توانا لونی، زن ۵۳ ساله اهل آلاباما، به‌عنوان پنجمین بیمار در ایالات متحده، کلیه‌ای از خوک اصلاح‌شده ژنتیکی دریافت کرده است. این دستاورد پزشکی می‌تواند راه‌حلی برای بحران کمبود اعضای اهدایی باشد، بحرانی که جان هزاران نفر را تهدید می‌کند.

تجربه‌ای متفاوت از پیوند اعضای حیوانی به انسان

لونی که در سال ۱۹۹۹ یکی از کلیه‌های خود را به مادرش اهدا کرده بود، پس از سال‌ها با از کار افتادن کلیه دیگرش به دلیل عوارض بارداری، نیازمند پیوند عضو شد. برخلاف بیماران قبلی که پس از دریافت کلیه خوک در مدت کوتاهی جان باختند، وضعیت جسمانی او پایدار است و این امیدواری را ایجاد کرده که این روش بتواند به‌طور گسترده‌تری مورد استفاده قرار گیرد.

لونی در یک کنفرانس خبری که سه هفته پس از جراحی برگزار شد، گفت:

«از ته دل خوشحالم و احساس می‌کنم با دریافت این هدیه، فرصتی دوباره برای زندگی پیدا کرده‌ام.»

بیگانه‌پیوندی؛ راهکاری برای بحران کمبود اعضا

پیوند اعضای حیوانات به انسان، که به نام «بیگانه‌پیوندی» شناخته می‌شود، یکی از چالش‌های بزرگ علم پزشکی است. این روش که سال‌ها به دلیل مشکلاتی مانند رد پیوند توسط سیستم ایمنی بدن انسان موفقیت‌آمیز نبود، اکنون با پیشرفت‌های فناوری ویرایش ژن، به واقعیت نزدیک‌تر شده است.

خوک‌ها به دلیل رشد سریع، زاد و ولد بالا و سازگاری با زنجیره غذایی انسان، به‌عنوان گزینه‌ای مناسب برای اهدای اعضا در نظر گرفته شده‌اند.

بحران کمبود اعضای اهدایی در ایالات متحده

در ایالات متحده بیش از ۱۰۰ هزار نفر در انتظار پیوند عضو هستند که از این تعداد، بیش از ۹۰ هزار نفر نیازمند پیوند کلیه‌اند. این آمار نشان می‌دهد که روش‌های نوین مانند بیگانه‌پیوندی می‌توانند نقشی حیاتی در کاهش این بحران ایفا کنند.

عمل جراحی و وضعیت لونی

لونی سومین بیماری است که بدون قرار داشتن در وضعیت مرگ مغزی، کلیه‌ای از خوک اصلاح‌شده ژنتیکی دریافت کرده است. این عمل جراحی در بیمارستان «NYU Langone» در نیویورک انجام شد و کلیه پیوندی توسط شرکت بیوتکنولوژی «Revivicor» تامین شده است.

این کلیه با انجام ۱۰ اصلاح ژنتیکی طراحی شده تا خطر رد شدن آن توسط سیستم ایمنی بدن بیمار به حداقل برسد. این فناوری پیشرفته‌تر از روش‌های قبلی است که تنها یک اصلاح ژنتیکی داشتند.

لونی در تاریخ ۲۵ نوامبر تحت جراحی قرار گرفت و در ۶ دسامبر از بیمارستان مرخص شد. او اکنون در آپارتمانی نزدیک نیویورک تحت نظر پزشکان است و وضعیت سلامتی‌اش با ابزارهای هوشمند و برنامه دارویی ویژه کنترل می‌شود.

تجربیات قبلی و چالش‌های پیش رو

پیش از لونی، دو بیمار دیگر این نوع پیوند را دریافت کرده بودند، اما هر دو در مدت کوتاهی جان باختند:

• ریک اسلیمن: نخستین بیمار که در ماه مه ۲۰۲۴ و تنها دو ماه پس از جراحی درگذشت.
• لیزا پیسانو: دومین بیمار که پس از ۴۷ روز مجبور به خارج کردن کلیه پیوندی شد و در ماه ژوئیه جان باخت.

با این حال، رابرت مونتگومری، سرپرست تیم جراحی، معتقد است که هر مورد پیوند تجربه‌های ارزشمندی به همراه دارد و به تیم‌های پزشکی کمک می‌کند تا روش‌های خود را بهبود بخشند.

آینده بیگانه‌پیوندی و امیدهای تازه

مونتگومری، که از پیشگامان حوزه بیگانه‌پیوندی محسوب می‌شود، در سال ۲۰۲۱ نخستین پیوند عضو از خوک اصلاح‌شده ژنتیکی به یک بیمار با مرگ مغزی را انجام داد. او اعلام کرده است که این روش‌ها در سال آینده وارد مراحل آزمایش بالینی خواهند شد.

پزشکان امیدوارند که لونی بتواند تا سه ماه آینده به خانه خود بازگردد. اگر این روش به موفقیت کامل برسد، می‌تواند جان هزاران بیمار در انتظار پیوند عضو را نجات دهد و تحولی بزرگ در علم پزشکی ایجاد کند.