مقایسه بازی‌های چوگان و گلادیاتورها در روم باستان، نشان‌دهنده تفاوت‌های اساسی در فرهنگ و ارزش‌های دو تمدن بزرگ ایران و روم است.
در روم باستان، ورزش و تفریح، اغلب با خشونت و خونریزی همراه بود. گلادیاتورها، که اغلب از بردگان یا زندانیان بودند، در برابر یکدیگر می‌جنگیدند تا سرگرمی مردم را فراهم کنند. این مسابقات اغلب با مرگ یکی از دو گلادیاتور به پایان می‌رسید.
در مقابل، چوگان، یک بازی تیمی است که در آن دو تیم چهار نفره سوار بر اسب، با استفاده از چوب‌های بلند، به دنبال وارد کردن توپ به دروازه حریف هستند. این بازی، بر مهارت، هماهنگی و سرعت سوارکاران و اسب‌ها تأکید دارد.
مهم‌ترین تفاوت بین این دو بازی، در این است که چوگان، یک بازی بدون خشونت است. در این بازی، هدف، شکست دادن تیم حریف است، نه کشتن یا مجروح کردن آن‌ها. این تفاوت، نشان‌دهنده ارزش‌های فرهنگی متفاوت دو تمدن است.
در روم باستان، خشونت و خونریزی، بخشی از فرهنگ عمومی بود. مردم روم، از تماشای خشونت و مرگ لذت می‌بردند. در مقابل، در ایران باستان، ارزش‌های انسانی، مانند مهربانی، صلح‌جویی و عدالت، اهمیت بیشتری داشتند. این ارزش‌ها، در ورزش و تفریح مردم ایران نیز منعکس شده بود.
البته، این تفاوت‌ها، به معنای برتری یک تمدن بر دیگری نیست. هر دو تمدن، ویژگی‌های مثبت و منفی خاص خود را داشتند. اما، مقایسه این دو تمدن، می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر درک کنیم که چگونه فرهنگ و ارزش‌ها، بر رفتار و عادات مردم تأثیر می‌گذارند.
در اینجا چند نکته دیگر در مورد اهمیت چوگان در ایران باستان وجود دارد:

چوگان، یک ورزش اشرافی بود که توسط شاهان، امیران و سایر افراد ثروتمند و قدرتمند، انجام می‌شد.
چوگان، به عنوان یک نماد ملی ایران باستان محسوب می‌شد.
چوگان، به توسعه مهارت‌های سوارکاری، هماهنگی و سرعت در میان ایرانیان کمک کرد.

چوگان، امروزه نیز در ایران و برخی دیگر از کشورهای جهان، به عنوان یک ورزش محبوب و پرطرفدار، ادامه دارد.