روزنامه شرق، یکشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۸۹، شماره ۱۲۰۰

اولین خط آهنی که در ایران ساخته شد خط آهن تهران به شهرری بود که در سال 1261 هجری شمسی (معادل 1883 میلادی)، امتیاز احداث آن را یک نفر مهندس فرانسوی«به نام مسیوبوانان» ازناصرالدین شاه گرفت و به احداث آن اقدام کرد.اولین واگن ها واگن های اسبی بودند و به وسیله دو یا چهار اسب روی ریل حرکت می کردند و تقریبا بیشتر خیابان های اصلی شهر در آن زمان را به هم وصل می کرد. این واگن یا تراموای دارای چند قسمت بود. قسمت اول محوطه کوچکی بود مخصوص قرار گرفتن سورچی و قسمت های دیگر اختصاص به مسافرانی داشت که روی نیمکت هایی قرار می گرفتند که در دو طرف واگن ها تعبیه شده بود.خطوط مختلف واگن اسبی در خیابان ها به قرار زیر بود:

اول، خط بازار که تا آخر خیابان لاله زار نزدیک خیابان رفاهی رفت و آمد می کرد.

دوم، خط خیابان شاهزاده عبدالعظیم که از بازار به راه می افتاد و خیابان ناصریه و خیابان چراغ گاز را طی می کرد و از خیابان ری می گذشت و به کارگاه ماشین دودی می رسید.

سوم، خط باغ شاه که از بازار حرکت می کرد و بعد از شش دو راهی به دروازه باغشاه می رسید.

بعد از خط آهن اسبی نوبت به قطارهای بخار رسید که البته ماشین هایی که در این خط به کار افتادند نام ترن نداشتند، بلکه در دارالخلافه و در زبان عموم به آنها ماشین دودی می گفتند. به دنبال کالسکه هایی که با بخار و آتش حرکت می کردند نوبت به اتومبیل رسید، اولین اتومبیل هایی که به ایران وارد شد، سواری های فورد کروکی کلاچی با لاستیک توپر بود. اتومبیل هایی نیز شبیه وانت امروزی وارد تهران شد که به آنها ماشین لاری می گفتند و همچنین اتومبیل های دور سیمی که برای حمل بار و مسافر می آمدند. به هرحال نخستین اتومبیل در زمان مظفرالدین شاه وارد تهران شد و مورد استفاده قرار گرفت اما تا آخر دوره پهلوی اول فقط ثروتمندان می توانستند از اتومبیل های شخصی استفاده کنند.