متن کامل نوشته:

عنوان: آشنایی با سیف الدین باخرزی معروف به شیخ عالم

نویسنده: علی میرزایی

تاریخ انتشار: پنجشنبه 9 شهریور 1396، ساعت 14:42

متن:

سیف الدین باخرزی، عارف و عالم بزرگ قرن ششم هجری، مشهور به شیخ عالم، در 27 شهریور 569 در ولایت باخرز دیده به جهان گشود.

او پس از طی تحصیلات مقدماتی در زادگاهش، برای کسب علم فقه، حدیث و تفسیر به هرات و نیشابور مهاجرت کرد.

شیخ نجم الدین کبری:

سیف الدین باخرزی پس از کسب علوم دینی، شیفته شیخ نجم الدین کبری شد و به خوارزم مهاجرت کرد.

او از شیخ خرقه تبرک دریافت کرد و به دستور ایشان در زمان حمله مغول به بخارا رفت و تا آخر عمر پربرکت خود در این شهر سکونت گزید.

وقف زمین و املاک:

سرقوتی بیکی، مادر منکوقاآن، با وجود عیسوی بودن، هزار بالشت نقره و چند پارچه آبادی را وقف حضرت شیخ کرد تا ایشان در راستای پیشرفت دین محمد (ص) تلاش کنند.

شهرت و مقام:

شهرت حضرت شیخ از بخارا و ماوراءالنهر فراتر رفته بود تا جایی که ترکان خاتون، ملکه کرمان، با هدایایی زیاد به زیارت شیخ رسید و تقاضا کرد یکی از فرزندان حضرت شیخ برای ارشاد مردم کرمان به این خطه مهاجرت کند.

حضرت شیخ با این درخواست موافقت کرد و برهان الدین احمد را به کرمان فرستاد.

تالیفات:

از حضرت شیخ سیف الدین باخرزی تالیفات بسیاری به جای مانده است که فقط برخی از آنها باقی مانده است، از جمله:

• دفتر روزنامه: که شیخ کلیه خاطرات روزانه خود را در آن مکتوب می‌کرده است.
• شرح اسما الحسنی: که نسخه‌ای از آن در کتابخانه فاتح استانبول محفوظ است.
• وقایع الخلوه: به زبان عربی است و درباره حالات روحی که در خلوت برای سالک پدید می‌آید. نسخه این کتاب در کتابخانه لیدن موجود است.
• رساله وصیه السفر: این کتاب تا کنون رویت نشده است، اما ابوالفاخر یحیی باخرزی، نوه حضرت شیخ، در ذیل منابع کتاب بزرگ خود از آن ذکر کرده است.
• رساله در عشق: به زبان شیرین پارسی
• رباعیات: به زبان شیرین پارسی که در مجموعه‌های مختلف مخلوط شده است و تا کنون سعید نفیسی 90 رباعی را گردآوری کرده است.
• وصایا: رساله‌ای که شامل نصایح دینی و عرفانی است که ایرج افشار آن را بر اساس نسخه دارکتب مصر به چاپ رسانیده است.
• اوراد: نسخه‌ای از آن در کتابخانه شهید علی پاشا استانبول موجود است.

علاوه بر اینها، نوشته‌های دیگری از حضرت شیخ برجای مانده که در مجموعه‌های خطی مختلف دیده شده است.

خاندان:

خاندان پر افتخار حضرت شیخ باخرزی در سده‌های مختلف از بزرگان خراسان کبیر به شمار می‌رفتند و حکام ایران زمین به آنها ارادت ویژه‌ای داشتند.

وفات:

حضرت شیخ سیف الدین سعید ابن مطهر باخرزی در نهایت پس از یک هفته بیماری در شامگاه 7 آبان ماه سال 640 شمسی دیده از جهان فرو بست و جان به جان آفرین تسلیم کرد.

مزار:

مزار این عالم وارسته و عارف بزرگ ایرانی در فتح آباد بخارا است.