برای بسیاری از دانشجویان، دانشجو بودن اولین تجربه زندگیشان است. زندگی دانشجویی می تواند موجب فشارهای روحی نیز باشد اما چیزی که در این بین اهمیت دارد این است که شما بتوانید از پس همه اینها بربیایید و زندگی دانشجویی را بعنوان موهبتی برای پرورش و رشد خود دریابید. برای اینکه در این چهار سال بتوانید دانشجوی موفقی باشید نیاز به دانستن چندین مورد دارید. این موارد آن چنان که ممکن است به نظر برسند به هیچ وجه مسخره نیست و بلکه به حتم باعث پیشرفت شما خواهد شد.
 

 یک دانشجوی موفق، نمونه و ایده آل از ویژگیهای زیر برخوردار است:
 1.مطالعه فعال همواره با قلم همراه است. از نوشتن داخل کتاب نترسید. کتابتان را خودتان شخصی کنید و آن را برای خودتان بنویسید. با کمک مداد یا ماژیک های رنگی یا هر وسیله دیگر، تصویری منحصر به فرد از صفحات کتاب ایجاد و در ذهن خود نگه دارید. فقط دقت کنید این کار را با کتاب های کتابخانه و امانتی انجام ندهید!
 

۲. استفاده از کتابخانه و منابع آن را به خوبی یاد بگیرید. در کتابخانه از چشمان خود به خوبی استفاده کنید. وقتی از یک کتاب چند جلد کتاب در کتابخانه یا فهرست موضوعی کتاب ها موجود است، به این معنی است که آن کتاب از کتابی که تنها یک جلد از آن در کتابخانه دیده می شود، با اهمیت تر است. همچنین کتاب هایی که بارها تجدید چاپ شده اند نیز احتمالا مفیدتر بوده اند. نهایتا اینکه کتاب هایی که از بس خوانده شده اند، کهنه و فرسوده شده اند نیز باید کتاب های خوبی باشند و احتمالا از کتاب هایی که تاحالا کسی آن ها را به امانت نگرفته مفیدتر هستند.
 

٣. قبل از برگزاری هر جلسه درس، از مطالبی که قرار است یاد بگیرید آگاه باشید و حتما در مورد آن پیش مطالعه کنید.
۴. سوالات و تمرینات آخر فصلی که قرار است مطالعه شود را بررسی کنید و تا حد ممکن سعی کنید ببینید آیا میتوانید آنها را حل کنید.
 

۵. در طول هر جلسه بدانید و سعی کنید کشف کنید که مدرس پس از آموزش هر مطلبی چه انتظاری از شما دارد. هدف های یادگیری هر مطلبی را مشخص کنید و بدانید چرا باید چیزهای خاصی را بیاموزید.
۶. اگر یادداشت برداری میکنید، رونویسی نکنید. ایده ها و مفاهیم را در ذهن تان پردازش کنید و با زبان وکلمات خودتان یادداشت کنید. در هنگام یادداشت برداری با استفاده از اندازه های متفاوت خط، رنگ، یا هر تکنیک دیگر، به فراخور مطلب، تفاوت های بصری ایجاد کنید. سعی کنید گوشت و استخوان به راحتی از هم قابل تشخیص باشند.
 

۷. در حین یادداشت برداری، سوالات و نظرات خود را حتما بنویسید. بسیاری از سوالاتی که به ذهنتان می آید اگر یادداشت نشوند، بعد از مدتی از ذهنتان پاک میشود، بی آنکه جوابی برایش پیدا کرده باشید.
۸. پس از هر جلسه با یادداشت ها و کتاب خود کاری انجام دهید. آن ها را در قفسه به حال خود رها نکنید. مطالبی را که آموخته اید مرور کنید. یادداشتهای خود را با چند نفر دیگر از همکلاسی هایتان رد و بدل کنید و درباره مطالب درسی با هم بحث کنید.
 

۹. یاد بگیرید که چگونه دوری فیزیکی از یکدیگر را با کمک ارتباطات الکترونیک جبران کنید. مثل استفاده از پست الکترونیک با گروه های ارتباطی و میزگردهای الکترونیکی در اینترنت.
۱۰. غیبت : طبق مقررات، هر دانشجو می تواند تا۳ جلسه غیبت داشته باشد. و در بسیاری از موقعیت ها، غیبت از اختیار دانشجو خارج است؛ مثل بیماری، مشکلات شخصی، دوری از خانواده و .... بعد از غیبت سعی کنید با کمک کتاب درسی، و یادداشت همکلاسی هایتان بلافاصله و به سرعت مطالب جلسه از دست رفته را فرا بگیرید و از قافله درس عقب نمانید. از دوستان خود به عنوان مدرس و منبع استفاده کنید. کمک به دوستان غایب توسط دیگر همکلاسی ها، یکی از راه های خودآموزی است. پس هر دو نفر سود می برند. به دوستان غایب خود حتما کمک کنید.
 

۱۱. سعی کنید س والاتی را که برایتان در مورد مطالب آن جلسه غایب ایجاد می شود، از گروه مطالعاتی و از دیگر همکلاسیها بپرسید و به جواب برسید. اگر موفق نشدید، حتما سوال و مشکل خود را به طور مشخص و واضح، بر روی کاغذ مکتوب کرده و با استاد خود در میان بگذارید.
۱۲. اگر امکان یادگیری سریع مطالب از دست رفته وجود ندارد، سعی کنید خود را با درسی که ادامه دارد تطبیق دهید و سعی نکنید تمام وقت خود را فقط برای به دست آوردن چیزهای از دست رفته صرف کنید، زیرا این کار باعث دورماندن از اصل موضوعات درسی می شود. موضوعات درسی را دنبال کنید و کم کم موضوعات از دست رفته را یاد بگیرید.
 

