موضوع : پژوهش | مقاله

الگوی فاطمی؛ آدرس را درست داده ایم؟


حضرت زهرا(س) سیده زنان عالم و برترین بانوی هستی است. کلک آفرینش این بانوی بزرگ را از هر گونه ناراستی و کژی مصون داشته و او را به واسطه کثرت عبادت فاطمه نامیده است. بانویی که آبها و دریاها مهریه اوست، اما در دفاع از ولایت جان می دهد و دل به دنیای فانی نمی دهد. به راستی از این بانوی باعظمت چه می دانیم و چه وجوهی از سیره زندگی این مروارید گرانبهای صدف هستی برای ما روشن و ماندگار است... در آستانه میلاد پر برکت صدیقه طاهره(س)، لحظاتی را در بحر بیکران فضایل نیکویش سپری می کنیم، در این سفر به یاد ماندنی همراه ما باشید....

الگویی برای ایام خاص؟!
مریم دانشجوی رشته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران است، ایام میلاد دخت پیامبر(ص) را بهانه می کنم تا لحظاتی با او همکلام شوم. از او می پرسم از فاطمه(س) چه می داند؟ کمی به فکر فرو می رود گویا برای پاسخ دادن به این سؤال با ذهن خود کلنجار می رود، نفس عمیقی می کشد و می گوید: آنچه از این بزرگ بانو در ذهنم ثبت شده، همسرداری و تربیت فرزند است.
فاطمه(س) مادری است در دنیا همتایی ندارد و همسری است که هیچ کس جز مولای متقیان(ع) همطراز ایشان نیست، همیشه آرزو داشتم صحبت کردن در مورد شخصیتهای بزرگ دینی بخصوص حضرت فاطمه(س) مختص روزهای شهادت یا میلاد این بزرگواران نباشد، ولی همیشه در ایام خاص از این بزرگان صحبت می شود و پس از مدتی به بوته فراموشی سپرده می شوند.وی با بیان این گلایه از رسانه ملی که چرا فقط در ایام خاص به بررسی سیره و شخصیت بزرگان دین می پردازند، خاطرنشان می کند: اگر قرار است حضرت فاطمه(س) الگوی زنان و دختران باشد، باید بیش از این به انعکاس فضایل اخلاقی ایشان پرداخته شود.

وقتی مشغله ها زیاد می شود
فرزانه محصل دوره دبیرستان است و در گوشه ای از میدان پرهیاهوی ونک همراه دوستانش روز را سپری می کند! با او که شادابی جوانی و انرژی نوجوانی در چهره و رفتارش موج می زند برای دقایقی همنشین می شوم تا از او درباره الگوی زندگی اش بپرسم. از او می خواهم هر چیزی که درباره حضرت زهرا(س) می داند برایم بگوید، با تأمل می گوید: چیز زیادی نمی دانم، فقط این که بانویی است که در نهایت تنگدستی همسرش باز با او زندگی می کند و سختی های بسیاری را در زندگی تحمل می کند.می پرسم فاطمه(س) برای چه سختی ها را تحمل می کند؟ فرزانه می گوید: نمی دانم و هیچ وقت هم فرصتی پیش نیامده بپرسم و البته نمی دانم از چه کسی باید می پرسیدم. می گویم در مدرسه درس معارف دینی دارید، مگر کتابها شما را قانع نمی کند؟ فرزانه با همان شیطنت نهفته در نگاهش، لبخندی می زند و می گوید: ای بابا کسی کتاب نمی خواند، این قدر مشغله وجود دارد که فرصتی برای فکر کردن به این مسایل نیست! به راستی چرا این دختر نوجوان، دغدغه ای برای دانستن از یک شخصیت قدسی که می تواند الگویی کامل برای رفتار و زندگی آینده اش باشد، ندارد؟ کجای کار لنگ می زند؟

تلاش ویژه رسانه ها
آزاده دوست دیگری است که پزشکی می خواند، از او در مورد شناختش از حضرت زهرا(س) می پرسم. با تعجب می گوید: مسابقه است؟ سری به علامت نه تکان می دهم و می گویم به عنوان یک دختر مسلمان ایرانی از بزرگ بانوی اسلام چه می داند؟ آزاده کمی تأمل می کند و می گوید: من به لطف خدا و تربیت در یک خانواده مذهبی، تأسی و پیروی از حضرت زهرا(س) را سعادت دنیا و آخرت می دانم و عقیده دارم اگر دل به محبت ایشان داریم، باید عمل کننده باشیم.
اما در برخورد با برخی دوستانم می بینم که نه تنها شناختی از این بانو ندارند، بلکه به واسطه بعضی تعبیرهای غلط مبنی بر اینکه بزرگان دین مثل حضرت فاطمه(س) نقش آمرانه دارند و فقط به دنبال محروم کردن بی چون و چرای انسانها هستند، میل و رغبتی به شناخت این بزرگان ندارند. آزاده تأکید می کند: زندگی در یک فضای مذهبی فرصتی است که برای همه مهیا نمی شود و این رسانه ها هستند که باید سیره نیکوی اخلاقی و انسانی بزرگان دین را به خوبی معرفی کنند.

