زندگی نامه
۳۱ خرداد ۱۳۰۳ در محله سنگلج تهران به‌دنیا آمد. فعالیت هنری خود را مانند بسیاری از هنرپیشه‌های ایرانی با بازی در تئاتر آغازکرد. در همان سال‌های ابتدایی زندگی هنری‌اش، به آلمان سفر کرد و در یک مدرسه شبانه آموزش سینما در شهر هانوفر به تحصیل مشغول‌شد.

عزت‌الله انتظامی در سال ۱۳۲۰ اولین نمایش حرفه‌ای خود به نام «اولتیماتوم» را در تئاتر پاریس خیابان لاله‌زار اجرا کرد و تا سال ۱۳۲۶ در ده‌ها نمایش تئاتر حضورداشت. اولین حضور آقای بازیگر در سینما، به سال ۱۳۲۸ و نقش آفرینی در فیلم «واریته بهاری» ساخته پرویز خطیبی بازمی‌گردد. اما حضور جدی او در سینما در سال ۱۳۴۸ اتفاق افتاد؛ زمانی‌که برای اولین بار جلوی دوربین داریوش مهرجویی رفت و فیلم «گاو» ساخته شد. او در این فیلم که از روی کتاب «عزاداران بیل» غلامحسین ساعدی ساخته شده بود، با جمشید مشایخی و علی نصیریان همبازی بود. یک سال بعد برای دومین بار با داریوش مهرجویی همکاری کرد و این‌بار اجرای نقش‌های آقای محمدپور و فتح‌الله خان را در فیلم «آقای هالو» برعهده داشت.

سال ۱۳۵۱ با هژیر داریوش برای بازی در فیلم «بی‌تا» همکاری کرد و در همان سال برای سومین بار جلوی دوربین داریوش مهرجویی قرار گرفت و نقش نیت‌الله خان را در فیلم «پستچی» بازی کرد. سپس برای بازی در فیلم «صادق کُرده» ساخته ناصر تقوایی با سعید راد و محمدعلی کشاورز همکاری کرد. سال ۱۳۵۲ با علی حاتمی در فیلم «ستارخان» همکاری کرد و در نقش حیدرخان عمواوغلی ظاهر شد. او از ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷ در فیلم‌هایی مانند «قیامت عشق»، «شیر خفته»، «ملکوت» و «این گروه محکومین» حضور داشت تا اینکه سال ۱۳۵۷ نوبت به فیلم «دایره مینا» ساخته داریوش مهرجویی رسید و عزت‌الله انتظامی در آن، نقش یک دلال خون بازی را کرد.

انتظامی در سال ۱۳۶۱ برای بازی در فیلم جنجالی «حاجی واشنگتن» جلوی دوربین علی حاتمی قرارگرفت و در نقش حسینقلی‌خان بازی کرد. یک سال بعد جلوی دوربین علیرضا داودنژاد رفت و در فیلم «خانه عنکبوت» نقش‌آفرینی کرد. او در سال ۱۳۶۳ در یکی از مهم‌ترین فیلم‌های آن دوران حاضر شد؛ این بار برای بازی در فیلم «کمال‌الملک» جلوی دوربین علی حاتمی قرارگرفت و در نقش ناصرالدین شاه ظاهر شد. در سال ۱۳۶۵ برای چندمین بار با داریوش مهرجویی در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» همکاری کرد. پس از آن در فیلم‌های «شیر سنگی»، «شیرک»، «جعفرخان از فرنگ برگشته»، «درمسیر تندباد»، «کشتی آنجلیکا» و «گراند سینما» حضور داشت و در سال ۱۳۶۸ در فیلم «هامون» نیز با خسرو شکیبایی و بیتا فرهی همبازی شد.

«بانو»، «خانه خلوت»، «ناصرالدین‌شاه آکتور سینما»، «روز واقعه»، «پروژه ناتمام جهان پهلوان تختی»، «سایه‌روشن»، «میکس»، «گاوخونی»، «حکم» و «زادبوم» برخی از دیگر فیلم‌هایی است که زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده‌است. او آخرین بار در سال ۱۳۸۹ برای فیلم «راه آبی ابریشم» جلوی دوربین سینما رفت.

آقای بازیگر سینمای ایران از عرصه تلویزیون هم دور نماند. با اینکه بیشتر در تئاتر‌های تلویزیونی حضور داشت، نمی‌توان نقش‌آفرینی او را در نقش خان مظفر سریال «هزاردستان» فراموش کرد.

مهرماه ۱۳۸۵ سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل‌متحد ، از عزت‌الله انتظامی تجلیل کرد. کتاب شناخت‌نامه عزت‌الله انتظامی نیز با عنوان «من عزتم، بچه سنگلج» توسط نشر سخن منتشر شده‌است. خانه عزت‌الله انتطامی نیز در سال ۱۳۹۱ به منظور بهره‌برداری و فرهنگی به یک خانه‌موزه تبدیل‌شد.

زنده‌یاد انتظامی جوایز بسیاری دریافت کرد؛ اولین جایزه‌اش را در سال ۱۳۴۹ برای بازی در فیلم «آقای هالو» از جشنواره سینمایی سپاس گرفت. در سال ۱۹۷۱ جایزه هوگوی نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای فیلم «گاو» از جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو گرفت و در ۱۳۶۵ برای بازی در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فجر شد. دو سال بعد برای بازی در «گراند سینما» این جایزه را از آن خود کرد. در سال ۱۳۶۸ نیز برای بازی در فیلم «هامون» نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل شد. سال ۱۹۹۱ نیز جایزه ویژه هیئت داوران بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای فیلم «گاو» در جشنواره سه قاره دریافت‌کرد. سال ۱۳۷۰ برای بازی در دو فیلم «خانه خلوت» و «ناصرالدین شاه اکتور سینما» لوح تقدیر بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فجر را دریافت‌کرد. انتظامی در سال ۱۳۷۲ برای بازی در «روز فرشته» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به خانه برد. او همچنین برای بازی در فیلم «حاجی واشنگتن»، کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشن خانه سینما شد.

آقای بازیگر در سال ۱۳۸۰ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در فیلم «خانه‌ای روی آب» دریافت‌کرد و دو سال بعد برای بازی در فیلم «گاوخونی» به عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل مرد بخش بین‌المللی جشنواره فجر انتخاب شد. یک سال پس از آن نیز نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم «جایی برای زندگی» شد. در سال ۱۳۸۴ نیز انتظامی یکی از نامزدهای سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم «ستاره‌ها ۱: ستاره می‌شود» بود. در ۱۳۸۶ نیز کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشن خانه سینما برای فیلم «مینای شهر خاموش» شد. او سرانجام در سال ۲۰۰۸ آخرین جایزه بین‌المللی‌اش را با عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم بیروت برای بازی در فیلم «شب» کسب‌کرد.

استاد عزت‌الله انتظامی مردادماه 1397 بر اثر سکته مغزی چشم از جهان فروبست. او مدرک درجه‌یک‌هنری داشت و از ابتدای تأسیس مؤسسه هنرمندان پیشکسوت، عضو آن بود.

منبع: سایت موسسه هنرمندان پیشکسوت