ این موارد توان صادراتی محصولات کشاورزی را به حداقل رسانده است و با توجه به واردات بی‌رویه، احتمال کاهش شدید و حتی توقف تولید در بعضی از محصولات کشاورزی در آینده و وابستگی شدید به واردات آنها در آینده، ‌چندان دور از انتظار نیست.
دو نمونه‌که نویسنده این سطور از نزدیک با آنها در تماس است، شامل موارد زیر است:
1ـ تعرفه واردات مرکبات در مصوبه جدید هیأت دولت از اول تیر از 45 درصد به 90 درصد افزایش یافت. این در حالی است که تولید محصول مرکبات در پاییز شروع و پس از ذخیره سازی، عرضه آن به بازار توسط تولید‌کننده در ایام نزدیک عید انجام می‌شود. این درست زمانی است که در چند سال اخیر با شعار حمایت از مصرف‌کننده و ارزان کردن سبد خرید نوروزی، تعرفه‌ واردات مرکبات به صفر کاهش می‌یابد و سیل مرکبات از کشورهای خاورمیانه تا اروپا و آمریکای جنوبی وارد بازار شده، تولید‌کننده را با تیر خلاص مواجه می‌کند.
2 ـ تعرفه واردات مرغ، جوجه و تخم مرغ در مصوبه اخیر کاهش یافته است. در عوض تعرفه واردات ذرت، جو و گندم دامی بالا رفته است. یعنی هزینه تولید را بالا برده، هزینه‌ واردات را کاهش داده‌ایم تا دیگر تولید نکنیم. این در حالی است که صنعت مرغداری کشور از نظر ظرفیت تولید نه فقط به استقلال رسیده است، بلکه توان صادرات دارد، ولی با وجودی‌که کشورهای همسایه ما ( بخصوص روسیه و کشورها عربی) بزرگترین واردکنندگان مرغ دنیا هستند، حتی یک کیلوگرم از مرغ ایران برای آنها صادر نمی‌شود.
راقم این سطور نه وارد‌کننده است و نه صادر کننده. راقم این سطور یک تولید‌کننده بود که همچون بسیاری از همکارانش «تعرفه‌ز‌ده» شده است.

منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۹۰/۴/۱۴
نویسنده : علیرضا قاسم‌زاده