با گسترش بحران فرهنگ خودرو سواری در شهرهای ما و پدیدار شدن آثار فاجعه‌آمیز زیست‌محیطی و اقتصادی و جسمی این شیوه زندگی، ارزش‌های پنهان دوچرخه‌ها بار دیگر هویدا شده است. نویسنده به کارایی بدون رقیب اقتصادی این شاهکار علم فیزیک و فقدان هرگونه آثار جانبی به ویژه تولید گازهای گلخانه‌ای و سمی، ابعاد نهضت‌های اصلاحی دوچرخه سواران معترض را در 300 شهر دنیا برای خواننده توضیح می‌دهد. آنان با تجمع و ایجاد راه‌بندان‌های موقت، خواهان ساختن شهرهایی دوست با دوچرخه و پایان دادن به جنگ‌های بی‌نتیجه بر سر تصرف منابع نفت و اولویت دادن به منافع عمومی و نه منافع خودروسواران هستند.

دوچرخه، شاهکار دانش فیزیک است. این وسیله، با تبدیل قدرت عضلانی افراد به انرژی جنبشی و به حرکت درآوردن چرخ‌ها، از بیشترین کارایی انرژی در مقایسه با هر وسیله دیگری که تاکنون ساخته شده، برخوردار می‌باشد. یک انسان دوچرخه‌سوار (با توجه به کالری‌های مصرف شده به ازای انتقال هر پوند وزن در هر یک مایل) کاراتر از یک قطار، کامیون، هواپیما، قایق، اتومبیل، موتور سیکلت، اسکیت بورد، قایق کانو و یا جت اسکی است. دوچرخه‌سواری از لحاظ کارایی انرژی، از پیاده‌روی نیز اثربخش بوده، چرا که به ازای هر یک مایل طی مسافت، به یک سوم کالری موردنیاز برای راه رفتن، نیازمند است. از سوی دیگر، باید دانست که با توجه به وزن جابجا شده، دوچرخه‌سواران نیاز به مصرف کالری کمتری در مقایسه با دویدن یک غزال، شنا کردن یک ماهی آزاد و یا پرواز یک عقاب دارند. اوه، فراموش نکنید که دوچرخه‌سواری عملی کاملاً دمکراتیک نیز به شمار می‌رود، چرا که تقریباً به صورت برابر، همه به این وسیله دسترسی دارند. و در همه بزرگ‌راه‌ها، خیابان‌ها، کنار گذرها و مسیرهای ویژه عبور دوچرخه در سراسر دنیا، به یک وسیله نقلیه در دسترس و فراگیر تبدیل شده است. هم اینک تعداد دوچرخه‌های موجود در دنیا، دو برابر تعداد خودروها بوده و تعداد تولید شده آنها هم، سه برابر تعداد خودروها می‌باشد. در سرزمین چین و در ساعات شلوغی، انبوهی از دوچرخه‌ها به حرکت مشغولند. حتی در شهرهای مرفه اروپا و ژاپن، عده زیادی از مردم از این وسیله برای رفت و آمد استفاده می‌کنند. لذا ما با موضوعی فراتر از یک بازی و یا ورزش ساده روبه‌رو هستیم. هر چند در سراسر خاک آمریکا، تنها 2 میلیون نفر برای رفت و آمدهای خود از دوچرخه استفاده می‌کنند.
دوچرخه‌سواری منافع زیادی برای اقتصاد، سلامت و پاهای شما دارد، اما شاید مهم ترین ویژگی آنها، در فقدان نتایج ناگوار به وجود آمده از سوی سایر روش‌های رفت و ‌آمد است. عدم انتشار گاز گلخانه‌ای دی‌اکسید کربن در مقایسه با خودروهای سواری که به ازای هر مایل، یک پوند CO2 تولید می‌کنند، یک مزیت چشم گیر می‌باشد بدین ترتیب، دوچرخه‌سواران در تغییر آب و هوای کره زمین هیچ نقشی ندارند، چرا که آنها با سوزاندن کربوهیدرات‌ها، از چشم دوختن به نفت وارداتی و سوخت‌های فسیلی بی‌نیازند. به علاوه، این جمعیت زیاد هیچ نقشی در تخریب منابع طبیعی و زمین‌های کشاورزی و آلودگی صوتی ندارند و عامل اصلی مرگ شهروندان آمریکایی 2 تا 24 ساله و مردان 15 تا 44 ساله سایر نقاط دنیا هم نیستند. اکنون نرخ سرانه استفاده اروپایی‌ها از دوچرخه، 185 کیلومتر در سال است و این آمار در هلند و دانمارک از 900 کیلومتر هم فراتر می‌رود.