انگیزه ای برای تحقیق ندارم
فائزه، دانشجوی کارشناسی ارشد هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دوست دیگری است که از شناختش درباره بانوی بزرگ اسلام چنین می گوید: تنها چیزی که در مورد ایشان می دانم اینکه از قول دکتر شریعتی شنیدم که فاطمه فاطمه است، و هیچ وقت مفهوم این جمله را درک نکردم. از او می پرسم با وجود سالها تحصیل چه خلاءیی وجود داشته که از فاطمه(س) شناخت خاصی نداری؟ او می گوید: اول اینکه انگیزه ای برای تحقیق نداشتم و دوم اینکه منبع قابل اعتمادی برای شناخت ایشان پیدا نکردم.

فرازهای درس آموز زندگی فاطمه(س)
سیده مرضیه دانشجوی ترم آخر داروسازی است. او در مورد شناختش از فاطمه(س) می گوید: عشق به این بانوی بزرگ، دوست داشتن و زندگی در مسیر تمامی خوبی هاست. مگر می شود این بانو را با همه بزرگی هایش فراموش کرد؟ اگر چنین زندگی کنیم در حق ایشان به عنوان اولین فدایی ولایت جفا کرده ایم.
وی ادامه می دهد: زندگی پر برکت این بانوی بزرگ سرشار از فرازهای درس آموز و انسان سازی است که باید به درستی این فرازها را معرفی و عرضه کنیم. من خوشحالم که محبت ایشان را در دل دارم و آرزو می کنم محب واقعی فاطمه(س) باشم. این دختر جوان آرزو می کند: همه دختران و زنان ایرانی در حفظ حجاب و تعاملات اجتماعی رفتارهای شایسته حضرت صدیقه طاهره را الگوی خویش قرار دهند.
دوستان جوان ما از دغدغه های خود گفتند و برخی نقدها را به رسانه ها و کارشناسان دینی کشورمان وارد دانستند. اما چرا این دغدغه ها در ایران به عنوان یک کشور اسلامی وجود دارد و حال آن که بسیاری از تازه مسلمانان خارج از مرزهای کشورمان آرزوی زندگی در ایران را دارند، به راستی این دغدغه ها جای تأمل ندارند؟... کارشناسان در این زمینه چه می گویند؟

فرهنگ فاطمی را نهادینه کنیم
حجةالاسلام علی دارابی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی و توسعه آموزشهای تخصصی سازمان تبلیغات اسلامی ضمن تأیید دغدغه های این دختران جوان می گوید: در جامعه اسلامی ما، آن طور که باید الگوی شایسته ای چون حضرت زهرا(س) به زنان و دختران ایرانی معرفی نشده است.
این در حالی است که با شناخت ویژگیهای اخلاقی حضرت فاطمه(س) و دستیابی به فرهنگ والای فاطمی می توانیم دریچه های معرفتی خوبی را نسبت به معارف بلند الهی به روی خود باز کنیم. وی ادامه می دهد: با مطالعه سیره علمی و عملی حضرت صدیقه طاهره و چشم اندازی به سیره سیاسی حضرت که در راستای ارزشهای اصیل اسلامی به مکتب امامت و ولایت توجه ویژه ای داشته می توان به نکات ارزشمندی دست یافت که باید این نکات ارزشمند در جامعه نشر و گسترش پیدا کنند.
وی خاطرنشان می کند: اگر فرهنگ فاطمی در جامعه نهادینه شود، با ایجاد بصیرت و اعتقاد قلبی نسبت به تکالیف الهی و آنچه در حوزه وظایف بندگی ما در حوزه آموزه های دینی متصور است، می توان نسبت به تحقق یک جامعه اسلامی گام برداشت.

