روزنامه شرق، پنجشنبه 13 آذر 1382 

دکتر حمید طراوتى: در سال 2002 تولید جهانی اتومبیل سواری 2 در صد رشد کرد و میزان آن به 6/40 میلیون دستگاه افزایش یافت. این رقم هنوز از رکورد جهانی تولید اتومبیل که با رقم 1/41 میلیون دستگاه در سال 2000 میلادی به ثبت رسیده اندکی کم تر است . از سال 1950 تاکنون میزان تولید سالانه اتومبیل جهان پنج برابر شده است . در سال 2002 میزان تولید انواع اتومبیل اسپرت و اتومبیل های شبه وانت سواری به 8/15 میلیون دستگاه رسید که نسبت به تولید سال 2001 شش درصد افزایش داشت . با تجدید نظری که در محاسبه تعداد اتومبیل های سواری ناوگان اتومبیل جهان به عمل آمده تعداد کل این اتومبیل ها در سال 2000 حدود 531 میلیون دستگاه برآورد شده است . ایالات متحده آمریکا صاحب یک چهارم اتومبیل های جهان است .

در سال 2002 میزان تولید اتومبیل های سواری 2 میلیون دستگاه یعنی قریب 5 در صد بیش از میزان فروش آن بود که بازتابی است از اضافه ظرفیت مزمن صنعت اتومبیل. اما اتومبیل های اسپرت و اتومبیل های شبه وانت سواری       ( مانند پاترول و لندکروز و غیره ) همچنان محبوب بودند به طوری که فروش آنها یک میلیون دستگاه ( یعنی تقریبا 9 درصد)  بیش از میزان تولید آنها بود . این اتومبیل ها که اوایل عمدتا برای حمل بارهای سبک به کار می رفت اکنون به عنوان سواری شخصی به فروش می رسد. میزان آلودگی زایی این اتومبیل ها از خودرو های سواری معمولی بسیار بیشتر است و نقش آنها در آلودگی هوا و تغییر آب و هوای جهان پیوسته پر رنگ تر می شود. در ایالات متحده آمریکا مدل های سال 2001 این نوع اتومبیل ها 4/2 برابر سواری های معمولی آلاینده های ایجادکننده دود مه و 4/1 برابر آنها کربن منتشر کردند .

راندن یک اتومبیل بنزین سوز عامل انتشار 68 درصد گاز های گلخانه ای است که در طول عمر مفید هر اتومبیل منتشر می شود و تولید و توزیع سوختی که برای به حرکت درآوردن اتومبیل به کار می رود 21 در صد این گاز ها را تولید می کند و بقیه آن مربوط به فرآیند تولید خود اتومبیل است. با افزایش بهره وری سوخت می توان میزان انتشار کربن اتومبیل ها را شدیدا کاهش داد . اما متاسفانه در ایالات متحده با این که از اوایل دهه هفتاد میلادی پیشرفت بسیاری در این زمینه صورت گرفت از سال 1990 تاکنون تغییر مهمی در بهره وری سوخت صورت نگرفته است . در اواسط دهه نود و بار دیگر در سال 2002 تلاش برای سخت تر کردن استاندارد اجباری بهره وری سوخت با شکست روبه رو شد . سازندگان اتومبیل از معافیت ها و روزنه های موجود در قانون استاندارد اتومبیل بهره برداری می کنند و دولت بوش نیز معافیت های مالیاتی خاصی وضع کرده که انگیزه خریداران را برای انتخاب اتومبیل های بسیار پر مصرف تقویت کرده است .

در سال 1970 آمریکایی ها بر 80 میلیون اتومبیل سوار شدند و نزدیک 6/1 تریلیون کیلومتر مسافت را پیمودند و هر روز 25/5 میلیون بشکه سوخت مصرف و 193 میلیون تن کربن منتشر کردند . تا سال 2000 تعداد اتومبیل ها به 128 میلیون رسید یعنی 60 در صد افزایش یافت . در این سال آنها 86/3 تریلیون کیلومتر مسافت ( یعنی 46 در صد بیشتر ) را با اتومبیل پیمودند و روزانه 2/8 میلیون بشکه ( یعنی 56 درصد بیشتر ) سوخت مصرف و 302 میلیون تن ( یعنی 56 درصد بیشتر ) کربن منتشر کردند. در سایر نقاط جهان تراکم اتومبیل نسبت به جمعیت بسیار کمتر از ایالات متحده است . در اروپای غربی و ژاپن تراکم کنونی اتومبیل تقریبا در حد سال های اوایل دهه 70 ایالات متحده است . در اروپای شرقی این نسبت در حد سال های دهه 30 آمریکا و در سایر کشور ها بسیار کمتر از این است. همچنین در خارج از ایالات متحده مردم کمتر از آمریکایی ها از اتومبیل خود استفاده می کنند . مثلا در آمریکا هر اتومبیل به طور متوسط در طول یک سال 10 درصد بیشتر از یک اتومبیل انگلیسی و 50 درصد بیشتر از یک اتومبیل آلمانی و تقریبا 200 درصد بیشتر از یک اتومبیل ژاپنی مسافت طی می کند. و این را نیز باید در نظر داشت که آمریکایی ها اتومبیل های پر مصرف تری دارند. در نتیجه حتی درصد های فوق تفاوت بین این کشور ها را از نظر میزان مصرف بنزین برای رانندگی کمتر از واقع نشان می دهد .

در سال 1999 مصرف روزانه بنزین جهان برای کلیه اشکال حمل و نقل و آمد و شد 1/19 میلیون بشکه در روز بود که 43 درصد آن را آمریکایی ها مصرف کردند(  البته این رقم سهم ایالات متحده در مصرف سوخت اتومبیل را بیش از واقع نشان می دهد زیرا درآن مصرف گازوئیل که در ارو پا بسیار رایج است منظور نشده است). در مجموع میزان انتشار کربن اتومبیل های ایالات متحده تقریبا معادل انتشار کربن کل اقتصاد ژاپن ،  یعنی چهارمین منتشر کننده بزرگ کربن جهان است. شرکت های پیشرو جهان در زمینه بهره وری سوخت عبارتند از شرکت های هوندا ، هیوندا ، فولکس واگن و شرکت سوبارو . اما بزرگ ترین تولید کنندگان اتومبیل ایالات متحده یعنی سه شرکت جنرال موتورز ، فورد و دایملر کرایسلر در این زمینه عقب افتاده اند. تحقیقی که درباره شش شرکت اصلی تولیدکننده اتومبیل جهان به عمل آمده نشان داده که شرکت های ژاپنی هوندا و تویوتا و نیسان از نظر تولید آلاینده های ایجاد کننده دود مه نسبت به سه شرکت بزرگ آمریکا « سابقه پاک تری» دارند. تاکنون تنها هوندا و تویوتا اتومبیل های برقی هیبرید ( که درآن یک مولد برق به عنوان مکمل موتور احتراق داخلی عمل می کند و در نتیجه مصرف سوخت و میزان آلودگی هوا را به شدت کاهش می دهد ) تولید کرده اند . در حال حاضر تعداد اتومبیل هایی که با کاربرد اشکال دیگر انرژی حرکت می کنند بسیار اندک است و سهم ناچیزی از ناوگان اتومبیل جهان را تشکیل می دهد . در سال 2001 در ایالات متحده چیزی کم تر از 380000 عدد از این اتومبیل ها درتردد بودند .

Vital Signs, 2003. Michael Renner.