دوچرخه به عنوان ابزاری برای اصلاحات اجتماعی
امروزه هر یک از رانندگان آمریکایی در هر سال 000/12 مایل می‌پیمایند و 800 گالن نیز در این مدت بنزین مصرف می‌کنند. اداره حمل و نقل فدرال اعلام نموده که 107 میلیون خانوار آمریکایی، به طور میانگین 9/1 خودرو، کامیونت و یا خودروهای استیشن اسپرت و 8/1 راننده دارند. لذا ما با 204 میلیون خودرو برای 191 میلیون راننده روبه‌رو هستیم. در این میان، 91 % شهروندان مناطق حومه‌ای، از خودروهای شخصی برای رفتن به محل کار خود بهره می‌برند. آیا چنین وضعیتی به معنای وابستگی بیشتر آمریکایی‌ها به نفت وارداتی، تضعیف اقتصاد ملی، استخراج نفت به بهای تخریب طبیعت و آلودگی بیشتر هوا نخواهد بود؟
هم اینک در ده‌ها شهر ایالات متحده و 300 شهر در سراسر دنیا، دوچرخه‌سواران همه ماهه با گردهمایی، اعتراض خود را به اولویت دادن به خودروها در مقابل منافع جامعه و تداوم جنگ نفت در عراق، اعلام می‌کنند. این افراد در تجمع‌های چند ده‌هزار نفری، نگرانی خود را از ناپایداری مدل اقتصاد کنونی حاکم بر دنیا، به گوش مسئولان می‌رسانند. این دوچرخه سواران با ایجاد راه‌بندان‌های 5 تا 20 دقیقه‌ای، امیدوارند که شهرها را به دوستان دوچرخه‌سواران تبدیل کنند. نهضت دوچرخه‌سواری به دلیل ویژگی‌های سرگرمی، تفریح، تأمین سلامتی و متناسب نمودن اندام‌ها همراه با ارزان بودن، توانسته اصلاحات اجتماعی را در کشورهای زیادی تسریع نماید. ساخت دو فیلم مستند با عناوین «ما هم جابجا می‌شویم» و «راز افشا شده»، ایجاد صدها پایگاه اینترنتی و سایت‌های ویژه بحث و گفت وگو، حتی در بسیاری از شهرهایی که نگاه دوستانه‌ای به دوچرخه‌ها نداشته‌اند، تأثیرات مثبت فراوانی را بر جای گذاشته است. خانم لیسا سانتوس از فعالان نهضت دوچرخه‌سواری می‌گوید: «آیا تاکنون به تصاویر پارکینگ‌های عمومی شهرهای هلند نگاه کرده‌اید؟ در این کشور، به ازای هر خودروی پارک شده، 50 دوچرخه به چشم می‌خورد. آرزوی من این است که روزی در ایالات متحده نیز چنین شرایطی به وجود آید.

نگاهی به تأثیرات اقتصادی
امروزه در بسیاری از کشورها، از دوچرخه به عنوان اسباب‌بازی کودکان، وسیله جابجایی سربازان ارتش، نیروهای پلیس و توزیع نامه‌ها بهره‌برداری می‌شود. البته دوچرخه‌ها محدودیت‌هایی هم دارند، چرا که نمی‌توان برای همه سفرها از آنها استفاده کرد. به علاوه برای کارهایی نظیر حمل بارهای سنگین، رفت و آمد در روزهای برفی و بارانی و سفر به مناطق دوردست نمی‌توان از دوچرخه بهره برد. اما به گونه‌ای بهت‌آور، این امکان وجود دارد که بسیاری از سفرهای خودرویی را با دوچرخه انجام دهیم. تقریباً نیمی از سفرهای روزانه خودروها در ایالات متحده، سه مایل و یا کمتر هستند. به علاوه، بیش از یک چهارم این سفرها، کمتر از یک مایل می‌باشند. من معتقدم که برخلاف تبلیغات پرآب و تاب شرکت‌های خودروسازی که خرید یک خودرو را با طبیعت گردی مرتبط می‌نمایند، اکثر خودروسواران تنها در دایره بسته خانه، فروشگاه، شغل و مدرسه فرزندانشان گرفتار شده‌اند. در عین حال، اکثر این سفرها به سادگی قابل انجام با دوچرخه و یا پیاده‌روی هستند. این امکان حتی در مورد خیابان‌هایی که فاقد محل‌های ویژه دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی می‌باشند، وجود دارد.
فراموش نکنیم که سفرهای کوتاه مدت شهری با خودرو، علاوه بر اینکه آلودگی‌های زیادی ایجاد می‌کند، به راحتی نیز قابل جایگزینی است. تنها راه مقابله با انتشار انواع گازهای سمی، آلودگی صوتی و اتکای بیشتر بر نیروی بدنی همراه با ایجاد اقتصادی پایدار،‌ ترویج بهره‌گیری از این شاهکار دانش فیزیک خواهد بود.

منبع: / ماهنامه / سیاحت غرب / 1387 / شماره 61، مرداد ۱۳۸۸/۰۵/۰۰به نقل از: www.Sierraclub.org
نویسنده : مولی اودانل
مترجم : محسن داوری