آنچه برای زن نیکوست
اما مهری سویزی، کارشناس امور زنان هم ضمن انتقاد از عملکرد رسانه ها در پرداختن به شخصیتهای دینی آن هم در زمان هایی خاص، می گوید: متأسفانه در رسانه ها آن طور که شایسته است از حضور اجتماعی فاطمه(س) سخن به میان نمی آید و حال آن که حضور اجتماعی ایشان برای زنان ما الگوی بسیار با ارزشی است.
وی ادامه می دهد: اگر زن بناست در عرصه های ضروری اجتماع حضور داشته باشد، باید در مقابل نامحرم متین و با وقار رفتار کند. وی ادامه می دهد: اگر این خصلت نیکوی حضرت زهرا(س) از طریق رسانه ها به خوبی معرفی شود، زنان و دختران ما شأن خود را بیشتر می شناسند و خود را ابزار سؤ استفاده نامحرمان قرار نمی دهند.
سویزی با اشاره به توجه حضرت زهرا(س) به مسأله حجاب می گوید: بارها و بارها گفته ایم رعایت حجاب واجب است و فاطمه(س) به آن تأکید داشته اند، اما هرگز پیامدهای دنیوی حفظ حجاب را منعکس نکرده ایم.
وی با بیان اینکه اگر قرار بود زن در جامعه حضور نداشته و فقط با محارم خود در ارتباط باشد، تأکیدات قرآن هیچ جا محقق نمی شد، تصریح می کند: عفاف برای همه انسانهاست، اما این امر برای زنان بیشتر تأکید شده است. ضمن اینکه حجاب مبتنی بر عفاف است و عفاف به عنوان پایه حجاب محسوب می شود و عفاف خود بر پایه حیا استوار است. سویزی می افزاید: ما باید در مسأله حجاب و عفاف در جامعه حرکت تربیتی انجام دهیم، در حالی که اکنون این طور نیست.

الگوی اشتباه ارایه نکنیم
حجةالاسلام احمد عابدی ضمن تأیید صحبتهای یکی از دختران جوان مبنی بر اینکه بزرگان دین را امر کننده معرفی کرده اند، می گوید: این دغدغه بسیار به جاست، زیرا در سیره زندگی اهل بیت(ع) نکات ارزشمند بسیاری است و همان طور که آنها مواردی را گوشزد کرده اند، در مقابل فواید آن را هم یادآور شده اند.وی ادامه داد: معرفی یک بعدی بزرگان دین و ارایه الگوهای غلط از این بزرگواران به جز بی رغبتی جوانان به دین راه به جایی نخواهد برد. دین از طریق اهل بیت(ع) بر ما جاری شده تا با تأسی از این بزرگواران به رستگاری برسیم. این کارشناس دینی خاطرنشان کرد: وقتی می گوییم حضرت فاطمه(س) الگوی زنان عالم است، باید تمامی فرازهای زندگی زیبای ایشان را به زنان و دختران عرضه کنیم تا با درک زندگی متعالی ایشان در کنار مولای متقیان، جذب دین شوند. امروز وظیفه معلمان و رسانه ها معرفی صحیح زوایای زندگی فاطمه(س) برای دختران نسل جوان است.

رسانه ملی در معرفی حضرت زهرا(س) تلاش کند
مریم مجتهدزاده، مشاور رئیس جمهور در امور بانوان و رئیس مرکز امور زنان ریاست جمهوری هم با تأکید بر اینکه زنان و دختران ایرانی باید درباره حضرت فاطمه(س) بیشتر بدانند، می گوید: در یک جامعه فاطمی باید تمام آموزه های فاطمی اجرا شود و اگر همه در جامعه حضرت زهرا(س) را الگوی خود قرار دهند، می توانیم به یک جامعه فاطمی دست پیدا کنیم. وی به نقش زنان در جنگ تحمیلی و دفاع مقدس اشاره کرده و ادامه می دهد: بسیاری از زنان ما نیز در این عرصه حضرت زهرا(س) را الگوی خود قرار داده بودند و امروز وظیفه ماست که این بانوی بزرگ را به خوبی به نسل جوان معرفی کنیم.
وی با اشاره به اینکه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب با شعار دادن عملیاتی نمی شود، می گوید: اگر زنان و دختران ما مفهوم عمیق حجاب را درک کنند، هرگز سراغ مدلهای غربی نمی روند. مشاور رئیس جمهور در امور زنان خاطرنشان می کند: ترویج فرهنگ فاطمی نباید مقطعی دنبال شود، بلکه باید در تمام سطوح زندگی زنان و دختران جامعه به زیبایی هر چه تمام و به صورت مستمر ادامه داشته باشد.وی با اشاره به ضعف بزرگ رسانه ملی در عدم پرداخت صحیح به شخصیت حضرت زهرا(س) می گوید: رسانه ملی حجم مخاطبان بسیاری دارد و اگر در برنامه ها و سریال ها الگوهای صحیح فاطمی را در مورد همسرداری، عفاف، توجه به دین و اخلاق اجتماعی و تربیت فرزند ارایه کند، بی تردید دختران جوان ما به شناخت و درک بیشتری نسبت به حضرت صدیقه طاهره(س) خواهند رسید.

 

منبع: / روزنامه / قدس ۱۳۹۰/۳/۳
نویسنده : ملیحه پژمان

نظر شما