موضوع : پژوهش | مقاله

مواضع متعارض رسانه های عربی در پوشش تحولات عربستان و سوریه

در حالی که بسیاری از رسانه های عرب زبان ماهها است که تحولات سوریه را با جهت گیری خاصی در صدر اخبار خود قرار داده اند، در مورد حوادث قطیف عربستان سکوت کرده و فقط موضعگیری مسوولان ریاض را در این زمینه منتشر می کنند.
این رسانه ها هر روز اخبار مفصلی از تحولات سوریه را با سیاه نمایی، یکسویه نگری، بزرگنمایی و همسویی با رسانه های غربی منتشر می کنند.
روزنامه های الشرق الاوسط، الحیات و روزنامه های اماراتی البیان، الخلیج، الاتحاد و الرای و الوطن قطر و روزنامه های کویت پیشرو چنین موضع گیری هستند.
براساس این سیاست در مورد اعتراضات مردمی در عربستان و از جمله شهر قطیف، خبرها صرفا از مجاری رسمی با منابع سعودی منتشر و از هرگونه تحلیل و ارزیابی آنگونه که در مورد تحولات سوریه در حال اجراست، خودداری می شود.
همچنین شبکه های تلویزیونی العربیه و الجزیره نیز از شروع تحولات سوریه، علاوه براینکه پخش و انتشار این رویدادها را با جهت گیری خاص در اولویت بخش های مختلف خبری خود قرار داده اند.
در تمامی این خبرها بر شدت مخالفت با بشار اسد و نزدیک شدن روزهای پایانی نظام حاکم آن تاکید می شود و در این زمینه به اظهارات مسوولان غربی، شورای همکاری خلیج فارس و یا کشورهای همسو در این جریان مانند ترکیه و قطر استناد می شود.

** اعتراضهای مردمی در قطیف:
شهر قطیف که در ماههای اخیر صحنه اعتراضهای مردمی علیه حکومت سعودی بوده است، در هفته گذشته و در پی شهادت سه جوان که به ضرب گلوله نیروهای امنیتی سعودی کشته شدند شاهد دور جدیدی از تظاهرات ضد دولتی بود.
قطیف در شرق عربستان و در منطقه ای نفت خیز قرار دارد. بیشتر جمیعت آن شیعه هستند و 10 درصد جمعیت 19 میلیونی عربستان را در خود جای داده است.
در پی بروز موج جدید تظاهرات علیه آل سعود، دادگاه ویژه عربستان روز اول آذرماه، 17 فعال ضد دولتی از جمله چند دانشجو، استاد دانشگاه و وکیل را به اتهام 'فتنه انگیزی' به حبس های بلند مدت محکوم کرد. بیشتر این افراد، کسانی هستند که پس از گردهمایی موسوم به 'گفت‌وگو درباره تغییرات سیاسی در عربستان' در سال 2007 در شهر جده بازداشت شده بودند.
این در حالی است که سازمان عفو بین الملل این 17 نفر زندانی را حامی اصلاحات سیاسی مسالمت آمیز در این کشور معرفی کرده است. درعین حال سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز در مهرسال جاری، مسوولان عربستان را به توقف بازداشت‌های خودسرانه تظاهرکنندگان صلح‌ جو، خانواده افراد تحت تعقیب و فعالان حقوق بشرفراخواند.

