فشار خون بالا، یکی از مهم‌ترین عوامل مشترک سکته مغزی و بیماری‌های قلبی است. فشار خون بالا به عروق خونی آسیب می‌زند و خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد که می‌تواند منجر به سکته مغزی شود. متأسفانه بسیاری از افراد، حتی افراد مسن، از این موضوع بی‌اطلاع‌اند.

آمار سکته مغزی در جوانان کشورهای در حال توسعه، نسبت به کشورهای توسعه‌یافته بیشتر است. در کشورهای در حال توسعه، این آمار تا ۳۰ درصد هم می‌رسد.

سکته مغزی می‌تواند ناشی از اختلالات قلبی عروقی باشد. بسیاری از سکته‌های مغزی ناشی از بیماری‌های قلبیِ درمان‌نشده هستند.

ارتباط بیماری‌های قلبی و سکته مغزی

دکتر گلاره بنی‌هاشمی، متخصص مغز و اعصاب، ارتباط بین بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را این گونه توضیح می‌دهد: “بیماری‌های قلبی یکی از دلایل متعدد سکته مغزی هستند. افرادی که بیماری قلبی، به‌ویژه اختلال ریتم ضربان قلب (آریتمی) یا سابقه تعویض دریچه قلب دارند، در صورت عدم مصرف منظم داروها، ممکن است دچار سکته مغزی شوند.”

مکانیسم ایجاد سکته مغزی در بیماران قلبی

دکتر بنی‌هاشمی می‌گوید: “در این افراد، بی‌نظمی ضربان قلب منجر به تشکیل لخته خون در قلب می‌شود. این لخته با پمپاژ قلب به مغز فرستاده می‌شود که به این حالت آمبولی می‌گویند.”

فیبریلاسیون دهلیزی و سکته مغزی

“فیبریلاسیون دهلیزی” بیماری دیگری است که باعث بی‌نظمی ضربان قلب می‌شود. بسیاری از افراد مسن، بدون اطلاع از ابتلا به این بیماری، درمان نمی‌شوند و در نتیجه، در معرض خطر سکته مغزی قرار می‌گیرند. درمان به موقع این بیماری، احتمال سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

نشانه‌های بی‌نظمی ضربان قلب

ضربان قلب به‌طور معمول ریتم منظمی دارد. اگر فرد مسن (بالای ۶۵ سال) متوجه بی‌نظمی در ضربان قلب خود شد، باید به پزشک مراجعه کند. این مشکل ممکن است در جوانان نیز رخ دهد. بسیاری از افراد، چه جوان و چه مسن، از بیماری‌های قلبی عروقی خود بی‌اطلاع‌اند.

فشار خون بالا، عامل خطر خاموش

بسیاری از افراد، حتی در سنین بالا، از ابتلای خود به فشار خون بی‌خبرند و آن را کنترل نمی‌کنند. غربالگری و کنترل بیماری‌هایی مانند فشار خون و دیابت باید از سن خاصی شروع و به‌طور دوره‌ای (مثلاً ماهی یک‌بار) انجام شود.

سطوح غربالگری سکته مغزی

غربالگری سکته مغزی در دو سطح، قبل و بعد از وقوع سکته، انجام می‌شود. با مشاهده علائمی مانند بی‌نظمی در ضربان قلب، مراجعه به پزشک و درمان به موقع ضروری است.

بیماری‌های زمینه‌ای عروقی و سکته مغزی

برخی بیماری‌های زمینه‌ای عروقی نیز می‌توانند باعث سکته مغزی شوند. در افراد جوانی که سکته می‌کنند، بررسی کلیه‌ها می‌تواند به تشخیص بیماری‌های ژنتیکی که باعث پارگی زودرس عروق یا لخته شدن آسان خون می‌شوند، کمک کند. بنابراین، مراجعه به موقع به پزشک بسیار مهم است.

آمار سکته مغزی در کشورهای در حال توسعه

سکته مغزی یکی از شایع‌ترین علل مرگ و میر در جهان است. آمار سکته مغزی در جوانان کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته است. دکتر بنی‌هاشمی دو دلیل برای این موضوع ذکر می‌کند: بالا بودن آمار تصادفات، به‌ویژه تصادفات با موتورسیکلت، و افزایش شناسایی و ثبت موارد سکته مغزی.

آمار سکته مغزی در ایران

آمار دقیقی از سکته مغزی در جوانان ایرانی در دسترس نیست، اما در آمریکا، سالانه حدود ۸۰۰ هزار سکته مغزی در افراد ۱۸ تا ۴۵ سال رخ می‌دهد که معادل ۱۰ تا ۱۵ درصد کل سکته‌ها در این کشور است. این آمار در کشورهای در حال توسعه به ۳۰ درصد می‌رسد.