موضوع : پژوهش | مقاله

بازی مبهم آمریکا در افغانستان


جدول زمانبندی خروج نیروهای آمریکا از افغانستان طی سخنرانی باراک اوباما خطاب به مردم این کشور اعلام شد.
رئیس جمهوری آمریکا در این سخنرانی اعلام کرد که 10 هزارتن از نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان تا پایان سال 2011 و 23 هزار سرباز دیگر تا سپتامبر 2012 میلادی از افغانستان خارج خواهند شد. این در حالی است که 68 هزار نیروی نظامی این کشور همچنان در افغانستان باقی می‌مانند. طرح خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان واکنش‌های موافق و مخالف زیادی در داخل و خارج افغانستان داشت.
حامد کرزی ضمن استقبال از اظهارات باراک اوباما تاکید کرد که ما از این تصمیم حمایت می‌کنیم و سخنان اوباما این پیام را برای ما دارد که ملت افغان ضمن تقویت ارتش ملی باید از این پس، خود انجام وظایف امنیتی کشور را برعهده بگیرد. گروه طالبان این تصمیم آمریکا را ناکافی دانست و اعلام کرد که همچنان به اعمال خشونت بار و تنش‌آفرین در افغانستان ادامه خواهند داد. طالبان راه‌حل بحران افغانستان را خروج کامل و بلافاصله نیروهای خارجی از این کشور اعلام و تهدید کردند تازمانی که این مسأله عملی نشود، حملات مسلحانه روزبه روز افزایش یافته و تقویت می‌شوند. برخی از کشورهای اروپایی همپیمان آمریکا نیز از طرح خروج نیروها از افغانستان استقبال و اعلام کردندکه آنان به تأسی از آمریکا نیروهای خود را از افغانستان بیرون می‌برند. در این میان برخی از سناتورهای جمهوریخواه مانند «جان مک کین» از تهدید دستاوردهای نظامی و امنیتی آمریکا در افغانستان ابراز نگرانی کرد و همچنین «ریچارد لوگار» سناتور دیگر جمهوریخواه و عضو کمیته روابط خارجی سنا اعلام کرد که هیچ منطقی حضور 100 هزار نیروی نظامی در افغانستان و هزینه سالانه 100 میلیارد دلاری در این کشور را توجیه نمی‌کند، به خصوص در زمانی که آمریکا دچار بحران مالی است و افغانستان فاقد ارزش استراتژیکی است که بخواهیم برایش این بها را بپردازیم.
«ریچارد هالبروک» نماینده سابق آمریکا در امور افغانستان و پاکستان در آخرین توصیه‌های خود قبل از مرگ، به مقامات کاخ سفید گوشزد کرده بود که به جنگ افغانستان پایان دهند. صرف‌نظر از آمارهای وحشتناک ارائه شده از تلفات نیروهای خارجی و غیرنظامیان در افغانستان و فرصت‌هایی که طی 10 سال گذشته در آتش جنگ خاکستر شده است، چنانچه به هزینه‌های اقتصادی این جنگ به صورت گذرا نظر افکنیم با ارقامی نجومی مواجه می‌شویم که محاسبه سر انگشتی آنها، عمق فاجعه را بیشتر آشکار می‌کند.
در سال 2003 میلادی طبق گزارش روزنامه نیویورک تایمز، هزینه‌های جنگ آمریکا در افغانستان بالغ بر 14 میلیارد و 700 میلیون دلار بود که این رقم در شش‌ماه اول سال جاری میلادی (2011) به 118 میلیارد و 600 میلیون دلار رسید و چنانچه با خوشبینی هزینه‌ها را تا پایان سال جاری محاسبه کنیم با رقمی بالغ‌ بر237 میلیارد و 200 میلیون دلار مواجه می‌شویم. این در حالی است که بسیاری از پروژه‌های زیربنایی و عام المنفعه که در کاهش نابسامانی‌های اجتماعی و اثرات جنگ ویرانگر در افغانستان مفید خواهند بود، با رقمی به مراتب کمتر از این، به راحتی قابل اجرا خواهند شد، اما به شرطی که صداقت و آینده‌نگری، به دور از اعمال سیاست‌های منفعت طلبانه، از سوی آمریکا و همپیمانان این کشور در ناتو اعمال شود.
یکی از شروط کرزی نیز برای امضای پیمان استراتژیک با آمریکا، مدیریت مسقیم دولت افغانستان بر منابع مالی و کمک‌های خارجی به این کشور است تا شاید به این ترتیب جلوی حیف و میل‌های بی حد و حصر هزینه‌هایی که به نام افغانستان و به کام دیگران صورت می‌گیرد، گرفته شود. گرچه هنوز مشخص نیست که تصمیم آمریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان با رویکرد تاکتیکی اتخاذ شده یا استراتژیک، اما تشدید حملات طالبان حتی به قلب کابل، در وزارت دفاع یا هتل «اینترکنتینتال» که قرار بود سه نشست بسیار حساس، یعنی «انتقال مسئولیت از نیروهای خارجی به نیروهای افغان»، «اجلاس سه جانبه» و «اجلاس گروه تماس» در آن برگزار شود، شک و تردیدهایی را به وجود آورده است. یکی از تردیدهایی که در این رابطه وجود دارد، اینست که به رغم حضور نیروهای خارجی در افغانستان، دولت قادر به تأمین امنیت، حتی در حساس‌ترین نقاط پایتخت نیست.
تردید دیگر در اینجاست که گروه طالبان همواره گفتگوهای صلح را منوط به خروج نیروهای خارجی از افغانستان دانسته، اما چرا با وجود اعلام رسمی خروج نیروهای خارجی، حملات این گروه طی روزهای اخیر چنان تشدید شده که ناظران مسائل بین‌المللی را به تعجب وا داشته است. انجام مذاکره بین سران طالبان و مقامات آمریکا رسماً اعلام شد، اما تناقض و ابهام هم در مواضع اعلامی و هم در مواضع اعمالی طرف‌های درگیر موج می‌زند و صحنه سیاسی ـ‌ نظامی افغانستان را به حدی مبهم و پیچیده کرده است که ناظران نمی‌توانند افق روشنی در پی این بازی ببینند. آیا طرف‌های درگیر در بحران افغانستان، قادر به پرداخت آن حجم از هزینه مالی و جانی خواهند بود تا «زمان» این مسأله غامض را حل کند؟

 

منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۹۰/۴/۱۲
نویسنده : میرحامد حسین‌میری

نظر شما