از همان روزهای اولیه آغاز اعتراضات مردمی در کشور بحرین که به دنبال خیزش ملت های عربی در خاورمیانه و شمال آفریقا شکل گرفته بود، بسیاری بر این اعتقاد بودند که سابقه تاریخی آل خلیفه در سرکوب وحشیانه اعتراضات، ویژگی های ژئوپلتیک این کشور و حساسیت فوق العاده آن برای ایالات متحده و عربستان سعودی، گستردگی طبقه متوسط و از همه مهم تر نبود یک آلترناتیو مطلوب غرب در این کشور، باعث می شود تا حکام بحرینی و هم پیمانان آنها، با توسل به هرگونه ابزاری مانع از تحقق شعار «سقوط نظام»، شعار محوری انقلاب های عربی در بحرین شوند.
علاوه بر این وجود اکثریت شیعه و اقلیت سنی نیز این امکان را به رژیم آل خلیفه داد تا در سانسور اعتراضات مردمی بحرین در جهان اسلام موفق عمل کرده و با توسل به حربه تفرقه این اعتراضات را نوعی درگیری مذهبی نشان دهد.
با این حال، فراگیرشدن ادبیات حذف رژیم آل خلیفه و افزایش تنش در این مجمع الجزایر بهانه را برای بهره گیری آل خلیفه از قوه قهریه و سرکوب شدید اعتراضات مردمی فراهم ساخت. اشغال بحرین توسط نیروهای سپر جزیره (ترکیبی از نیروهای آل سعود، امارات، قطر و...) و تبدیل این کشور به یک پادگان نظامی، باعث شد تا پتانسیل عظیم مردمی به نتیجه مطلوب نرسد. هر چند کشتار معترضان در میدان لولو، آل خلیفه را در ابعاد جهانی بسیار منفور ساخت به گونه ای که حتی دربار انگلستان نیز به خاطر فشار افکار عمومی مجبور شد از دعوت ولیعهد بحرین به عروسی شاهزاده ویلیام چشم بپوشد.
با این وجود، این شیوه توانست مانع ایجاد تغییرات ساختاری جدی در بحرین شود. اما روزهای اخیر شاهد تغییر فضای سیاسی و شکل گیری شرایط جدیدی در بحرین می باشیم. رژیم آل خلیفه با اعلام پایان شرایط فوق العاده اجازه برگزاری راهپیمایی های اصلاح طلبانه را به مخالفان خود داده و رهبران معترضان نیز دیگر صحبتی از تغییر رژیم به میان نمی آورند.
برخی تحلیلگران بر این عقیده اند، ایالات متحده به دنبال حرکت سرکوب گرایانه نیروهای آل خلیفه و آل سعود در بحرین منافع درازمدت خود در این کشور که مقر اصلی بزرگ ترین پایگاه نیروی دریایی آمریکا در خاورمیانه می باشد، را در خطر دیده و با فشار بر حاکمان بحرین خواستار دادن برخی آزادی های سیاسی محدود به منظور تخلیه «خشم ناشی از سرکوب» به معترضان بحرینی شده است. اما ظاهرا این بار جریان الوفاق، بزرگ ترین تشکل سیاسی شیعی نیز با هوشیاری بر آن شده تا با تغییر تاکتیک سیاسی خود و تبدیل موج اعتراضات مردمی به یک جریان اصلاح طلبی از پتانسیل حضور پررنگ مردم برای ارتقای حقوق شهروندی در بحرین و محدودسازی قدرت حکام آل خلیفه استفاده نماید.
بنا به آمار رسمی اعلام شده بیش از ۷۰ درصد جمعیت بحرین را شیعیان این کشور تشکیل می دهند که از حقوق شهروندی حداقلی برخوردارند، در مقابل اقلیت حاکم بر این سرزمین که از اعراب مهاجر عربستان به بحرین می باشند، تلاش می کنند با دادن تابعیت دوگانه به شهروندان سعودی و همچنین بهره گیری از روابط حسنه خود با اسرائیل و آمریکا، قدرت خود را در بحرین استحکام بخشند.
این در حالی است که تغییر ساختار دیکتاتوری مطلقه آل خلیفه به نظامی دموکراتیک تر می تواند دستاورد بزرگی برای معترضان محسوب شود. چنان چه رویکردی اصلاح طلبانه و پرهیز از آرمان گرایی غیرقابل دسترس از ابتدا سرلوحه اعتراضات مردم بحرین قرار می گرفت قطعا امروز در بحرین همچون مراکش شاهد اعلان یک سلطنت مشروطه می بودیم، که با توجه به واقعیات موجود در عرصه بین الملل گامی بلند به سوی تحقق خواسته های مردم معترض می باشد.

منبع: / روزنامه / خراسان ۱۳۹۰/۴/۱
نویسنده : حسین رضاخواه