1. اگر تاریخ انسان را مطالعه کنیم خواهیم دید که انسان جدید، دارای زمان بسیار مختصری نسبت به انسان ما قبل تاریخ می باشد چرا که تاریخ انسان را براساس فسیل ها حدود چهار میلیون سال تخمین زده شده است ولی انسان جدید و تاریخی در حدود پنج هزار و پانصد سال می باشد.

2. انسان ما قبل تاریخ و انسان تاریخی براساس اختراع خط و ارتباطات نوشتاری، ترسیم می شود ما قبل خط، ماقبل تاریخ و بعد از خط، تاریخی محسوب می شود پس ارتباطات، محل تقسیم تاریخ بشر و انسان در روی کره زمین است. چرا که انسان همزاد ارتباطات است و بدون ارتباطات انسان وجود خارجی ندارد به همین دلیل اولین فلاسفه یونانی، انسان را حیوان ناطق یا سخن گو یا ارتباط گر تعریف کردند.

3. مردم شناسی تاریخی و ماقبل تاریخ، انسان را یک مقوله ارتباطی تعریف کرده است و سعی کند با توجه به فناوری به عنوان فرهنگ مادی در یک فرآیند ارتباطی مطالعه می کند و پس از اختراع خط نیز با توجه بر متون نوشتاری سعی می کند که فرآیندی ارتباطی انسان تاریخی را به دست آورد و از فرآیند ارتباطی به شناخت جوامع انسانی ما قبل تاریخی و تاریخی برسد (کتاب سیر جوامع بشری).

4. انسان ما قبل تاریخی براساس تصویر و عکس به ارتباطات می پرداخت که گاهی شکل مادی به خود می گرفت و در شکل پردازی فناوری ها تجلی می یافت و گاهی در نقاشی های غارها و در این زمان که نقاشی ها و صورت ها محور ارتباطات بودند و با این نوع رسانه ها ممزوج می شوند و یا آنها را ایجاد می کردند دینی که با این وسایل ارتباطی همراه می شد، یک دین عرفانی بود چرا که نوع رسانه های تصویری براساس تخیل بنا می شوند و تخیل با عرفان همراه است.

5. اقتصاد این دوره، شکار و گردآوری غذا بود یعنی تولیدی وجود نداشت بلکه آنچه بود مصرف بود که برای به دست آوردن غذا؛ طبیعت یک تعامل و ارتباط معنوی داشت و سعی می کرد با فضای معنوی طبیعی ارتباط برقرار کند و تعامل اقتصادی از راه جادو و دیگر وسایل خود را با مبادله کالا با کالا و داد و ستد انجام می داد و اشیاء مورد نیاز را با اشیاء غیرضروری عوض می کرد.

6. باآمدن خط و اختراع آن، بشر به یک انقلاب ارتباطی می رسد و آن امکان ثبت و ارتباطات دقیق تر است که زمینه محاسبات و عقلانیت اقتصادی و سیاسی فرامی رسد و این جاست که فرهنگ به معنای امروزی به وجود می آید، فرهنگ به معنای کشت، برداشت، کشاورزی و مسکن، حراست کردن و پرستش می باشد چرا که در این دوره است که یک جانشینی رخ می دهد و مهاجرت و کوچ نشینی برای استفاده از شکار و گردآوری غذا از بین می رود.

7. سبب یک جانشینی، اختراع اقتصاد یک جانشینی یعنی کشاورزی بود که توسط زنان اختراع شد و چون یک جانشینی بوجود آمد تراکم جمعیت به وجود آمد چرا که یکجاشینی، امنیت به وجودمی آورد پس زنان می توانند بچه زیادتری به دنیا آورند و آنها را بزرگ کنند بنابراین تراکم جمعیت سبب رشد کمی و کیفی جوامع انسانی می شوند.

8. در این دوره با تراکم جمعیت و رشد کمی و کیفی آن، شهرنشینی به وجود می آید و تراکم جمعیت قانون و قراردادهای اجتماعی را می طلبد و همین طور نظامی که این قواعد و هنجارها را به وجود آورد و آن را اجرائی کند و این جاست که نظام حقوقی و نظام سیاسی بوجود می آید و این بوسیله اختراع خط، اجرائی می شود پس ارتباطات نوشتاری، قدرت جدید نیز می آفریند.

9. در این دوره همراه با اختراع خط، ادیان نیز توان ارتباطات نوشتاری پیدا کردند و نظام حقوقی را به وجود آوردند که به فقه آنها معروف شد که مهم ترین این ادیان، ادیان ابراهیمی می باشند (یهود، مسیحیت و اسلام) که یهود اولین قومی است که با فقه خود اولین حکومت های دینی را به وجود می آورد و جنگ یهود با حکومت های استبدادی و پادشاهی غیردینی، در این راستا می باشد (مثل جنگ طالوت و جالوت با محوریت حضرت داوود).

10. در کنار اختراع خط، اختراع خط دیگری نیز بوجود آمد و آن اختراع ریاضی به عنوان یک رسانه ارتباطی با طبیعت است که ارتباطات انسان با طبیعت را شکل می دهد و در شهرسازی و معماری حرکتی جدید پدید می آورد پس محاسبات بشری را به وجود می آورد و فناوری های جدید محاسباتی را به وجود می آورد که خود این فناوری ها نیز دانش های تجربی را به وجود می آود. و دانش های تجربی با دانش انسانی تولیدی در هم آمیخته می شوند و عقلانیت را به وجود می آورند که مهندسی تجربی و مهندسی اجتماعی و فرهنگی شکل می دهند و نرم افزار تمدنی بوجود می آید.

11. با تقدم زبان ریاضی به زبان طبیعی انسانی، یک انقلاب بوجود می آید و آن تقدم رتبی علوم تجربی بر دانش انسانی است که سکولاریسم نام می گیرد و اصالت علوم تجربی و اعتباری شدن دانش انسانی، منجر به برکناری دین از صحنه اجتماع می شود و علوم انسانی تجربه گرا جایگزین دین می شود که از روش ریاضی آماری استفاده می کند. پس عقلانیت ابزاری برای پیشرفت ترسیم می کند و انسان تنزل به حیوان پیدا می کند و روانشناسی حیوان (سگ پاولف) که براساس محرک و پاسخ شکل می گیرد مبنای انسان شناسی واقع می شود. (که نام آن مدرنیسم است) و اقتصاد این دوره صنعتی می شود و پول و اقتصاد پولی بوجود می آید.

12. با تقدم زبان ریاضی بر زبان طبیعی انسانی، فناوری خاص بوجود می آید که براساس زبان ریاضی (صفر و یک) کار می کند و محاسبه گر یا کامپیوتر نام می گیرد و این فناوری ما را به جهان رسانه های تصویری وارد می کند که به آن جهان مجازی می گویند و اقتصاد پولی جای خود به اقتصاد اعتباری یا اقتصاد مجازی یا اقتصاد دیجیتالی می دهد و دین این دوره نیز عرفانی است چرا که زبان دیجیتال بی نهایت احتمالات به خود را می پذیرد (به علت صفر و یک بودن) و این بی نهایت آفریدن، ادیان مجازی و شیطانی را به وجود خواهد آورد (مثل شیطان گرایی) و شاید این دجال آخرالزمان باشد.

منبع: / هفته نامه / پگاه حوزه / 1388 / شماره 273، بهمن ۱۳۸۸/۱۱/۰۰
نویسنده : ابراهیم فیاض