در هفتم دی‌ماه ۱۳۰۷ خورشیدی (دسامبر ۱۹۲۸)، دولت وقت ایران اعلام کرد که از آغاز سال نو، پوشیدن لباس متحدالشکل برای مقامات و کارمندان دولت اجباری خواهد بود. این اقدام، که در راستای سیاست‌های مدرنیزاسیون دوران رضاشاه پهلوی بود، شباهت بسیاری به اصلاحات پتر اول، تزار روسیه در قرن هجدهم داشت که به‌منظور مدرن‌سازی جامعه روسیه انجام شده بود.

هدف از اجرای قانون لباس متحدالشکل

هدف اصلی از این قانون، نزدیک کردن ظاهر ایرانیان به لباس‌های عادی اروپاییان بود. دولت معتقد بود که تغییر در پوشش، گامی نمادین برای مدرن‌سازی جامعه ایران و فاصله گرفتن از سنت‌های کهن به شمار می‌رود. این سیاست ابتدا برای کارمندان دولت اجرا شد اما به‌تدریج به سایر اقشار جامعه نیز تعمیم یافت.

از جمله محدودیت‌های این قانون، ممنوعیت پوشیدن پیژامه در خارج از خانه بود. حتی قدم زدن در کوچه و خیابان با لباس غیررسمی، خلاف قانون شناخته می‌شد و برای آن جریمه نقدی تعیین شده بود.

ایده لباس متحدالشکل و کلاه پهلوی

ایده اجرای لباس متحدالشکل و استفاده از کلاه پهلوی (نوعی کلاه که نماد تغییرات فرهنگی و ظاهری دوران رضاشاه بود) از سوی محمدعلی فروغی، یکی از روشنفکران برجسته و سیاستمداران وقت، مطرح شد. این کلاه به‌عنوان نمادی از مدرنیزاسیون و تغییرات فرهنگی به جامعه معرفی شد.

نتیجه‌گیری

تصویب و اجرای قانون لباس متحدالشکل، بخشی از سیاست‌های گسترده‌تر دولت رضاشاه برای مدرن‌سازی ایران بود. هرچند این اقدام با مقاومت‌هایی از سوی مردم روبه‌رو شد، اما به‌عنوان یکی از نمادهای تغییرات اجتماعی و فرهنگی آن دوران در تاریخ ایران باقی مانده است. این قانون، نه تنها تغییری در ظاهر جامعه ایجاد کرد، بلکه نشان‌دهنده تلاش برای تحول در هویت و فرهنگ ایرانیان به سبک غربی بود.