نقاشی هنرمندانه از خانه تاریخی زند اثر خانم مرضیه علیدوست از استادان آموزشگاه هنری هورسان

خانه تاریخی زند قم یا موزه مردم شناسی قم، یکی از بناهای تاریخی شهر قم است که در محله قدیمی چهار مردان واقع شده است. این خانه در اواخر دوره قاجار توسط دو برادر به نام‌های حاج قلی خان و حاج علی خان زند ساخته شده است.
خانه تاریخی زند از دو حیاط مجزا تشکیل شده است که هر یک دارای اتاق‌ها، ایوان‌ها و تزئینات خاص خود هستند. حیاط اول که بزرگ‌تر است، دارای یک حوض هشت ضلعی، باغچه و بادگیر است. حیاط دوم کوچک‌تر است و در آن یک حوض کوچک، باغچه و یک اتاق بزرگ قرار دارد.
معماری خانه تاریخی زند با توجه به شرایط آب و هوایی کویری قم طراحی شده است. استفاده از بادگیر برای تهویه هوا، یکی از ویژگی‌های بارز این بنا است. همچنین، در ساخت این خانه از مصالحی مانند سنگ، گچ و چوب استفاده شده است که در مناطق کویری مقاوم هستند.
خانه تاریخی زند در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در سال ۱۳۸۰ این خانه پس از مرمت و بازسازی، به موزه مردم شناسی قم تبدیل شد.
در موزه مردم شناسی قم، اشیا و آثاری از زندگی مردم قم در دوره‌های مختلف تاریخی به نمایش گذاشته شده است. این اشیا شامل وسایل زندگی، ابزار کار، پوشاک، لوازم کشاورزی، ظروف و صنایع دستی هستند. همچنین، در این موزه، مجسمه‌هایی از افراد مختلف جامعه در دوره‌های مختلف تاریخی به نمایش درآمده است.
موزه مردم شناسی قم یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر قم است که می‌تواند به علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران، اطلاعات و آگاهی‌های ارزشمندی ارائه دهد.