مقاومت معمر قذافی در برابر مردم لیبی ابعاد خطرناکی به خود گرفته است. نیروهای قذافی همه روزه با هواپیما و هلیکوپتر به شهرهای لیبی از جمله «راس‌الانوف» و زاویه یورش می‌برند، بخش‌های وسیعی از شهرها را منهدم می‌کنند و در برابر دیدگان جامعه جهانی حمام خون به راه انداخته‌اند.
نیروهای مقاومت مردمی البته هنوز هم بر بخش گسترده‌ای از کشور به ویژه در نواحی غربی تسلط دارند و در برابر حملات وحشیانه مزدوران قذافی مقاومت می‌کنند. خشونت‌ها در لیبی، بزرگترین موج برخورد قیامی است که از آغاز سال جاری مسیحی، ‌جهان عرب را به لرزه درآورده است. تاکنون کمتر حکومتی دیده شده است که با هواپیما، ‌هلیکوپتر، تانک و سلاح‌های سنگین به جنگ مردم خود رفته باشد و از این ابزار سنگین برای سرکوب اعتراض‌ها و خیزش‌ها استفاده کرده باشد. حکومت قذافی از همان آغاز اعتراض‌ها، چنان سطح درگیری و فشار برای سرکوب مردم را بالا برد که در سایر کشورهای عرب بی‌سابقه بود. این تهاجم شدید رژیم قذافی و استفاده از هواپیما و هلیکوپتر و تانک موجب شد که سایر کشورها عکس‌العمل نشان دهند و در سطح افکار عمومی خواستار مداخله سازمان ملل، برای جلوگیری از کشتار مردم بی‌دفاع شوند. فرانسه نخستین کشوری است که شورای انقلابی لیبی را به رسمیت شناخت. دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا و نیکلا سارکوزی، ‌رئیس جمهوری فرانسه از اتحادیه اروپا خواستند که از مخالفان حکومت لیبی حمایت کنند. آنها در یک نامه مشترک که برای «هرمان فون رومپوی» رئیس اتحادیه اروپا تهیه شده بود، قذافی را منشأ تداوم غیرقابل خشونت و سرکوب داشتند. آنها بر لزوم تلاش اروپا برای آماده‌سازی ایجاد منطقه ممنوعیت پرواز بر فراز لیبی تاکید داشتند.
هرچه فشارهای بین‌المللی برای مهار و کناره‌گیری قذافی افزایش می‌یابد. حکومت دیکتاتور لیبی نیز بیشتر مدعی «پیروزی» در آینده نزدیک می‌شود. سیف‌الاسلام، یکی از پسران معمر قذافی با لحنی قاطع اعلام کرد که طرفداران قذافی به موفقیت خود اطمینان دارند. وی گفت: «ما هرگز تسلیم نخواهیم شد. اینجا کشور ما است. ما در این جا مبارزه خواهیم کرد. » در این میان دولت آمریکا که می‌تواند نقش مهم‌تری نسبت به سایر کشورها در قبال حوادث لیبی داشته باشد از انجام هرگونه عمل جدی و مثبتی سرباز می‌زند. مقام‌‌های آمریکایی عقیده دارند که اقدام یک سویه علیه دیکتاتور لیبی، ‌پی‌آمدهای غیرقابل پیش‌بینی دارد. هیلاری کلینتون وزیر امورخارجه آمریکا یادآور شد که شرایط بین‌المللی برای اقدام نظامی آمریکا علیه رژیم قذافی مناسب نیست. کلینتون البته در ضمن متذکر شد که ایالات متحده و دیگر کشورهای متحدش در حال بررسی گزینه‌های مختلف از جمله ایجاد منظم پرواز ممنوع بر فراز لیبی هستند. وی در عین حال تاکید کرد که ایجاد منطقه پرواز ممنوع در مورد «اسلوبودان میلوسویچ» در جنگ بالکان و صدام حسین در عراق، تاثیر چندانی نداشته ضمنا وزیر امورخارجه آمریکا اقدام نظامی یک جانبه کشورش در لیبی را پرهزینه دانست. با توجه به مجموع این اظهارنظرها، چنین به نظر می‌رسد که ایالات متحده در حال حاضر آماده جلوگیری از کشتار مردم لیبی توسط رژیم قذافی از طریق اقدام عملی و نظامی نیست. از سوی دیگر برخی خبرگزاری‌ها از برتری تدریجی هواداران قذافی بر مخالفان در صحنه نبرد خبر می‌دهند. «مصطفی عبدالجلیل» رئیس شورای ملی مخالفان لیبی می‌گوید نیروی هوایی قذافی ممکن است مردم لیبی را نابود کند. او می‌گوید که ما از روز اول خواستار ممنوعیت پرواز بر فراز لیبی شدیم. نهادهای وابسته به سازمان ملل اعلام کرده‌اند که از زمان آغاز شورش‌ها در لیبی، حدود 250 هزار نفر از مردم این کشور ار محل سکونت خود گریخته‌اند. به گفته یک نماینده دفتر هماهنگی امور بشر دوستانه سازمان ملل در نیویورک، حدود سه چهارم مردم لیبی به کمک‌های انسان‌دوستانه دسترسی ندارند و تنگناهای موجود بر سر راه کمک‌های پزشکی به نیازمندان، نگران کننده است. حمله نظامی یا ایجاد منطقه ممنوعیت پرواز بر فراز لیبی از گزینه‌هایی هستند که در روزهای اخیر برای مقابله با رژیم قذافی در عرصه بین‌المللی مطرح بوده‌اند. کشورهای حوزه خلیج فارس نیز از اتحادیه عرب خواسته‌اند که برای پایان بخشیدن به خشونت‌ها در لیبی اقدام کنند. این کشورها ایجاد منطقه پرواز ممنوع در آسمان لیبی، ‌برای محافظت از جان غیرنظامیان را مقدمه رسیدن به این هدف دانستند. در شرایط کنونی چنین به نظر می‌رسد که نه ایالات متحده و نه اتحادیه اروپا، هیچیک آماده انجام اقدام عملی برای جلوگیری از تهاجم گسترده رژیم قذافی علیه مردمش نیستند. هر یک از آنها برای این بی‌عملی خود، متوسل به توجیهاتی می‌شوند که در حوادث مشابه گذشته، مطرح نبود. ظاهراً در مقطع فعلی، این مردم لیبی هستند که باید برای مقابله با دشمن و جبران کمبودهایشان، از اتحاد، توانایی و ابتکار عمل خود استفاده کنند و چشم انتظار دیگران که مطمئناً مطامعی را هم در سر می‌پرورانند، نباشند. نیروهای مقاومت هرچند مورد حمله هواپیماها و هلیکوپترها قرار می‌گیرند، ‌ولی در زمین و میدان عمل بر اوضاع تسلط دارند. نیروهای قذافی هم برای تصرف شهرها و اعمال قدرت، بالاخره باید روزی از جنگنده‌ها پیاده شوند. تحولات جاری نشان می‌دهد که نیروهای مردمی می‌توانند برتری خود را حفظ کنند و در روز موعود، راه را بر هرگونه تهاجم افزون‌تر دشمن ببندند، اما سوال اساسی اینجاست که جامعه جهانی، به ویژه مدعیان حمایت از مردم به پاخاسته برای کسب آزادی، درآینده برای بی‌عملی امروز خود چه توجیهی خواهند داشت؟

منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۸۹/۱۲/۲۲
نویسنده : پرویز علمایی