موضوع : پژوهش | مقاله

آینده انقلاب اسلامی از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری


استاد شهید مرتضی مطهری، از تئوریسین های اصلی انقلاب شکوهمند اسلامی بود که همواره طرحهایی برای حفظ و تداوم انقلاب ارایه می کرد. از همین رو دشمن که توان مقابله علمی و تئوریک با او را نداشت به ترور ناجوانمردانه وی رو آورد، اما افکار و اندیشه های آن استاد فرزانه، بدیلی برای خود نیافته؛ به گونه ای که حضرت امام(ره)، در باب آثار ایشان بر مفید بودن همه آنها بدون استثنا تأکید فرمودند. به مناسبت ایام ا... دهه فجر، به بازخوانی افکار و اندیشه های عمیق استاد درخصوص آینده انقلاب پرداخته ایم.

 

آینده انقلاب اسلامی
استاد مرتضی مطهری در تبیین آینده انقلاب بر این باور بود که در مسایل اجتماعی برای آینده نمی توان به صورت قطعی پیش بینی کرد؛ یعنی مسایل اجتماعی پیچیده تر از آن است که یک نفر آن طوری که مثلاً یک منجم و متخصص ستاره شناسی خسوف و کسوف را پیش بینی می کند، بتواند وضع جامعه را پیش بینی کند.
البته به گفته ایشان، یک مطلب دیگر هست که درباره آن هم بدون تکیه بر یک نوع دید الهی یعنی جهان بینی الهی نمی شود نظر داد و آن این است که جامعه بشریت چه آینده ای دارد؟
به باور ایشان، ما معتقدیم حرکت جوامع و حرکت انسانها به سوی استقلالِ هر چه بیشتر فکری و آزادی بیشتر از جبر محیط طبیعی و محیط اجتماعی و وابستگی بیشتر به ایمان و ایدئولوژی است و البته ما آینده را پیش بینی می کنیم که آینده بشریت آینده جامعه توحیدی است؛ جامعه توحیدی، هم به مفهوم فکری واعتقادی و هم به مفهوم اجتماعی.
به باور ایشان گرچه به طور یقین نمی توان آینده را پیش بینی کرد، ولی برای ما وضع حاضر بسیار امیدوارکننده است.
استاد در پاسخ به این سؤال که آیا انقلاب اسلامی در آینده می تواند الگویی برای کشورهای دیگر باشد، بر این باور بود که می تواند چنین الگویی باشد، البته پس از آنکه وضع داخلی خودش را سامان بدهد و خود را از برخی نابسامانی ها و رگه های بیگانه ای که در آن وجود دارد خالص کند.
استاد مطهری در بیان شرایطی که برای تداوم انقلاب لازم است، معتقد بود: برای تداوم انقلاب شرایطی چون عدالت و آزادی، معنویت و استقلال لازم است.

مراقب فرصت طلبان باشید
استاد مطهری نیز همچون بنیانگذار جمهوری اسلامی که در وصیتنامه خود همه را به این مطلب مهم سفارش کرده بود که نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد، می گوید: من در آن جزوه ای که به نام نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر منتشر شد، بحثی کرده ام تحت عنوان «آفات نهضت» و هشدارهایی داده ام و به عنصری به نام «فرصت طلبان» اشاره کرده ام، زیرا همیشه یک نهضت پس از آنکه پیروز شد و یا پیش از آنکه به پیروزی برسد، وقتی آثار و علایم پیروزی پیدا می شود و دوران سختیهای محض منقضی می گردد، بی درنگ افراد فرصت طلب- که از هر فرصتی استفاده می کنند- خودشان را می اندازند در نهضت و آنچنان تندتر از دیگران شعار می دهند و داد و فریاد می کنند که صدای انقلابیون اول را تقریباً تحت الشعاع قرار می دهند و اگر مراقبت نشود و جلوی این فرصت طلبها گرفته نشود، قهراً نهضت به خطر خواهد افتاد. همچنین در آنجا گفته ام که یک نهضت خدایی یعنی یک نهضت مذهبی ضرورتاً باید در آن خلوص حکمفرما باشد و اگر نوعی ناخالصی، هوی، هوس و طمع بویژه در رهبران نفوذ پیدا کند، نهضت مذهبی زود از بین خواهد رفت.

توجه به علوم انسانی- اسلامی در انقلاب
استاد مطهری در پاسخ به این پرسش که نسل جوان نیاز مبرمی به دانستن و فرا گرفتن آموزه های اسلام دارد و استقبال بی نظیری هم می کند؛ آیا به نظر شما برای اقناع این نسل از نظر فلسفه احکام و دستورات اسلامی صرفاً مجالس سخنرانی در محافل و مساجد کافی است و یا باید برای این کار مرکزی به همین منظور تأسیس شود، می گوید: سخنرانی و مقاله و مانند اینها کافی نیست، بلکه همین طور که توجه دارید مراکزی برای این منظور لازم است. دانشکده ها و احیاناً وجود یک دانشگاه که در آن به سبک کلاسیک تدریس شود لازم است؛ دانشگاهی که در آن علوم و معارف اسلامی تدریس شود و علوم دیگر هم تا آنجا که مربوط به علوم و معارف اسلامی می شود مثل مسایل روان شناسی، جامعه شناسی، مکاتب فلسفی و بخصوص فلسفه مادی در آن آخرین حد و آخرین نظریه اش تدریس شود و اسلام باید به صورت فنی و علمی و کلاسیک رسماً تدریس شود وگرنه سخنرانی هرگز کافی نخواهد بود.

 

منبع: / روزنامه / قدس ۱۳۸۹/۱۱/۱۹
نویسنده : سید جواد میرخلیلی

نظر شما