بازنمایی هویت جنسی مردانه در مجموعه تلویزیونی ستایش
مجموعه تلویزیونی ستایش، یکی از پربینندهترین سریالهای تلویزیونی ایران در سالهای اخیر است. این سریال در سه فصل ساخته شده و روایتگر داستان زندگی یک زن به نام ستایش است. در این سریال، شخصیتهای مرد متعددی حضور دارند که هرکدام به نحوی به بازنمایی هویت جنسی مردانه در جامعه ایران میپردازند.
بر اساس پژوهشی که توسط مهرزاد بهمنی و فرزان سجودی انجام شده است، مردان سریال ستایش بهطور کلی در سه گروه مردان سلطهگر، سلطهپذیر و مستقل بازنمایی شدهاند.
مردان سلطهگر
مردان سلطهگر در سریال ستایش، مردانی هستند که قدرت و اقتدار را به عنوان مهمترین ویژگی مردانگی میدانند. این مردان معمولاً در جایگاههای قدرت قرار دارند و از این موقعیت برای اعمال سلطه بر دیگران استفاده میکنند.
از جمله نمونههای مردان سلطهگر در سریال ستایش میتوان به صابر (پدر ستایش) و حشمت فردوس (پدر ستایش دو) اشاره کرد. صابر مردی ثروتمند و مقتدر است که همسر و فرزندانش را تحت سلطه خود دارد. حشمت فردوس نیز مردی قدرتمند و بیرحم است که از هیچ کاری برای رسیدن به اهداف خود فروگذار نمیکند.
مردان سلطهپذیر
مردان سلطهپذیر در سریال ستایش، مردانی هستند که قدرت را در اختیار دیگران میبینند و خود را تابع آنها میدانند. این مردان معمولاً در جایگاههای پایینتر قرار دارند و از قدرت دیگران برای تامین نیازهای خود استفاده میکنند.
از جمله نمونههای مردان سلطهپذیر در سریال ستایش میتوان به طاهر (شوهر ستایش) و مسعود (شوهر عاطفه) اشاره کرد. طاهر مردی فداکار و مهربان است که همسر و فرزندانش را بیش از هر چیز دیگری دوست دارد. او به دلیل ناتوانی در تامین نیازهای خانوادهاش، تحت سلطه صابر قرار میگیرد. مسعود نیز مردی ساده و بیخیال است که از قدرت حشمت فردوس برای تامین نیازهای خود استفاده میکند.
مردان مستقل
مردان مستقل در سریال ستایش، مردانی هستند که قدرت را در اختیار خود میدانند و از آن برای رسیدن به اهداف خود استفاده میکنند. این مردان معمولاً در جایگاههای برابر با دیگران قرار دارند و از قدرت خود برای کمک به دیگران استفاده میکنند.
از جمله نمونههای مردان مستقل در سریال ستایش میتوان به داریوش (دوست طاهر) و صابر دوم (پسر صابر) اشاره کرد. داریوش مردی باهوش و زیرک است که از قدرت خود برای کمک به دیگران استفاده میکند. صابر دوم نیز مردی جوان و بااراده است که از قدرت خود برای رسیدن به اهداف خود استفاده میکند.
بازتاب مشروعیت پدرسالاری
پدرسالاری یکی از نظامهای اجتماعی است که در آن مردان بر زنان تسلط دارند. بازنمایی هویت جنسی مردانه در رسانهها میتواند نقش مهمی در تقویت یا تضعیف مشروعیت این نظام داشته باشد.
پژوهش انجام شده توسط بهمنی و سجودی نشان میدهد که بازنمایی صورت گرفته از مردان در سریال ستایش، مشروعیت پدرسالاری را به چالش کشیده است. این پژوهشگران بر این باورند که این سریال، تصویری منفی از مردان سلطهگر و سلطهپذیر ارائه میدهد و مردان مستقل را به عنوان الگوهای موفق معرفی میکند.
به نظر میرسد که سریال ستایش، به دنبال ارائه تصویری متفاوت از هویت جنسی مردانه در جامعه ایران است. این سریال نشان میدهد که مردان میتوانند در کنار قدرت و اقتدار، از ویژگیهایی مانند مهربانی، فداکاری و استقلال نیز برخوردار باشند.
نظر شما