روزنامه شرق، سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۸۲ - ۱۵ شوال ۱۴۲۴ - ۹ دسامبر ۲۰۰۳

دیوید پرلمن - ترجمه مریم همتی:سونارهای (دستگاهی برای تعیین محل اشیای زیردریایی و مخابرات زیردریایی) قوی زیردریایی ها، حباب های گازی خطرناکی را در اندام های حیاتی وال ها و دیگر پستانداران دریایی تشکیل می دهد که به راحتی قادرند بافت های بدن این جانوران را از بین ببرند. این حالت دقیقاً مشابه بیماری کشنده موسوم به بند (Bend) است که در غواصانی که پس از شیرجه زدن به اعماق زیاد دریا به سرعت به سطح آب برمی گردند ایجاد می شود. برای نخستین بار، دانشمندان ادعا می کنند که توانسته اند به علت خودکشی مرموز و دسته جمعی اول ها پی ببرند. آنها معتقدند وال ها با مواجه شدن با انواع ویژه ای از سونارها خود را به ساحل کشانده و به طور گروهی اقدام به خودکشی می کنند.سال گذشته به دنبال انجام یک رزمایش بین المللی دریایی در دریای آتلانتیک، ۱۴ وال منقادار در سواحل جزایر قناری به گل نشسته و درصدد خودکشی برآمدند. این مسئله دانشمندان را بر آن داشت که به طور جدی این موضوع را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. بنابراین تیمی از پژوهشگران اسپانیایی و بریتانیایی تشکیل شد و این تیم ساعت های متمادی رفتار به نمایش گذاشته شده توسط وال ها را زیرنظر گرفت تا به علت اصلی این رفتار وال ها پی ببرد.
در حادثه دیگری که ۳ سال قبل به وقوع پیوست قریب به ۱۷ وال منقاردار با اندازه متوسط پس از آنکه کشتی های نیروی دریایی اقدام به اجرای عملیات سونار کردند به سواحل باهاماس آمده و در آنجا به گل نشستند. هفت وال در عرض چند ساعت پس از مواجهه با مشکلات تنفسی از پای درآمدند.
این حادثه باعث شد که تحقیقات وسیعی توسط سرویس بین المللی شیلات و نیروی دریایی صورت گیرد. اگر چه تحقیقات آنها سیگنال های سونار زیردریایی ها را علت اصلی به گل نشستن دسته جمعی وال ها معرفی کرد اما برای توضیح اینکه چرا سونار زیردریایی ها این چنین وال ها را عصبانی و ناآرام می کند تحقیقات بسیاری مورد نیاز است.دانیل کاستا ( D.Costa) کارشناس پستانداران دریایی در سانتاکروز و مشاور پروژه استفاده از سیگنال های سونار با فرکانس پایین در بررسی تغییرات دمایی آب های عمیق، معتقد است که امواج سونار با فرکانس نسبتاً بالا و قدرتمند که توسط کشتی های زیردریایی مورد استفاده قرار می گیرند در حقیقت عامل اصلی به گل نشستن دسته جمعی وال هاست.علاوه بر این او معتقد است که شواهد جمع آوری شده توسط پژوهشگران بریتانیایی و اسپانیایی تنها توضیح کم اهمیتی را راجع به سرگردانی و مرگ وال هایی که در اعماق بسیار پایین شنا می کنند فراهم کرده است.سرانجام تیم تحقیقاتی متشکل از دانشمندان بریتانیایی و اسپانیایی به سرپرستی پل جپسون ( P.Jepson) از انستیتوی جانورشناسی لندن موفق به ارائه توضیحی برای حادثه به گل نشستن دسته جمعی وال ها در سال گذشته شدند.او و همکارانش معتقدند که هیچ نشانه ای دال بر وجود بیماری باکتریایی در وال ها دیده نمی شود. نتایج حاصل از کالبدشکافی نشان می داد که رگ های خونی، جگر، قلب، کلیه و بافت های چربی وال ها پر از حفره هایی است که به سرعت با گازهای منبسط شونده حاصل از پالس های سونار پر می شوند.آسیب حاصل از این حباب ها مشابه آسیب حاصل از حباب های نیتروژنی است که در بافت بدن غواصانی که به اعماق زیاد آب شیرجه می زنند پدید می آید. این حباب های نیتروژن به دنبال تقلیل فشار هوا در بافت بدن غواصان تشکیل می شود.راجر جنتری (R.Gentry)، مشاور تیم صوت شناسی اتمسفری و اقیانوسی اداره شیلات می گوید: «این بهترین اطلاعاتی است که از یک به گل نشستن در رابطه با سونار به دست آمده است.» او در مصاحبه با واشنگتن پست گفت که مؤسسه نوح (NoAA) درصدد تشکیل کارگاهی با همت نویسندگان و دیگر افراد است تا به اطلاعات جدیدی در این زمینه دست یافته و سعی دارند که به نتیجه گیری های علمی جدیدی دست یابند.اگرچه پژوهشگران بریتانیایی و اسپانیایی پیشنهاد کرده اند که ممکن است وال ها به دنبال بیماری تقلیل فشار هوا دست به خودکشی زده باشند _ احتمالاً با شیرجه زدن به اعماق زیاد و شنای سریع به سمت سطح آب که به دنبال وحشت ناشی از دریافت ایمپالس های سونار صورت می گیرد _ اما کاستا معتقد است پستانداران دریایی که در اعماق زیاد اقیانوس ها شنا می کنند نمی توانند به بیماری بند مبتلا شوند چرا که با شروع  غواصی و خارج کردن گازهایی که در سطح آب تنفس کرده اند دیواره ریه های آنها به یکدیگر می چسبند.پژوهشگران اسپانیایی و بریتانیایی معتقدند شاید علت اصلی تشکیل حباب های یافت شده در بافت های بدن وال های منقاردار ایمپالس های سونار باشد. این ایمپالس ها در مولکول های نیتروژنی که در بافت های بدن آنها یافت می شوند حباب هایی را تشکیل داده و همین امر موجب عصبانیت و ناآرامی وال ها می شود.
SFGATE.Com