رییس جمهور فرانسه درحالی قرار است پیشنهاد تغییر نظام مالی 'دلار محور' را با رییس جمهور آمریکا در میان گذارد که پذیرش آن شکست دوگانه برای آمریکا و نپذیرفتن آن، شکست یکپارچه برای اقتصاد غرب خواهد بود.
نیکلا سارکوزی،رییس جمهور فرانسه،در نخستین مرحله از سفر خارجی خود، از جزایر مارتینیک و گوادلوپ عازم آمریکا خواهد شد تا در دو حوزه اقتصادی و امنیتی با همتای آمریکایی خود گفتگو کند. این سفر دو روزه در حالی انجام می شود که فرانسه به تازگی ریاست گروه 8 و گروه 20 را برعهده گرفته است.
موضوع نوسان قیمت ها به ویژه در صنایع غذایی یکی از بحث های احتمالی میان سران دو کشور خواهد بود. در هفته های گذشته دو کشور الجزایر و تونس شاهد اعتراض های خیابانی و ناآرامی هایی بودند که به عقیده کارشناسان ریشه در مشکل بیکاری و افزایش بهای غذا داشته است. کار به جایی رسید که روزنامه سعودی 'عرب نیوز' با تاکید بر اینکه نوسان بهای محصولات غذایی، مشکل مشترک بسیاری از کشورها است و شورش های خیابانی ممکن است دامن سایر ملت های عرب را هم بگیرد، پیشنهاد کرد دو کشور الجزایر و تونس به جای آنکه اروپا و ایالات متحده را شریکان تجاری خود بدانند، به روابط بیشتر با کشورهای عربی روی بیاورند.
از زمان استقلال دو کشور تونس (1956) و الجزایر (1962) مدت زیادی نمی گذرد و فرانسه اگرچه دیگر بر آنها حاکم نیست، اما خود را صاحب منافع اصلی در آن دو کشور می داند. همین امر باعث شده که سارکوزی موضوع همکاری برای کاهش نوسان قیمت کالاهای خوراکی را در دستور کار خود قرار دهد.
فرانسوا فیون، نخست وزیر فرانسه، نیز همین هفته در نشستی مطبوعاتی تاکید کرد که یکی از اولویت های کشورش در مقام ریاست گروه 20، یافتن پاسخی جمعی به بی ثباتی قیمت ها، به ویژه در دو بخش صنایع غذایی و انرژی خواهد بود.
نقش تضعیف شده 'دلار' در مناسبات بازرگانی و ضرورت اصلاح نظام مالی بین المللی،یکی دیگر از بحث هایی است که میان سران ایالات متحده و فرانسه مطرح خواهد شد.از نظر اقتصاددانان اروپایی، جهان نسبت به زمان برگزاری کنفرانس 'برتون وودز' در سال 1944 و تثبیت نقش دلار در عرصه بین المللی تغییرات بسیاری به خود دیده و همین تغییرات عامل اصلی ضرورت یافتن اصلاحات در نظام مالی است.
یکی از مشاوران سارکوزی اخیرا در مصاحبه ای مطبوعاتی با اشاره به این ضرورت، با زبانی مودبانه گفته است 'از نظر ما این موضوع به معنای کاهش نقش دلار نخواهد بود. ما می خواهیم دلار نقش مهم خود را همچنان ایفا کند، اما نرخ های برابری ارز به شدت در حال تغییر است که با خود به تدریج موج هایی از تنش و بی ثباتی فراگیر را به همراه خواهد آورد'.
البته آنچه سیاستمداران فرانسه از آن سخن می گویند، موضعی است که جمهوری اسلامی ایران مدت ها است اتخاذ کرده و بر ضرورت تغییر سیاست 'دلار به عنوان ذخیره ارزی و پول رایج در مبادلات بازرگانی' پای فشرده است.
ضرورت تغییر سیاست سنتی و 'دلار محور' از رشد قطب های اقتصادی جدید در عرصه بین المللی ناشی می شود. مشاور سارکوزی نیز با آگاهی از این تحول جهانی است که می گوید 'ما می خواهیم گسترش بین المللی ارزهای دیگر، مانند یوان را تشویق کنیم'.
البته آنچه دولت فرانسه دنبال می کند، تلاش برای آزاد کردن نرخ ارز در کشورهای رقیب است. موضوع اینجاست که براساس نظر اقتصاددانان غربی، کشورهایی نظیر چین به طور مصنوعی ارزش واحد پول خود را پایین نگاه می دارند تا بتوانند بر صادرات خود بیافزایند و بر رقیبان شان غلبه کنند.
بر این اساس، مسلما یوان (واحد پول چین) تنها نامزد جانشینی دلار نیست. برزیل هم به عنوان یکی از قدرت های نوظهور در عرصه جهانی،سیاست گسترش بازارهای خود را دنبال می کند.بانک مرکزی این کشور هفته گذشته با اتخاذ تدابیری نرخ برابری رئال با دلار را به شدت کاهش داد و به 1.69 رئال به ازای هر دلار رساند.
اما آنچه باعث شده ایالات متحده در مقابل سیاست به ظاهر منطقی اروپا مقاومت کند،کاهش توان رقابتی این کشور در عرصه جهانی است. در سال 2005 میلادی، افزایش 22 درصدی ارزش یوان نتیجه ای جز افزایش 38.7 درصدی واردات آمریکا از چین نداشت که این اتفاق تنها با توجه به افول قدرت رقابتی ایالات متحده در عرصه تولید قابل توجیه خواهد بود. چه بسا با پذیرش سیاست جدید، آمریکا جایگاه دلار و توان تولید و صادرات خود را همزمان از دست بدهد.
روسای جمهور فرانسه و آمریکا قرار است در این دیدار یک روزه، دیدگاه های خود پیرامون مسایل امنیتی را نیز با یکدیگر درمیان بگذارند. مایک هامر، سخنگوی کاخ سفید در امور امنیت ملی در این باره گفته است 'به عنوان متحدانی نزدیک، دو رییس جمهور وضعیت افغانستان، لبنان، ایران، ساحل عاج، سودان، و صلح خاورمیانه را نیز مرور خواهند کرد و همچنین درباره همکاری های ضدتروریستی بحث خواهند نمود'.
گفتنی است باراک اوباما نیز قرار است در ماه مه (اردیبهشت - خرداد) و در جریان نشست سران گروه 8 از فرانسه دیدار کند.

منبع: / خبرگزاری / ایرنا ۱۳۸۹/۱۰/۲۰