مجله  پیام صادق  فروردین و اردیبهشت 1381، شماره 40 

نویسنده : عباس رجبی
28
(Institute for Science Information)
اشاره:
یکی از مؤسسات معتبر جهان در زمینة معرفی مقالات معتبر علمی در تخصصهای مختلف، موسسه اطلاعات علمی (ISI) (Institute for Science Information) است. آقای رجبی مسؤول مرکز اسناد دانشگاه گزارشی را در مورد این مؤسسه فراهم نموده است که خلاصه‎ای از آن، خدمت شما عزیزان خواننده تقدیم می‎شود.

یکی از شیوه‎های بدیعی که در 30 سال اخیر در غرب رایج شده است، توجه به مآخذ مقالات علمی به عنوان ابزاری برای بازیابی مقالات جدید، تحلیل محتوای آنها، ربط موضوعی میان نوشته‎ها و مسائلی از این قبیل است. در مطالعه استنادی که امروزه در بررسی روابط مفهومی نوشته‎ها مورد توجه است، رابطه میان مدرک استناد دهنده و مدرک مورد استناد بررسی می‎شود و هر گاه بکوشیم قواعدی را که بر این رابطه حاکم است و یا قواعدی را که به این رابطه نسبت می‎دهیم کشف کنیم به تحلیل استنادی دست زده‎ایم. تنها حوزه اسلامی که تشابه با تحلیل استنادی دارد علم الحدیث است که سابقه آن به قرون نخستین هجری می‎رسد.

تحلیل استنادی را می‎توان روش حاصل از نمایه‎های استنادی دانست که در دهه 1960 ISI (مؤسسه اطلاعات علمی) آن را بنیاد نهاد.

طی دو دهه گذشته سیاهه نمایه‎های استنادی مؤسسه ISI به یکی از معتبرترین و مهمترین بانکهای اطلاعاتی کتابشناسی بین رشته‎ای در سطح جهان تبدیل شده است. برخی از ویژگی‎های منحصر به فردی که نمایه استنادی ISI را به چنین توفیقی رسانده‎اند، عبارت است از:

الف) این گزارش‎ها خصیصه بین المللی و چند رشته‎ای دارند.

ب) سازماندهی و ارائه این گزارش‎ها در مدت زمانی کوتاه و خیلی سریع صورت می‎گیرد.

ج) علاوه بر اطلاعات کتابشناختی منابع اطلاعاتی، مراجع و مآخذ را نیز پردازش می‎کنند.

د) این گزارش‎ها در مجلدات چاپی، الکترونیکی (On ine,CD) قابل دسترسی و استفاده هستند.

ISI وابسته به مؤسسه تجاری تامسون (The Thomson Corporation) امریکا است. دفتر مرکزی ISI در فیلادلفیا (دانشگاه فیلادلفیا) است و شعب اقماری آن در کشورهای آمریکا، انگلستان، ایرلند، توکیو و سنگاپور مستقر است. 45 سال پیش ISI برای پژوهشهای علمی و تحقیقاتی تأسیس گشت و به منطور اجتماع تمامی محصولات ISI در یک محیط ( وب Web) و همچنین سهولت و تسریع دستیابی، در سال 2001 محصول جدید خود به نام ISI Web of Knowedge را ارائه نمود.

محصولات ISI و به تعبیر دیگر ISI Web of knowedge به شرح زیر است:

1- استنادی (Citation products)
web of science

science citation Index Expanded

Socia science citation Index

ArtHumanities citation Index

Derwent Innovations Index

2- آگاهی رسانی جاری (current Awareness products)
Current Contents Connect

ISI Discovery Agent

3- تخصصی(Spicaized Content)
ISI chemistry

Biosis Previews

4- ابزارهای تحلیل و ارزیابی (Evaution / Anaysicata)
Essentiona science Indicators

Journa citation Reports

5- ابزارهای مدیریت اطلاعات (Information Mangament Toos)
EndNot

Precit

Reference Manager

Reference web poster

6- خدمات سفارشات (ISI Customized service)
Customized Information services

7- گروه تحقیق (Research Community)
ISIHighy Cited.Com

8- تأمین مدرک (Document Deivery)
ISI Document Soutions

سه محصول عمده که برای درج مقالات علمی اعضاء هیأت علمی دانشگاه مد نظر است عبارت است از:

1- ISI Web of science (wos)
WOS بیش از 8500 نشریه علمی – پژوهشی معتبر بین المللی را در بردارد که در آن اطلاعات کتابشناختی و چکیده منابع و مآخذی که یک متن به آنها استناد و یا مقالاتی که به آن متن استناد شده، رابطه آنها و تعداد دفعات آن ذکر شده است.

2- ISI journa citetion Reports(JCR)
مجله گزارش‎های استنادی شامل سیاهه رتبه‎بندی شده مجلات براساس تعداد استنادها و عامل تأثیر آنها و همچنین دو سیاهه رتبه بندی شده برای هر مجله: سیاهه مجلات استناد کننده واستناد شونده است.

3-(CCC) ISI Current Contents Connect
آگاهی رسانی جاری مقالات نشریات معتبر و بازبینی شده است که روزانه روزآمد می‎شود و شاملسطه; مندرجات، چکیده‎ها، اطلاعات حقوقی 7600 نشریه علمی، 2000 کتاب، گزارش و کنفرانس و 3500 وب سایت (Web Site) است و دارای پیوند (ink) به متن کامل مقالات از طریق ISI Document Soution (با شرایط خاص ) مؤسسه است.