۱۳. پروژهها: گزارش، مقاله و سمینار. در بسیاری از دوره های تحصیلی، دانشجویان پروژه یا تحقیقی انجام میدهند که گزارش و ارائه آن، قسمتی از نمره آنان را تشکیل می دهد. انجام پروژه مقدار زیادی از وقت دانشجویان را می گیرد، اما با صرف کمی وقت و یافتن راه هایی برای انجام بهتر کار و ارائه بهتر گزارش نهایی، می توان نتایج به مراتب بهتری کسب کرد. برای تهیه گزارش، هرچه زودتر اقدام کنید. مثلا بعد از کارهای عملی یا پس از بازدید. وقتی که مطلب هنوز در ذهنتان تازه و نو است و جزئیات آن را به خاطر دارید، تهیه گزارش و نوشتن آن بسیار ساده تر است. یکی از خطرات به تعویق انداختن مکتوب کردن پروژه و نگارش آن، تلنبار شدن آن است. در نتیجه زمانی که باید به مرور درس ها برای امتحان بپردازید، مجبور می شوید به گزارش خود بپردازید و با آن درگیر شوید.
 

۱۴. آمادگی برای امتحانات: دوره کردن درس را خیلی زود، یعنی به محض اینکه مطلبی برای دوره کردن وجود داشته باشد، شروع کنید. به خاطر داشته باشید که اگر هیچ عامل تهدیدکننده ای ناشی از امتحان قریب الوقوع وجود نداشته باشد، دوره کردن لذت بخش تر است. خلاصه ای از دانسته های خود را تهیه کنید. خلاصه نویسی سبب می شود که موضوعات درسی را بتوانید دسته بندی کنید و بهتر به خاطر بسپارید. اوراق امتحانی، تکالیف، یادداشت ها و ... را در طول دوره به نحو مناسبی دسته بندی و نگهداری کنید. مطالعات موردی، مثال های به کار رفته و مساله هایی که در جلسات درس مطرح می شوند، ممکن است الگویی برای جلسات امتحان هم باشند. 
 

امتحانات فقط توانایی پاسخ به سوالات را اندازه گیری میکنند. این مانند هر مهارت دیگری با تمرین بهبود می یابد. مدیریت زمان در امتحانات بسیار اهمیت دارد. در امتحانات علاوه بر دانش و دانسته های دانشجویان، مدیریت زمان آنان نیز مورد ارزیابی قرار میگیرد. قبل از پاسخگویی به هر سوال، آن را چندین بار بخوانید. اگر در سوالی با مشکلی روبه رو شدید، سوال بعدی را بخوانید. دقت کنید که آنچه اهمیت دارد نمره آوردن از کل ورقه امتحانی است، نه نمره آوردن از یک سوال. تمیزی و پاکیزگی و رعایت نظم و ترتیب در نگارش پاسخ ها، بدون شک اثر خوبی برذهن تصحیح کنند اوراق شما می گذارد و منجر به کسب نمره بهتری می شود. سعی کنید پاسخ نامه شما ظاهری منزه و منظم داشته باشد و چشم نواز باشد. ممتحنان هم انسان هستند. آنها دوست دارند به شما نمره خوبی بدهند و فقط به دنبال اشتباهات شما نیستند. اما بهترین نمره را به پاسخ های مشخص - و کامل می دهند. در انتهای جلسه امتحان پاسخهای خود را مرور کنید. مطالعه دقیق و دوباره ورق امتحانی میتواند منجر به کسب نمره بالاتر شود. سعی کنید اشتباهات آشکار خود را ببینید و توضیحات خود را در صورت لزوم تکمیل کنید.
 

۱۵. پس از امتحان: عبرت گرفتن از شکست ! «هرکس که به یک ارزیابی نیاز داشته باشد، برای دنیای واقعی کاملا آماده نشده است.» این قسمت برای دانشجویانی نوشته شده است که در امتحان شکست خورده اند. هرچند توصیه های آن کلی است و برای همه قابل استفاده می باشد.) در ذهن بسیاری از دانشجویان، یکی از بزرگترین فشارهای روحی، شکست خوردن در امتحانات است. سعی کنید آن را بپذیرید. قبول کنید که تنها در بخش خاصی موفق نشده اید. و از شکست به منظور تضمین موفقیت آینده با ساختن زیربنایی محکم استفاده کنید. به شکست همانند «فرصتی دوباره برای یادگیری» نگاه کنید. یکی از موثرترین راههای اشتباه نکردن، اشتباه کردن است.
 

 دلیل اشتباهات خود را دریابید تا به دانشی مفید دست یابید. به خاطر داشته باشید که در زندگی به طور کلی موفقیت ابتدا با اشتباه کردن به دست می آید، نه با اشتباه نکردن. در صورتی که امتحانات دیگری در پیش است، خود را برای امتحانات باقی مانده آماده کنید تا بتوانید امتیازی برای مراحل بعدی کسب کنید. .
به عنوان سخن آخر، از دوران دانشجویی لذت ببرید، فعالیت های مختلف را تجربه کنید و با افراد مفید و کاربلد آشنا بشوید تا مسیر جدیدی در زندگی شما رقم بخورد.

مهدی صدیق

 پاییز 1401