یک آهنگساز گفت: مداحى در ایران با ترانه هاى غربى که هیچ ربطى با فرهنگ و سنت کشور ما ندارد تلفیق شده است، در صورتى که موسیقى غربى ویژگى ها و ساختارى دارد که اساساً ارتباطى به موسیقى مذهبى ندارد. على تفرشى؛ آهنگساز و خواننده؛ با بیان مطلب فوق تصریح کرد: برخى مداحى ها از موسیقى ترانه، حتى گاهى از همان شعر ترانه و ملودى البته با ریتم سنگین تر استفاده مى کنند. وى افزود: زمانى که یک مداح با الهام از چنین موسیقى هایى مى خواند، در ذهن شنونده، نسخه اصلى ترانه تداعى مى شود این موضوع اگر چه در نظر مداح نوآورى است اما از بعد عرفانى مجالس عزادارى مى کاهد و به موسیقى مذهبى نیز لطمه مى زند. این خواننده در همین رابطه به ایکنا گفت: «به نظر من هر کدام از انواع مختلف موسیقى، جایگاه خاص خودشان را دارند به همین علت است هر کدام نامگذارى شده اند، موسیقى مذهبى و پاپ هر کدام ویژگى هایى دارند که با هم قابل تلفیق نیستند. » وى یادآور شد: لفظ موسیقى به همراه مذهب چنین ایجاب مى کند که اشعار مذهبى با لحن و موسیقى اجرا شود، البته چگونه ترکیب کردن موسیقى مذهبى با ساز، تخصص خاصى مى طلبد. تفرشى در همین رابطه متذکر شد: آن فرد باید سازشناسى و هارمونى را بداند و در این زمینه از تجربه کافى برخوردار باشد و نیز شناخت درستى از موسیقى مذهبى داشته باشد، تا بتواند این دو نوع موسیقى را به نحو درستى با هم ترکیب کند، چنانچه این امر به درستى انجام شود، شنونده تاثیر معنوى آن را درک خواهد کرد. وى با بیان اینکه یک مداح نیز باید درباره موسیقى شناخت داشته باشد، گفت: برخى مداحان با ردیف آوازى موسیقى سنتى آشنایى دارند، چنانچه یک مداح موسیقى سنتى، دستگاهى و ردیف ایرانى را بشناسد مى تواند در اشعارى که مى خواند موسیقى سنتى را به کار گیرد. وى در تکمیل سخنانش گفت: البته موسیقى مذهبى ایران ریشه در موسیقى دستگاهى دارد به عنوان مثال نقش آفرینان تعزیه در حقیقت با آواز ایفاى نقش و کاملا از مقام ها، مایه ها و گوشه هاى موسیقى دستگاهى استفاده مى کنند، بنابراین موسیقى مذهبى ما جدا از موسیقى دستگاهى و ردیف نیست. این آهنگساز با اشاره به راهکارى در زمینه معضل استفاده مداحان از موسیقى هاى غربى، افزود: به نظر من مداحان باید در کنار سپرى کردن دوره هاى مداحى نزد اساتید اهل فن و شناخته شده موسیقى سنتى را نیز آموزش ببینند، در این صورت است که او مى تواند بر روى هر شعر مذهبى ملودى و ریتم مناسب روى آن بگذارد. وى در تکمیل سخنانش ادامه داد: تاثیرگذارى موسیقى سنتى بر مردم ایران ریشه در فرهنگ ایرانیان دارد چنانچه با شیوه اى صحیح به کار برده شوند قطعاً تاثیرگذارى معنوى خواهد داشت. این آهنگساز با اشاره به صدا در مداحى افزود: هر خواننده اى صداى منحصر به فرد خودش را دارد اما در حال حاضر در بین مداحان صداى گرفته و خش دار مرسوم شده و اکثر آن ها سعى مى کنند از صداى یکدیگر تقلید کنند، به نظر من مداحى صداى ویژه اى نمى خواهد، مهمتر از این مسأله محتواى شعر و موسیقى درونى در مداحى است. وى با بیان اینکه موسیقى مذهبى و سنتى در ساختار ملودى و ریتم داراى تفاوت ها و شباهت هایى است، ادامه داد: اکثر نوحه هایى که مداحان مى خوانند برگرفته از موسیقى سنتى است و اغلب از دستگاه هاى شور، آواز دشتى، همایون و اصفهان به علت حزنى که در فواصل موسیقایى آن ها وجود دارد در موسیقى مذهبى استفاده مى شوند. تفرشى با اشاره به ملودى و لحن صداى خواننده در مداحى، تصریح کرد: ملودى و لحن در مولودى ها و عزادارى هاى ائمه معصومین (ع)، با یکدیگر تفاوتى نمى کند، تنها تفاوت آن ها در شعر است که در مولودى ها داراى مضامین شاد و در نوحه خوانى ها مرثیه و غم انگیز است. وى در پایان گفت: اصولا موسیقى سنتى ایران حزن انگیز است که در حقیقت ریشه در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایرانیان دارد.

منبع: / روزنامه / ابرار ۱۳۸۸/۱۰/۱۳
گفت و گو شونده : علی تفرشی