** رونویسی روزنامه های عربی از مطبوعات سعودی
روزنامه های عربستان پس از بروز ناآرامی ها و اعتراضات در قطیف، این رویداد را از جمله اقدامات تروریستی خواندند و عاملان آن را جنایتکار معرفی کردند. این رویکرد توسط برخی رسانه های کشورهای عربی نیز مورد بازپرداخت قرار گرفت.
این رسانه ها که در پوشش تحولات قطیف دچار عربستان زدگی شده اند، فقط به نقل دیدگاههای مسوولان مختلف سعودی اکتفا کرده و از هرگونه ارزیابی دیگر، گفتگو با منابع بی طرف، گفتگو با شاهدان عینی ( نظیر آنچه در مورد سوریه اعمال می شود)، ارائه گزارش و یا تحلیل در مورد رویدادها خودداری می کنند.
روزنامه های البیان و الاتحاد امارات و روزنامه های قطری در رویه ای واحد و البته با تفاوت های شکلی، با انتشار مشروح دیدگاههای دولت عربستان، بدون ذکر علت وقوع این رویدادها، گزارش دادند: مسوولان سعودی تظاهرات کنندگان در قطیف را مزدوران بیگانگان می دانند که در صدد تحقق اهداف مشکوکی هستند.
پس از حوادث شهر قطیف و درحالی که خبرها حاکی از حضور گسترده نیروهای امنیتی عربستان در این شهر بود روزنامه الحیات نیز در دو چاپ همزمان لندن و عربستان گزارشی را با این مضمون منتشر ساخت: وزارت کشور عربستان اعلام کرد که تعدادی از ایست های بازرسی وامنیتی در قطیف از سوی افراد متجاوز هدف تیراندازی قرار گرفت.
روزنامه اماراتی البیان نیز که خبرهای بیشماری با محتوای سرکوب مخالفان در سوریه منتشر کرده است، در شماره 7 آذر خود درجهت گیری مشابهی نوشت: مجلس عربستان با تاکید بر حفظ امنیت کشور و از بین بردن فتنه وعملیات تروریستی در هر نقطه از کشور، اعلام کرد که باید جنایتکاران قطیف به دادگاه تحویل داده شوند.
روزنامه الشرق قطر در شماره 4 آذر به نقل از روزنامه الریاض عربستان تظاهرات کنندگان در قطیف را 'عوامل آشوب' معرفی کرد وبه نقل از وزارت کشور عربستان افزود: هدف از این اقدامات سوق دادن شهروندان و نیروهای امنیتی به درگیری های بی فایده است و نیروهای سعودی با اختیارات کامل به منظور جلوگیری از اقدامات جنایتکارانه در محل حضور دارند.
روزنامه الرای کویت به همراه چند مطبوعات دیگر آن نیز درمورد حوادث قطیف گزارش مشابهی را منتشر ساختند.

** سکوت خبری درباره تجمع میلیونی مردم سوریه دراعتراض به اتحادیه عرب
بررسی فعالیت رسانه های عرب زبان حاکی است که رسانه ها صرفا محورهایی خاص از تحولات سوریه را با استفاده از روشهای خاص رسانه ای به مخاطبان خود منتقل ساختند.
' تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب، دعوت چند کشور عربی خلیج فارس از جمله امارات، بحرین و قطر از اتباع خود برای خودداری از سفر به سوریه و یا ترک این کشور و...' ازجمله محورهای مورد استفاده این رسانه ها درباره تحولات سوریه بود.
'نشست ها و کنفرانس های مخالفان سوری، ناآرامی و تظاهرات ' نیز از جمله رویدادهایی بود که این گروه از رسانه های عربی هیچ گاه در پوشش آن در قبال سوریه درنگ نکردند.
این درحالی است که قریب به اتفاق این رسانه ها تظاهرات گسترده و میلیونی روز 29 نوامبر مردمی در شهرهای مختلف سوریه در انتقاد از سیاست و مواضع اتحادیه عرب در قبال تحولات این کشور را پوشش نداده و یا آن را بسیار کوچک شمردند.
دراین زمینه ، روزنامه الحیات با انتشار تصویری از تجمع مردم دمشق به سخنان الولید المعلم وزیرخارجه سوریه در مورد فراخواندن اتحادیه عرب به بازنگری در سیاست های خود پرداخت و اینگونه گزارش داد: خبرگزای رسمی سوریه (سانا) اعلام کرد که جمعیت میلیونی در شهرهای مختلف سوریه پیام آشکاری به اتحادیه عرب در خصوص تصمیمات توطئه آمیز آن علیه سوریه بود.
روزنامه القبس کویت نیز صرفا با انتشار تصویری از این تظاهرات مردمی در توضیح این عکس از این عبارات استفاده کرد: تظاهرات دمشق و تجمع هزاران نفر در محکوم کردن تحریم های اقتصادی اتحادیه عرب علیه نظام بشار اسد.
القبس در متن این خبر با اشاره به سخنان وزیر امور خارجه سوریه مبنی براینکه تحریم های اتحادیه عرب علیه سوریه به مثابه اعلام جنگ اقتصادی است نوشت: این نخستین واکنش رسمی سوریه به تحریم های مزبور است.
این روزنامه در ادامه این خبر، به بحران اقتصادی و تورم در سوریه و اظهارات غرب از جمله وزارت خارجه فرانسه مبنی بر نزدیک بودن پایان عمر نظام حاکم سوریه پرداخت.

 

منبع: خبرگزاری  ایرنا ۱۳۹۰/۹/۱۰
 

نظر شما