فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران
فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران: معرفی و ساختار
تأسیس و اهداف:
فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران بر اساس مصوبه جلسه ۴۳۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۷ و به استناد بند ۲۴ قانون اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد. این فرهنگستان مؤسسه‌ای با شخصیت حقوقی مستقل است که به نهاد ریاست جمهوری وابسته می‌باشد.
هدف اصلی از تأسیس فرهنگستان هنر:
- پاسداری از میراث فرهنگی، هنر اسلامی و ملی.
- پیشنهاد سیاست‌ها و راهبردها برای توسعه هنر.
- دستیابی به نوآوری‌ها و ارتقای فرهنگ اسلامی برای مقابله با تهدیدهای فرهنگ مهاجم.
وظایف فرهنگستان هنر:
- پیشنهاد سیاست‌گذاری برای حفظ و توسعه هنر اسلامی، ملی و محلی.
- همکاری با حوزه‌های علمیه و علمای دینی برای شناخت مبانی فقهی هنر.
- مطالعه و بهره‌گیری از نظریه‌های جدید هنر با تأکید بر مبانی ملی و اسلامی.
- حمایت از پژوهش‌های بنیادی و پیگیری مطالعات هنری در سطح ملی.
- پیشنهاد سیاست‌گذاری برای ارتباط جوامع هنری داخلی با جهان.
- پیشنهاد سیاست‌گذاری برای گسترش نقد هنری و مباحث زیباشناختی.
- پیشنهاد تعیین شاخص‌های توسعه هنری.
- ارزیابی سالانه شاخص‌های هنری در کشور.
- برگزاری نشست‌های سالیانه در زمینه‌های مختلف هنری.
- بررسی کاستی‌های نظام آموزشی کشور در زمینه هنر و ارائه پیشنهاد به مراجع ذی‌ربط.
- مطالعه ارتباط بین‌رشته‌ای هنر با سایر علوم.
- پیشنهاد رشته‌های دانشگاهی (میان‌رشته‌ای هنر) به مراجع ذی‌ربط.
- معرفی هنرمندان و محققان واجد شرایط برای استفاده از هزینه‌های تحصیلی.
- حمایت از تألیف و ترجمه منابع هنری.
- تشکیل گروه‌های تخصصی.
- پیشنهاد ضوابط اعطای نشان هنر به مراجع ذی‌ربط.
- اعطای جوایز به شخصیت‌های برجسته در حوزه تحقیق، ترجمه و آفرینش‌های هنری.
ارکان فرهنگستان هنر:
۱. ریاست عالیه فرهنگستان:
- رئیس‌جمهور به عنوان ریاست عالیه فرهنگستان هنر.
۲. هیئت امنای فرهنگستان‌ها:
- معاون اول رئیس‌جمهور (رئیس هیئت امنا).
- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری.
- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- رئیس فرهنگستان هنر.
- رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
- رئیس فرهنگستان علوم.
- رئیس فرهنگستان علوم پزشکی.
- دو نفر از دانشمندان و صاحب‌نظران (به پیشنهاد رئیس هر فرهنگستان).
۳. مجمع عمومی:
- رئیس فرهنگستان هنر (رئیس مجمع عمومی).
- اعضای پیوسته فرهنگستان هنر.
وظایف مجمع عمومی:
- تصویب سیاست‌ها و برنامه‌های علمی فرهنگستان.
- تصویب نظام‌نامه نحوه اجرای فعالیت‌های علمی فرهنگستان.
- انتخاب هنرمندان برای دریافت پاداش، جایزه، مدال هنر، نشان و فرصت مطالعاتی.
- تصویب اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری جدید.
۴. رئیس فرهنگستان هنر:
- رئیس فرهنگستان هنر از میان اعضای فرهنگستان و به پیشنهاد رئیس‌جمهور، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و حکم رئیس‌جمهور برای مدت چهار سال انتخاب می‌شود.
وظایف رئیس فرهنگستان هنر:
- پیشنهاد سازمان اداری، بودجه و حساب‌های سالانه به هیئت امنا برای تصویب.
- پیشنهاد عضویت فرهنگستان در مجامع بین‌المللی.
- انتصاب رؤسای گروه‌های تخصصی.
- پیشنهاد اعضای پیوسته، وابسته یا افتخاری فرهنگستان به هیئت امنا.
۵. شورای تخصصی:
- رئیس فرهنگستان هنر (رئیس شورا).
- رؤسای گروه‌های تخصصی فرهنگستان هنر.
وظایف شورای تخصصی:
- بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های علمی فرهنگستان و پیشنهاد آن به مجمع عمومی.
- تعیین وظایف گروه‌های تخصصی.
- شناسایی مسائل و موضوعات مهم برای پژوهش.
- بررسی و اظهار نظر درباره طرح‌های پژوهشی.
- پیشنهاد ضوابط ارتقای سطح علمی سمینارها و کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی.
گروه‌های تخصصی فرهنگستان هنر:
فرهنگستان هنر دارای گروه‌های تخصصی متعددی است که هر کدام در زمینه‌ای خاص از هنر فعالیت می‌کنند. این گروه‌ها عبارت‌اند از:
- گروه نمایش و ادبیات نمایشی.
- گروه موسیقی.
- گروه معماری و شهرسازی.
- گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی.
- گروه هنرهای تجسمی.
- گروه سینما.
- گروه چندرسانه‌ای.
اعضای گروه‌های تخصصی:
هر گروه متشکل از اعضای پیوسته، وابسته یا هنرمندان خبره است که توسط رئیس فرهنگستان هنر انتخاب می‌شوند.
اعضای فرهنگستان هنر:
فرهنگستان هنر دارای سه نوع عضویت است:
اعضای پیوسته:
- ۳۰ عضو از میان صاحب‌نظران و هنرمندان رشته‌های مختلف.
- عضویت مادام‌العمر.
اعضای وابسته:
- عضویت به مدت چهار سال، با امکان تمدید.
اعضای افتخاری:
- انتخاب به احترام مقام علمی هنرمندان و پژوهشگران برجسته بین‌المللی.
- عضویت مادام‌العمر و بدون وظیفه اجرایی.
جمع‌بندی:
فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران نهادی است که با هدف حفظ و توسعه هنر اسلامی و ملی، پژوهش در زمینه هنر و ارتقای فرهنگ اسلامی تأسیس شده است. این فرهنگستان با بهره‌گیری از گروه‌های تخصصی، اعضای برجسته و ساختار منسجم، نقش مهمی در سیاست‌گذاری و توسعه هنر در ایران ایفا می‌کند.
اگرچه این نهاد به نهاد ریاست جمهوری وابسته است، اما با داشتن شخصیت حقوقی مستقل و تمرکز بر پژوهش و سیاست‌گذاری در حوزه هنر، به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای فرهنگی کشور شناخته می‌شود.
نظر شما