روزنامه همشهری، پنجشنبه 25 مرداد ,1375 15 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1043

اگر بلای آسمانی نتواند کره زمین را از بین ببرد, خود بشر با دست خویش این کره خاکی را نابود خواهد کرد دکتر ساراتوماسون اکستاسی برای اولین بار در اوایل قرن بیستم توسط پزشکان آلمانی جهت استفاده سربازان خود در جنگ جهانی اول ساخته شد. در اواخر سالهای 1980 میلادی نیز کارخانجات داروسازی اروپا مجددا آن را ساخته و به بازار انگلیس روانه کردند. شواهد دیگری در دست است مبنی بر اینکه خود انگلیس هم مخفیانه از 1989 این داروی مخدر را می ساخته است و در این ارتباط دو آزمایشگاه به اتهام ساختن غیر مجاز اکستاسی تحت تعقیب قرار گرفته و تعطیل شده اند.
این ماده مخدر به صورت قرص سفیدرنگ در سال 1993 در انگلستان سر وصدای زیادی به راه انداخت وامروز نیز صدای پای آن را در کشورهای جهان سوم می شنویم.
غربیها وقتی به هروئین, کوکائین و کراک رسیدند, فکر کردند که لااقل تا چند سال آینده خبری از مواد مخدر جدیدی نخواهد شد ولی در عمل تصور آنها غلط از آب درآمد و ماجرااز آنجا شروع شد که: صبح یکی از روزهای ماه اکتبر سال 1991 جوانی به نام بریان ماس بخانه اش در لیورپول وارد و به اتاقش رفت. سپس مادرش ورا متوجه صداهای عجیب و غریبی شد که از اطاق بریان به گوش می رسید. خودش را به سرعت به اطاق رساند و در آنجا جوان بیست و دو ساله اش را در حالی یافت که متشنج بود و روی زمین می غلتید.
ورا از شوهرش خواست که فورا آمبولانسی را خبر کند. عرق عین سیل از صورت بریان به پائین می ریخت. حرارت بدنش آنقدر بالا رفته بود که گوئی تمام تن او در آتش می سوخت. مادر بریان می گوید: تشنج آنقدر طول کشید تا پسرم در حالیکه کف همراه با خون از دهانش بیرون می آمد, بیهوش شد.
پس از رسیدن آمبولانس و تلاش بی ثمر تکنسینها در بهوش آوردن بریان, به ناچار او را به بیمارستان والتون رساندند. با ورود والدین بریان به اورژانس, به آنهاخبر دادند که جوانشان در راه انتقال به بیمارستان فوت کرده است.
آری بریان ماس قربانی ماده مخدری شده بود که در اصطلاح امروز به آن اکستاسی یا داروی مفرح می گویند و بنا به گزارشی در سال 1993 پانزده نفردر نتیجه استعمال این دارو در بریتانیا جان خود را از دست دادند. تعدادبیشماری نیز دچار ضایعات جانی بسیار شدیدی شدند که هنوز دامن گیرشان می باشد.
در انگلستان نگهداری این دارو که در زمره داروهای بسیار خطرناک قرار گرفته, قدغن است و لذا در صورتی که پلیس این دارو را دست کسی ببیند,نتیجه اش می تواند تا هفت سال زندان باشد.
ولی در حال حاضر با وجود این سخت گیریها بیش از پانصد هزار نفر در کلوپهای شبانه و یا دیسکوتکهای انگلیس آن را استعمال می کنند. شش درصد ازمصرف کنندگان اکستاسی در شمال و جنوب انگلیس جوانان چهارده و پانزده ساله هستند.
اکستاسی به صورت قرصهای سفید و یا کپسولهای چند رنگه به بام تریپل ایکس( Triplex ) و یا با اسماء دیگری چون دیسکو بیسکویت , قهوه ای بزرگ ودنیس شیطونه در دسترس جوانان قرار می گیرد.
