هزاره سوم ویژگیهای خاصی دارد و یکی از این ویژگیها این است که شاهدیم هند و چین با رشد اقتصادی خود، دنیا را متأثر کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود حجم واردات انرژی این دو کشور در سال 2030 از حجم واردات ژاپن و آمریکا بیشتر خواهد بود و در سال 2030 میزان واردات نفت هند 2 برابر میزان کنونی خواهد بود. زیرا بیشترین رشد در افزایش تقاضای انرژی در هند است و این به معنای این است که ادامه رشد اقتصادی چین و هند منوط به تأمین کافی منابع انرژی خواهد بود.
در این شرایط امنیت انرژی برای هند یک نیاز جدی استراتژیک می‌شود و روابط ایران و هند نیز استراتژیک خواهد شد.
مطالعات نشان می‌دهد در فاصله سال‌های 2006 تا 2030، نزدیک به یک هزار و 250 میلیارد دلار باید در بخش زیرساخت انرژی هند سرمایه‌گذاری شود که سه چهارم آن در حوزه برق است و این بازار بسیار بزرگی برای سرمایه‌گذاری در بازار انرژی هند به طور عام و در بخش برق آن به طور خاص محسوب می‌شود.
در زمینه فولاد نیز فرصت‌های همکاری مناسب و فراوانی وجود دارد و در مجموع زمینه واقع‌بینانه فراوانی برای همکاری اقتصادی مشترک ایران و هند بدون مداخله انگیزه‌های سیاسی وجود دارد و این دو کشور برای یکدیگر بسیار سودآور هستند.
هند پس از تجربه سیاست‌های تمرکزگرایانه به این نتیجه رسید که سیاست‌های بازتری را اعمال کند و در این زمینه اصلاح‌های بسیار خوبی در مقوله‌های مختلف انجام داد و نتیجه آن این شد که در طول20 سال گذشته همیشه نرخ رشد بالای 7 درصد داشته و حتی در شرایط بحران جهانی نیز کشورهای هند و چین به علت تکیه بر بازار داخلی، نرخ رشد 5‌/‌ 5 درصد و یا بالاتر را داشتند که نشان از توفیق اقتصادی آن‌ها دارد.
تجربه هند برای ایران بسیار مهم است و مبادله این تجربه‌ها لازم و ضروری است، زیرا هند اقتصاد موفقی داشته که برآورد آن برای کاهش فقر نتیجه ملموسی ارایه کرده و سیاست‌های آزاد اقتصادی آن به نفع فقرا بوده است.
میزان اشتغال در اقتصاد هند از همه کشورها بالاتر بوده و توانسته است در فاصله زمانی سال‌های 2000 تا 2005 به‌طور متوسط 11میلیون شغل جدید ایجاد کند که حاصل یک نگاه با سعه صدر و مبتنی بر اقتصاد آزاد بوده است.
غیر از همکاری‌های دو جانبه؛ همکاری ایران و هند در قاعده‌بندی‌های نظام جهانی نیز می‌تواند بسیار مؤثر باشد و این مسأله به ویژه در گفت‌و‌گوهای پیوستن به WTO مهم است و اگر ایران در سازمان جهانی تجارت حضور یابد، این موضع تقویت خواهد شد.
یکی از مسایل مهم در اقتصاد جهانی، بحث تحریم‌هاست که به ضرر همه است، به ویژه برای کشورهایی که انرژی برای آن‌ها مهم است. در واقع تحریم علیه کشوری که دارای دومین ذخایر گاز و سومین ذخایر نفت است، می‌تواند بسیار خطرناک باشد زیرا هرگونه تهدید آن همه مصرف‌کنندگان انرژی را متأثر می‌کند.
اگر تحریم‌هایی اعمال شود که سرمایه‌گذاری در بازار انرژی را دچار محدودیت کند، عرضه را نیز دچار محدودیت خواهد کرد، بنابراین همه باید با هرگونه ایجاد محدودیت در سرمایه‌گذاری در بازار انرژی، مقابله کنند.
هند و ایران به طور یقین از بازیگران اصلی اقتصاد در آینده خواهند بود و اگر حرف واحد داشته باشند و بتوانند پتانسیل‌های خود را مدیریت کنند، نفع بیشتری می‌برند.
