مجله  فرهنگ کوثر  اردیبهشت 1378، شماره 26 

نویسنده : علی پوریا
79
مراسم عزاداری در شهرهای مختلف اندونزی از جمله پاری آمان،نیکولو، پیدی (در سوماترا) گرسیک، بانیووانگی و چند نقطه دیگرجزیره جاوه برگزار می شود. در جزیره جاوه محرم را «ماه سورا» (sura) و در منطقه آچه «ماه حسن و حسین » و در غرب سوماترا«ماه تابوئیک » می نامند. در دهه اول ماه محرم مردم جاوه وسوماترا غذای مخصوصی از جمله حلیم آماده می کنند تا بین مردم فقیر و اعضای خانواده و دوستان به اسم حضرت امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) توزیع نمایند.

دهه محرم در نظر مردم «آچه » محترم و به اصطلاح خودشان «تابو» است. بدین معنا که عدم توجه به آن را صحیح نمی دانندو معتقدند اگر کسی آن را نقض کند دچار حادثه ناگواری خواهدشد. در این دهه ازدواجی صورت نمی گیرد، وظایف مهم به تعویق می افتد و حتی کشاورزان به کاشت مزارع خود نمی پردازند. مراسم دیگری بنام «تابوت » توسط مردم اندونزی در شهر «پیدی »، درآستان «آچه » برگزار می شود. مردم محلی به همراه مردم جنوب هند (مهاجرین)، تابوتی را که سمبل تابوت امام حسین(ع) است درتمام روز بر روی دوش گرفته و هنگام غروب به دریا می سپارند.

این مراسم در شهرهای «نبکولو» و «پاری آمان » توسط سربازان جنوب هند و در نیمه اول قرن نوزدهم ترویج یافته است. تابوت فوق الذکر از نوعی چوب سخت، پارچه، کاغذهای رنگی و حتی از طلاساخته می شود. در نوک تابوت ساخته شده، براق (اسب تیزرو) قراردارد. امروز هزینه مراسم تابوت بیش از3 میلیون روپیه (معادل 1500 دلار) می باشد و مراسم تابوت بخشی از فرهنگ (میانگین کابائو) به ویژه مردم شهر به «میانگ کابائو» آمده و اگر به واسطه مشکلی نتوانند حضور پیدا کنند هدایا و کمکهای خود رابرای مدیر مراسم می فرستند. از مسائل جذاب و جنبی این مراسم نمایشهای «دبوس » وارد کردن آلات برنده در بدن و شکم،«سیلات » هنرهای رزمی و «ران وی » یا مسابقه قایقرانی می باشد. اوج مراسم تابوت روز دهم محرم است. در صبحگاه، تابوت،داراگا، پانجا و عمامه امام حسین(ع) توسط دهها هزار نفر ازمردم «پاری آمان » که به صورت گروهی از بازار و خیابانهاحرکت می کنند به گردش درمی آید، مردم عزاداری که به آرامی درحرکتند بعضا با گریه های شدید و با فریاد بلند می گویند: هویاک تابوئیک، ... هویاک (یا حسین)، این مراسم با غروب خورشید پایان می گیرد و تابوت به دریا سپرده می شود تا سبمل عزیمت براق امام حسین(ع) به آسمان باشد. مردم عزادار پس از غرق شدن تابوت،پارچه و کاغذهای رنگی و دیگر وسایل را که در ساخت آن به کاررفته، برداشته و به خانه های خود بازمی گردند. (1)

نکاتی از عاشورا در اندونزی
1- در اندونزی اول محرم به عنوان سال نو اسلامی (مشابه عیدنوروز) تعطیل است، در این روز مردم هجرت رسول اکرم(ص) را ازمکه به مدینه که سرآغاز تاسیس تمدن اسلامی شده است، جشن می گیرند.

2- آقای جلال الدین رحمت رئیس بنیاد شهید مطهری در شهرباندونگ اندونزی، در یکی از سخنرانیهای خود در مسجد المنوره گفته است: با تاسیس سلسله فاطمیه در مصر که از فرزندان فاطمه زهرا(س) بوده اند مسجد و دانشگاه الازهر توسط شیعیان ساخته شد وروز عاشورا به عنوان روز عزا و گریه و ماتم به مناسبت شهادت امام حسین(ع) گرامی داشته می شد، لیکن با آمدن صلاح الدین ایوبی و پذیرش مذهب شافعی مراسم این روز با نابودی شیعیان از بین رفت و دهم محرم روز شکرگزاری و خوشحالی شد.

3- مقامات دولتی شهر «پاری آمان » در خصوص مراسم عاشورامی گویند این مراسم صرفا «یک جشن مردمی است » بدیهی است هدف دولت در تشویق استمرار این مراسم جلب هر چه بیشتر توریستهای خارجی است. (2)

پی نوشتها:

1- گفتگو با طلاب اندونزیایی،1377.

2- سفر به اندونزی، م. ح کاشانی، 1375.