مقدمه:

اقتصاد روستا بر پایه‌ی فعالیت‌های متنوعی بنا شده است که هر کدام در سطوح مختلف به ارتقای سطح درآمد و رفاه روستاییان کمک می‌کنند. تنوع در منابع درآمدی، عاملی کلیدی در افزایش سطح معیشت و رفاه در جوامع روستایی است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد روستاهایی که از امکان کشت محصولات متنوع مانند برنج، مرکبات و تنباکو برخوردارند، از درآمد بهتری نسبت به سایر مناطق بهره‌مند هستند. همچنین، مناطق ساحلی به دلیل همجواری با دریا، می‌توانند از طریق فعالیت‌های گردشگری و ماهیگیری، درآمد حاصل از کشاورزی خود را تکمیل نمایند.

در کنار فعالیت‌های زراعی، مشاغل جانبی متعددی نیز در روستاها رواج دارد که گاوداری و پرورش طیور از جمله مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود.

مورد مطالعه: گاوداری در منطقه تالش

در منطقه تالش، دامداری و نگهداری از حیوانات بزرگ جثه در سطح محدودی رواج دارد و گاوداری عمدتاً به شکل سنتی و در جوار سایر اشتغالات کشاورزی انجام می‌شود.

با گسترش شهرنشینی و توسعه جاده‌های مواصلاتی، خطرات بیشتری متوجه گاوهایی که در سطح روستاها زندگی می‌کنند شده و به همین دلیل، از تعداد گاوها در این منطقه کاسته شده است.

گاوداری در بین خانواده‌های نمونه‌ی مورد مطالعه، چندان رواج ندارد و اکثر خانواده‌ها فقط به داشتن یک یا دو گاو اکتفا می‌کنند. این گاوها صرفاً نیاز لبنی خانواده را تامین می‌کنند و مازاد تولید برای عرضه به بازار وجود ندارد.

نقش زنان در گاوداری سنتی

در گاوداری سنتی، زن و مرد به طور مشترک در فعالیت‌های مربوط به نگهداری از گاوها مشارکت دارند. با این حال، سهم و وظایف هر یک از آنها بسته به نوع کار و شرایط متغیر است.

برخی از وظایف زنان در گاوداری سنتی به شرح زیر است:

• شیر دوشی: دوشیدن شیر گاوها یکی از مهم‌ترین وظایف زنان در گاوداری سنتی است. این کار معمولاً صبح زود و عصر قبل از غروب آفتاب انجام می‌شود.
• تغذیه و آبرسانی: زنان در کنار مردان، در تغذیه و آبرسانی گاوها نیز مشارکت دارند.
• نظافت و بهداشت: حفظ نظافت و بهداشت محل نگهداری گاوها و همچنین نظافت و ضدعفونی کردن ظروف و تجهیزات مربوط به گاوداری، از جمله وظایف زنان به شمار می‌رود.
• پرورش گوساله‌ها: مراقبت و پرورش گوساله‌ها از بدو تولد تا زمان بلوغ، عمدتاً بر عهده زنان است.

چالش‌ها و ملاحظات

• ساعات کار طولانی: گاوداری سنتی، فعالیتی طاقت‌فرسا و وقت‌گیر است و زنان در این زمینه، سهم قابل توجهی از کار را بر عهده دارند. ساعات کار طولانی در گاوداری، می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی زنان تاثیر منفی بگذارد.
• فقدان امکانات و تجهیزات: در بسیاری از موارد، گاوداری سنتی در شرایطی انجام می‌شود که امکانات و تجهیزات لازم برای انجام کار به طور ایمن و کارآمد وجود ندارد. این امر می‌تواند خطرات و سختی‌های کار را برای زنان افزایش دهد.
• عدم وجود حمایت‌های اجتماعی: زنان شاغل در گاوداری سنتی، غالباً از حمایت‌های اجتماعی مانند بیمه و بازنشستگی محروم هستند. این امر، امنیت شغلی و رفاه آنها را به خطر می‌اندازد.

نتیجه‌گیری

زنان در گاوداری سنتی، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند و به طور فعال در کنار مردان در این فعالیت طاقت‌فرسا مشارکت دارند. با این حال، لازم است برای رفع چالش‌ها و ملاحظات موجود در این زمینه، اقدامات موثری صورت گیرد.

تامین امکانات و تجهیزات لازم، ارائه آموزش‌های تخصصی، ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب و همچنین فراهم آوردن حمایت‌های اجتماعی برای زنان شاغل در گاوداری سنتی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود شرایط کار و زندگی این زنان کمک کند.