ناکامی عربستان سعودی در تحمیل سیاست های موردنظر کشورهای غربی بر سایر اعضا درجهت افزایش تولید نفت باعث شده است که این کشورها با طرح موضوع فروپاشی اوپک، این سازمان را تحت فشار قرار دهند.
در یک سو عربستان سعودی به عنوان یکی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با حمایت برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس مثل کویت و امارات، خواستار افزایش سهمیه‌های تولید بود و با افزایش قیمت قیمت نفت مخالفت می کرد. در سوی دیگر ائتلاف کشورهای عضو اوپک ازجمله اکوادور، الجزایر، آنگولا، ونزوئلا و عراق خواستار تثبیت سهمیه های تولید شدند تا از افزایش تولید در سطوح پایین تری حمایت کنند و مانع افت قیمت نفت خام شوند و در برابر پیشنهاد عربستان مقاومت کردند.
نشریه 'فوربز' تقسیم بندی کشورهای موافق و مخالف سهمیه بندی را تحت عنوان کشورهای دشمن و کشورهای دوست غرب نامید.
بنا بر اعلام رسانه ها این برای نخستین بار از سال 2000 است که اوپک نتوانسته است در خصوص سیاست های تولید به جمع بندی مشخص و روشنی برسد.
جمهوری اسلامی ایران که ریاست این دوره نشست اوپک را برعهده دارد، پیشنهاد افزایش تولید نفت خام بین 700 هزار تا یک میلیون بشکه در روز را ارایه داد، اما موضع گیری عربستان سعودی در قبال این پیشنهاد، تولید روزانه یک و نیم میلیون بشکه نفت بود که با بهانه جلوگیری از افزایش بیش از حد قیمت نفت و در نتیجه کمک به اقتصاد جهانی ارائه شد.
رسانه های خبری اعلام کردند؛ مجادله ایران و عربستان در این نشست منجر به عدم توافق اعضای اوپک از تعیین سقف تولید نفت و قیمت جدید این کالای گرانبهای اوپک شد تا سهمیه تولید نفت 12 کشور عضو این سازمان حداقل تا آذر ماه سال جاری در سطح 24 میلیون و 845 هزار بشکه در روز تثبیت شود.
سایت فارسی بی بی سی به نقل از 'عبدالله البدری' دبیرکل اوپک در پایان اجلاس اعلام کرد؛ 'فعلا تولید نفت خام توسط کشورهای عضو در سطح پیشین باقی خواهد ماند'.
بی بی سی 'بی نتیجه ماندن تصمیم گیری در این اجلاس را تا حدی به نفع ایران و کشورهایی می داند که مخالف افزایش سطح تولید بودند، زیرا اکنون با ثابت ماندن سطح تولید نفت اوپک، قیمت نفت خام این کشورها کاهش نخواهد یافت'.
بروز شکاف جدی در میان اعضای اوپک در حالی مطرح شده که ایران و عربستان به عنوان بزرگترین تولید کنندگان نفت رقابت سختی داشتند. این مسایل در هنگامه بروز ناآرامی های گسترده در برخی کشورهای عربی و بی ثباتی سیاسی و اقتصادی برخی کشورهای عضو اوپک مثل تونس، یمن و لیبی منجر به موضعگیری های سیاسی در این نهاد اقتصادی شد.
روزنامه فایننشال تایمز هم با اشاره به احتمال عدم پای بندی اعضا به تعهدات خود، نوشت: 'مقامات عربستان پس از پایان نشست اخیر اوپک اعلام کردند؛ ریاض هر آنقدر که بازار به نفت بیشتری نیاز داشته باشد عرضه و تولید خواهد کرد. این در حالی است که ظرفیت مازاد تولید عربستان از نوع نفت سنگین است و پالایشگاه های معدودی در جهان می توانند این نفت را پالایش کنند و به همین دلیل توانایی عربستان در تاثیرگذاری بر بازار نفت بسیار کمتر از آن چیزی است که تصور می شود.
'النعیمی' وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرد: 'عربستان سقف تولید را رعایت نخواهد کرد و خود به افزایش تولید مبادرت خواهد ورزید، تصمیمی که در کنار دیگر مواضع و اقدامات نماینده سعودی، حاکی از تلاش عربستان برای فروپاشیدن اوپک و انجام اقدامات یک جانبه در بازار انرژی جهانی است.
شدت بروز اختلافات به حدی بود که رسانه ها خبری اعلام کردند پس از پنجاه سال از تاسیس این سازمان، کارشناسان اقتصادی پیش بینی کرده اند دستاورد گفتگوهای بی نتیجه این اجلاس 'فرو پاشی' و 'انحلال' است.
در همین راستا خبرگزاری رویترز به نقل از 'مارک اسوالد' تحلیلگران موسسه Monument Securities در لندن، نوشت: 'سازمان اوپک در آستانه فروپاشی است'.
اشاره کشورهای غربی و عربستان به فروپاشی اوپک به دلیل عدم به نتیجه رسیدن نشست، نوعی هیاهو و باجگیری از اعضا برای پذیرفتن شرایط عربستان که به صورت نماینده کشورهای غربی درآمده است، می باشد.

منبع: / خبرگزاری / ایرنا ۱۳۹۰/۳/۲۱