موضوع : پژوهش | مقاله

پرونده‌ی هسته‌ای سوریه!


پرونده‌ی هسته‌ای سوریه در نشست ژوئن شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع شد. در جلسه‌ی شورای حکام، 17 کشور از 35 کشور عضو به طرح آمریکا جهت ارجاع پرونده‌ی سوریه به شورای امنیت رأی مثبت داده، 6 کشور از جمله روسیه و چین رأی مخالف و 11 کشور رأی ممتنع دادند. سوریه در این جلسه حضور نداشت. بهانه‌ی ارجاع پرونده‌ی هسته‌ای سوریه به شورای امنیت «فعالیت‌های هسته‌ای پنهانی»این کشور ذکر شده است.
گزارش 24 می 2011 آژانس از «دیر الزور» در حالی به ابهام‌ها و فعالیت‌های مخفی سوریه اشاره می‌کند که آژانس از سال 2008 عملاً در سوریه حضور نداشته است و معلوم نیست که بازرسان آژانس از چه راهی به اطلاعاتی که مدعی در اختیار داشتن آن‌ها هستند، دست یافته‌اند.
بمباران منطقه‌ی «دیر الزور» توسط اسراییل در سال 2007 و عدم پذیرش آن توسط این رژیم، در کنار مبنا قرار گرفتن ـ یافته شدن ـ آلودگی اورانیوم که سوریه آن را ناشی از سلاح‌های اسراییلی می‌داند که در آن‌ها از پلوتونیوم استفاده شده، نشان می‌دهد که آژانس از مسیر کارشناسی و تخصصی خود دور شده است. درحالی‌که اسراییل در مورد بمباران قسمتی از خاک کشوری دیگر سکوت می‌کند و کسی نمی‌پرسد این رژیم چنین حقی را از کجا کسب کرده است، همان اقدام بدون توجه به عمل این رژیم به بهانه‌ی طرح برنامه‌ی هسته‌ای سوریه در آژانس و انتقال آن به شورای امنیت تبدیل می‌شود.
مشروعیّت حقوقی اقدام‌های انجام شده و یا درحال انجام بر ضد سوریه از دید تمام کارشناسان مخدوش است و همگی از آن به بهانه‌جویی، تعبیر می‌کنند. چنان‌که رویترز در گزارشی می‌نویسد: «دیپلمات‌های برخی کشورهای غیرغربی عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گویند؛ در مورد ارجاع پرونده‌ی سوریه به شورای امنیت سازمان ملل متحد تردید دارند زیرا آن‌چه که در دیرالزور اتفاق افتاده بود اکنون به تاریخ تبدیل شده است.» یعنی هیچ کس نمی‌تواند ثابت کند اساساً سوریه به هر شکل ممکن دارای فعالیت هسته‌ای است.
موضع کشورهایی که با آمریکا دارای چالش‌های استراتژیک هستند نیز در این میان قابل توجه است. «وانگ مینجونگ» از مسؤولان ارشد آژانس انرژی اتمی چین، گفت: «ضرورتی ندارد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسأله‌ی هسته‌ای سوریه را برای مناظره به شورای امنیت انتقال دهد ... مسأله‌ی هسته‌ای سوریه موضوعی است که باید در چارچوب آژانس و با گفت‌وگوها و رایزنی‌های بیش‌تر حل و فصل شود ... چین بر این باور است که سیاسی کردن موضوع آن را پیچیده‌تر می‌کند و باید از سیاسی کاری پرهیز کرد. اتهاماتی که برضد سوریه مطرح می‌شود، منطقی نیست ... سوریه خطری برای صلح و امنیت بین المللی به شمار نمی‌رود.»
چینی‌ها به خوبی می‌دانند که آمریکا به دنبال استفاده از رژیم‌های کنترل تسلیحات برای پیش برد منافع راهبردی خود در خاورمیانه است و اساساً برنامه‌ی مخفی هسته‌ای سوریه، واقعیت خارجی ندارد.
«یسری ابوشادی»، بازرس ارشد سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی، با اشاره به فرستادن پرونده‌ی اتمی سوریه به شورای امنیت هم زمان با تلاش برخی کشورها برای صدور قطع‌نامه جهت محکومیت این کشور اظهار داشت: «مسأله‌ی‌ هسته‌ای سوریه را تبدیل به یک مسأله‌ی سیاسی کرده‌اند و سیاست در فعالیت آژانس بین المللی انرژی اتمی دخالت کرده و این آژانس در مورد این پرونده از اطلاعات اشتباه و دروغ استفاده کرده است.»
مقام‌های آمریکایی با استفاده از ادبیات کلیشه‌ای نقض صلح و امنیت بین المللی توسط سوریه، بازی استفاده‌ی ابزاری از آژانس را آغاز کرده‌اند.
«جی کارنی» سخنگوی کاخ سفید گفت: «تصمیم شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برای ارجاع پرونده‌ی هسته‌ای سوریه به شورای امنیت، اقدام مهم جامعه‌ی بین‌الملل برای تقویت قوانین منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بود.»
