مجله  پیام زن  فروردین 1371، شماره 1 
 

«بروسلوز»
تب مالت یک بیماری عفونی است که همچون سایر بیماریهای عفونی با وضعیت بهداشت فردی و اجتماعی ارتباط مستقیم دارد. بسیاری از مبتلایان به تب مالت در اثر عدم رعایت اصول بهداشتی از جمله بهداشت، تغذیه و مسکن دچار این بیماری شده اند. مصرف غیر بهداشتی فراورده های شیر و گوشت حیوانات آلوده یکی از مهمترین علل ایجاد و شیوع بیماری می باشد. همچنین عدم جداسازی محل نگهداری دام از محل سکونت دامداران عامل دیگر در ابتلاء و انتشار بیماری است.

یادآوری:
مطالبی که در ارتباط با علایم این بیماری و به طور کلی بیماریها عنوان می شود به این منظور است که عوارض و خطرات ناشی از بیماریها را متذکر شده و اطلاعات کلی به خوانندگان محترم ارایه دهیم تا در اولین فرصت بروز علایم اولیه به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه نمایند.

عامل بیماری:
عامل بیماری یک نوع باکتری به نام «مابیل بروسلا» می باشد و به همین جهت بیماری را «بروسلوز» هم می گویند.

علائم بیماری
* اکثر اوقات شروع بیماری مبهم و نامشخص می باشد و ممکن است هفته ها بگذرد تا این که بیمار دچار ضعف و احساس خستگی شود. البته گاهی شروع بیماری بسیار حاد است و با تب و لرز و عرق همراه می باشد.

* سردرد، درد و ورم مفاصل، بی اشتهایی و یبوست و دردهای شکمی.

* تب و لرز متناوب و نامنظم بویژه در شبها که ممکن است با عرق همراه باشد.

* در نیمی از موارد ممکن است غدد لنفاوی گردن و زیر بغل و طحال بزرگ و قابل لمس شوند.

راههای انتقال بیماری:
1ـ کشتارگاههای غیر بهداشتی و ذبح دامهای آلوده به تب مالت و مصرف گوشت آلوده.

2ـ در حین زایمان یا سقط حیوانات و یا از طریق جفت دامهای آلوده که منجر به ابتلاء دامداران و دامپزشکان می شود.

3ـ مصرف شیر و فراورده های غیر پاستوریزه مثل پنیر تازه و بدون نمک، کره، خامه و ماست.

4ـ انتقال بیماری از طریق مجاری تنفسی و خراشهای پوستی و مخاط ملتحمه چشم کمتر شایع است.

تذکر:
بیماری تب مالت معمولاً از انسان به انسان سرایت نمی کند بنابراین نیازی به جداسازی بیماران نیست.

سن ابتلاء به بیماری تب مالت:
در اکثر موارد نیروهای فعال جامعه در سنین کار (40 ـ 15) سالگی به این بیماری مبتلا می شوند، بنابراین علاوه بر تحمیل هزینه های سنگین درمانی در فعالیتهای تولیدی و اقتصادی کشور اثر سوء می گذارد و نیروهای کارآمد جامعه را زمین گیر می کند.

عوارض:
شایعترین عوارض تب مالت عبارتند از:

ضایعات استخوانها

تورم چرکی و درد مفاصل

مننژیت هپاتیت و التهاب کیسه صفراء و ...

گاهی بیمار مبتلا به تب مالت دچار حالات افسردگی و خمودگی می شود به طوری که ممکن است با بیماران روانی اشتباه شود و گاهی اوقات به علت همین تشخیص نادرست در بخش روانپزشکی بستری می شوند.

پیش گیری و کنترل بیماری:
* مهمترین راه پیشگیری از بیماری آگاهی مردم از منابع مواد بیماری است.

* با توجه به این که در روستاها و حتی در بعضی شهرها محل نگهداری دام در مجاورت خانه های مسکونی است، مسؤولین بهداشت و درمان باید به عنوان یک ضرورت، اقدام به جداسازی محل نگهداری دام از مناطق مسکونی نمایند. در غیر این صورت پیامدهای ناگوار دیگری نیز در پی خواهد داشت.

* ایجاد کشتارگاههای استاندارد و نظارت دقیق دامپزشکان بر جداسازی دامهای آلوده و ممانعت از کشتار غیر مجاز دام در کوچه و خیابان که بدون کنترل صورت می گیرد.

* معدوم کردن حیوانات آلوده و جنین سقط شده و جفت این حیوانات و ضد عفونی کردن محل نگهداری حیوانات نیز یک اقدام ضروری است.

* آزمایش خون و فراورده های حیوانی اعم از شیر و گوشت در فواصل خاص می تواند دامپزشکان را در تشخیص به موقع بیماری کمک کند.

* واکسیناسیون و ایمن سازی دامها

* پاستوریزه کردن فراورده های شیر و یا جوشانیدن شیر به مدت 20 تا 30 دقیقه «باسیل بروسلا» را از بین می برد.

درمان:
اقدامات اختصاصی: تجویز تتراسیکلین + استرپتومایسین که میزان دارو و مدت درمان توسط پزشک مشخص می شود. همچنین کوتریموکسازول نیز اثرات مفیدی در درمان بیماری دارد.

اقدامات عمومی: در مراحل تب، بیمار باید استراحت نماید و به اندازه کافی تغذیه شود. در حدود 75% بیماران در مدت 3 تا 6 ماه کاملاً بهبود یافته و کمتر از 20% تا مدت یکسال آثاری از بیماری را دارند.

تب مالت به ندرت منجر به مرگ انسان می شود.