یکی از زبده ترین ماموران مبارزه با مواد مخدر انگلیس می گوید: من تا به حال ماده مخدری که از نظر فروش این قدر موفق باشد, ندیده ام. واکنش افراد نسبت به این دارو متفاوت است, بعضی ها با مصرف آن جان خود را از دست می دهند و برخی تا سالیان دراز معلول باقی خواهند ماند. بسیاری از پزشکان انگلیس معتقدند که عوارض سوء این دارو به مقدار مصرف آن بستگی ندارد بلکه این امر مستقیما با نحوه متابولیسم بدن واثری که بر غده هیپوتالاموس فرد مصرف کننده می گذارد, در ارتباط است. مسلم اینکه این دارو ضربان قلب, حرارت بدن و فشار خون را تا حد زیادی بالا برده و بنابراین برای کسانیکه سابقه ناراحتی قلب دارند, فوق العاده خطرناک است. طبق نظر دکتر جان هنری از بخش سموم بیمارستان گایز در لندن, بسیاری از جوانهائی که امروزه در انگلیس دچار حمله قلبی می شوند از کسانی هستند که ازاکستاسی به عنوان ماده ای مفرح و انرژی زا استفاده کرده اند. با استعمال اکستاسی حرارت زیادی در بدن ایجاد شده و همین حرارت زیاد موجب تحرک بیش از حد مصرف کننده می شود. بسیاری از جوانها تاب تحرک بیش از ظرفیت را نداشته و از پای می افتند. قربانیان این ماده خطرناک جوانهائی هستند که نه اطلاع کافی از اثرات سوء آن دارند و نه اکثر آنها سابقه استعمال مواد مخدر داشته اند.

تشخیص معتاد از غیر معتادزمانی برای تشخیص معتادین به مواد مخدر از روش بکارگیری آنتاگونیست های مرفین استفاده می شد. ولی امروزه با همه پیشرفتهائی که در این زمینه شده است, هنوز شناخت فرد معتاد به داروی اکستاسی حتی برای جامعه پزشکی مشکل است. بعضی از پدر و مادرها ادعا می کنند که با تغییر حالات, کم شدن وزن , بی خوابی و یا نگاه بیروح بچه ها متوجه اعتیاد آنها می شوند و برخی دیگر از لباسهای بیش از اندازه عرق کرده و یا بوی بد بدن فرزندانشان پی به ماجرا می برند. در هر حال توصیه پزشکان در رابطه بامعتادین به اکستاسی به شرح زیر است:
اگر جوانی به طور ناگهانی حالش به هم خورد و تصور این است که اکستاسی مصرف کرده است, در مرحله اول سعی به آرام کردن او داشته باشید. او را به محل ساکتی انتقال داده و وادارش کنید تا نفس عمیق و آهسته بکشد. سپس مقداری آب که در آن نمک (به مقدار بسیار کم ) ریخته شده است, به او بخورانید.
البته در این مورد باید ازمایعات محرک مثل چای, قهوه و یا سایرنوشابه ها به طور کلی پرهیز کرد. اگر فرد مورد نظر روی زمین افتاده و یا دچار حمله های تشنجی است (که این حالت معمولا با استفراغ همراه می باشد), او را روی یک پهلو بطوری بخوابانید که دستهایش تقریبا بالا و پاهایش جهت حفظ تعادل بدن به حالت خم شده قرار گیرند. سر قربانی را تا می توانید به طرف عقب بکشید (این عمل به منظور اطمینان از بسته نبودن مجاری تنفس انجام می گیرد) در آخر هر چه زودتر او را به بیمارستان منتقل کنید.
اکثر قربانیان اکستاسی در شب نشینیها و یا گردشهای شبانه به چنین وضعی دچار می شوند. برای نمونه ساعت یک بعد از نصف شب ماه نوامبر سال ,1993 ژانت وود ازاهالی وینچ فیله به طور اتفاقی به اطاق پسر بیست ساله اش بن می رود و در نهایت تعجب می بیند که جوانش مرده است. بعد از کشف علت و تمام شدن ماجرا پدر بن می گوید: پسرم چون کنجکاو و ماجراجو بود, اکستاسی را آزمایش کرد والا او پسری فوق العاده باهوش , خوش اندام و شوخ طبع به نظر می رسید. برای آینده اش نقشه ها داشت, او نمی باید می مرد! در آخر باید خاطر نشان ساخت که زندگی با وجود معلولیت ناشی از اکستاسی از مرگ نیز دردناکتر است. جولیان روزیتر از اهالی لیورپول یک قرص اکستاسی مصرف کرد و پس از چند نوبت تشنج و خونریزی داخلی به مدت چهار روز در حالت اغما فرو رفت. وقتی والدینش برای ملاقات او به بیمارستان رفتند, او را در حالی یافتند که مثل جانوران وحشی زوزه می کشید و خودش رابه این طرف و آن طرف می زد و حالا یکسال از آن زمان گذشته است ولی جولیان کماکان از خستگی مفرط, نقص حافظه وقاطی کردن کلمات رنج می برد. بعضی از معتادین زنده اکستاسی می گویند: بعد از مصرف این ماده انسان دچار نوعی خود بزرگ بینی, عصبانیت, افسردگی و بالاخره تحریک پذیری بیش از حد می شود.
ترجمه و نوشته:
محمدشریف دانشگاه کرمان