«هیلاری کلینتون» وزیر خارجه‌ی آمریکا نیز از تصمیم آژانس استقبال کرد و گفت: «سوریه قدرت آژانس و اعتبار پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را زیر سؤال برده است.»
این‌که چرا آمریکا و اسراییل در تلاش‌اند تا از ابزار آژانس برضد سوریه که در دوران «یوکیا آمانو» بیش از گذشته بی‌اعتبار شده است، استفاده کنند، نیازمند رمزگشایی از مسأله‌ی سوریه و نقش آن در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا و اهداف اسراییل است. سوریه به دلیل اشغال شدن قسمتی از خاکش توسط رژیم صهیونیستی به هیچ وجه نمی‌تواند با اسراییل کنار بیاید و سران این رژیم در تلاش برای ساختن یک اردن دیگر از این کشور، ناکام بوده‌اند. طرح موضوع هسته‌ای سوریه در سال 2008 یک فرصت سازی برای استفاده در آینده بود که به نظر می‌رسد زمان بهره برداری از آن فرا رسیده است. آمریکا و اسراییل می‌خواهند با اعمال فشار بر سوریه به بهانه‌ی پرونده‌ی هسته‌ای این کشور، عادی سازی روابط با اسراییل را شرط مختومه کردن آن، اعلام کنند.
طرح موضوع هسته‌ای سوریه در سال 2008 یک فرصت سازی برای استفاده در آینده بود که به نظر می‌رسد زمان بهره برداری از آن فرا رسیده است یعنی می‌خواهند با اعمال فشار بر سوریه به بهانه‌ی پرونده‌ی هسته‌ای این کشور، عادی سازی روابط با اسراییل را شرط مختومه کردن آن، اعلام کنند.
سوریه اعلام کرده است به همکاری با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای ادامه می‌دهد. واقعیات حاکم بر آژانس که یک ژاپنی را در رأس خود دارد، تبعیت کامل از ایالات متحده و سیاسی کاری محض است. مثال‌های زیادی برای تأیید این ادعا وجود دارد. مختومه نشدن پرونده‌ی هسته‌ای ایران پس از مدالیته و ارایه‌ی پاسخ‌های مستدل ایران به سؤال‌های آژانس، یکی از آخرین موارد سیاسی کاری در آژانس است. طرح موضوع بی‌ربط مطالعات ادعایی و مبنا قرار گرفتن آن برای صدور قطع‌نامه‌های بیش‌تر برضد جمهوری اسلامی ایران نشان داد که آژانس از نهادی تخصصی به ابزاری برای پیش برد اهداف ایالات متحده در اعمال فشار بر سایر کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی تبدیل شده است.
همکاری بیش‌تر سوریه با آژانس تا هر میزانی که بتوان تصور کرد، کمکی به حل موضوع نخواهد کرد. امنیت عالی این کشور به دلیل همسایگی با رژیم صهیونیستی که خاک آن را اشغال کرده و دارای 300 کلاهک هسته‌ای است به خطر افتاده و این کشور می‌تواند با استناد به بند (ب)از ماده‌ی 10 معاهده‌ی ( N.P.T) از این پیمان، خارج شود. سوریه از سال 1969 عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است و مانند بسیاری دیگر از اعضا، نه تنها کمکی جهت دست‌یابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای از آژانس دریافت نکرده است، بلکه عضویت این کشور تبدیل به بهانه‌ای برای تحمل فشار قدرت‌های غربی شده است.
«علی اصغر سلطانیه» نماینده‌ی ایران در سازمان‌های بین المللی به درستی در بیانیّه‌ای گفت: «مسأله‌ی ‌سوریه نمونه‌ی آشکار استفاده‌ی ابزاری از سازمان‌های بین‌المللی به ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل است.»
همکاری سوریه با آژانس، یک معنا بیش‌تر ندارد. بازرسان خواهان بازرسی‌های بیش‌تر و بیش‌تر می‌شوند و مدام تأکید می‌کنند که نمی‌توانند از عدم انحراف در فعالیت‌های هسته‌ای سوریه، مطمئن شوند. این راه یک سویه با آژانس که هر روز بیش از گذشته به ابزاری دست و پا بسته در اختیار آمریکا بدل می‌شود، سرانجامی نخواهد داشت و این کشور باید از حق قانونی خود برای خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی استفاده کند.


منبع: / سایت خبری / زمان ۱۳۹۰/۳/۲۶
نویسنده : عطا بهرامی

نظر شما