با این شرایط، هر دو کشور ایران و هند سهم بزرگی در سرمایه و بازار خواهند داشت و می‌توانند همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند، زیرا ما به شکل‌بندی‌های جدیدی در همکاری‌های آسیایی نیاز داریم و باید به نهادینه کردن ارتباط‌ها در شکل غیردولتی فکر کنیم.
روابط ایران و هند همواره با تعاملات هدفمند در طول قرن ها گسترده بوده است. مرز مشترک میان دو کشور تا سال 1947 ، موجبات اشتراکات فراوانی در زبان و فرهنگ و سنت راپدید آورد. به علاوه، منطقة آسیای جنوبی و خلیج فارس فراهم آورندة ارتباطات قوی در حوزه های بازرگانی، نیرو،فرهنگی و پیوندهای میان مردم با مردم است.
پیوندهای اقتصادی و بازرگانی هند و ایران به صورت سنتی از واردات نفت خام ایران شکل گرفت. هند در سال 2009 - 2008 ، حدود 22میلیون تن نفت خام به ارزش تقریبی ده میلیارد دلار از ایران وارد نمود که بدین ترتیب هند سومین بازار بزرگ نفت خام ایران خواهد بود. طبق آخرین آمار رسمی اعلام شده ؛حجم کلی بازرگانی دوجانبه از آوریل 2008 تا مارس 2009 به 15 / 13میلیارد دلار امریکا بالغ گردید که در مقایسه باسال قبل از آن افزایش 49 / 2 درصدی را نشان می دهد. قسمت اعظم این بازرگانی دوجانبه شامل واردات فراورده های نفتی از ایران است. همچنین صادرات هند به ایران شامل فراورده های نفتی،برنج، ماشین آلات، محصولات فلزی، مواد اولیه آهن و فولاد، آهن و فولاد، دارو، مواد دارویی،
مواد شیمیایی عالی، مواد معدنی پردازش شده، نخ و پارچة مصنوعی، چای، مواد شیمیایی آلی، غیرآلی و کشاورزی،فراورده های ساخته شده از لاستیک و غیره میباشد. افزون بر این، هند و ایران برای تاسیس و ایجاد تعدادی از پروژه های نفت و گاز و زیرساخت مشغول مذاکره ا ند. این دو کشورمذاکرات مستمری در خصوص مسائل اقتصادی و بازرگانی رادر جلسات کمیسیون مشترک هند و ایران و شورای بازرگانی مشترک به انجام می رسانند.
دو کشور ایران و هند در منطقه خاورمیانه بسیار مهم اند و در عصر قدرت‌های منطقه‌ای و در عصر آسیا مجال و فرصت مناسبی برای دو کشور مهیا است تا به عمق بخشی به روابط خود بپردازند.
قاره آسیا از ابعاد مختلف اهمیت زیادی دارد، زیرا در مدت 10 سال ذخیره آن 10 برابر شده و 75 درصد انرژی جهان در آسیا است، هم‌چنین بالاترین نرخ سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر در آسیا بوده است.
تمامی شرایط نشان می‌دهد که آینده جهان، آینده‌ای آسیایی است و این مسأله از دو جنبه قابل تأمل است؛ یکی این‌که می‌توان از ظرفیت منطقه برای گسترش روابط و چارچوب‌های منطقه‌ای استفاده کرد و دیگر این‌که ایران و هند می‌توانند تبدیل به موتور هم‌گرایی آسیا شوند و قدرت و در هم تنیدگی این دو کشور این زمینه را فراهم می‌کند.
هند از پایه‌گذاران و قطب‌های مهم جنبش عدم تعهد در جهان دو قطبی گذشته بوده است و جمهوری اسلامی ایران نیز مبدع جنبش عدم تعهد واقعی پیش از فروپاشی نظام دوقطبی بوده است و انتظار این است که این دو کشور به یکی از محورهای اصلی شکل بخشیدن به نظام آینده بین‌الملل براساس سنت‌های گذشته خود تبدیل شوند.

منبع: / سایت خبری / فردانیوز ۱۳۹۰/۱/۱۷
نویسنده : ابراهیم جمیلی