موضوع : پژوهش | مقاله

دولت‌ رفاه اروپایی به آخر خط رسیده است


یک اقتصاددان فرانسوی با اشاره به احتمال سقوط دولت رفاه اروپایی در اثر سیاست‌های ریاضت اقتصادی نوشت:دولت رفاه در انگلیس متولد شد و پایان خود را نیز در همین کشور شاهد خواهد بود.
به گزارش گروه اقتصاد بین الملل فارس گای سورمن در مقاله‌ای که در روزنامه انگلیسی گاردین منتشر شده نوشته است:دولت رفاه که در سال 1945 و پس از جنگ جهانی دوم در انگلیس متولد شد، پایان خود را نیز در همین کشور شاهد خواهد بود. دولت رفاه به عنوان ساختاری برای حمایت از فرد از ابتدای تولد تا لحظه مرگ توصیف می‌شود. این الگو به جایی رسید که در همه کشورهای اروپایی غربی با سنت‌ها و سیاست‌های محلی گوناگون خود شایع شد. در اواخر دهه 1960 تمامی اروپای دموکراتیک، به سوسیال دموکراسی مبدل گردیدند؛ یعنی تلفیقی از بازار آزاد و تامین اجتماعی عمومی. این الگو فراتر از تصورات توانست به موفقیت دست یابد و دهه‌های متمادی رشک سرمایه‌داری آمریکایی غرب وحشی و همچنین سوسیالیسم دولتی شوروی و مائوئیستی را برمی‎انگیخت.
وی افزوده است: به نظر می‌رسید که سوسیال دموکراسی کارآمدی اقتصادی و عدالت اجتماعی را در برداشته باشد. با این حال همواره تردیدهایی در مورد دولت رفاه اروپایی وجود داشت که به‏ویژه از دهه 1980 و با رسیدن جهانی شدن به دروازه‌های اروپا شدت بیشتری یافت. در این زمان اقتصادهای اروپایی به خاطر هزینه‌های مالی دولت رفاه در سراشیبی قرار گرفته و درآمد سرانه به رکود رسیده و بیکاری فزاینده به یک مولفه دائمی مبدل گشت. حامیان اروپایی بازار آزاد هرگز به آن حد نبودند تا دولت رفاه را به عقب بازگردانند. و در بهترین حالت، همانند سوئد و دانمارک، تنها گسترش دولت رفاه متوقف ماند.
به گفته وی دولت رفاه با همیاری طبقات متوسط، در برابر منتقدین و آلام اقتصادهای راکد ایستادگی کرد. در واقع بانیان دولت رفاه معتقد بودند که این الگوی حکومتداری بیشتر از سودرسانی به فقرا، طبقات متوسط را منتفع خواهد ساخت.
سورمن نوشته است: به عنوان نمونه، مراقبت های بهداشتی را در نظر بگیرید. در فرانسه، نشان داده شده که طبقه متوسط 20 درصد بیشتر از فقرا، سرانه بیشتری را برای بهداشت خود هزینه مینمایند. در نتیجه، برنامه مراقبتهای بهداشتی ملی سود بیشتری را عاید طبقه متوسط این کشور می‌سازد. در واقع حتی در دولت رفاه کوچک‌تر آمریکا نیز طبقه متوسط بیشتر از فقرا سود می‌برند؛ هر ساله 24 میلیون آمریکایی طبقه متوسط از بابت خدمت درآمدی داخلی مبالغی را دریافت می‌کنند. افراد زیر خط فقر از این رهگذر هیچ‎گونه دریافتی ندارند. به عبارت دیگر دولت رفاه آمریکا به معنای پول نقد برای طبقه متوسط و برنامه‌های اجتماعی برای فقراست. این الگوی تبعیض‌آمیز را در مناطق دیگر و نیز در اروپای غربی می‌توان مشاهده کرد.
وی در ادامه مقاله خود افزوده است: اگر بیکاری را به عنوان معیار نهایی در نظر بگیریم، دولت رفاه اروپایی نوعی شبکه ایمنی برای طبقات متوسط فراهم می‌سازد ولی 10 درصد از آسیب پذیرترین افراد را در وابستگی رفاهی دائمی قرار می‌دهد. با این وجود بحران مالی 2008 که به‎واسطه مخارج عمومی اقتصاد کینزی تشدید نیز شد، همه کشورهای اروپایی را در آستانه ورشکستگی قرار داد. از این رو دولت‌های اروپایی چاره‌ای به‎جز کاهش هزینه‌های خود از طریق کاستن از مزایای رفاهی که به‎طور میانگین نیمی از مخارج عمومی اروپا را تشکیل می‌دهند پیش روی خود نمی‌بینند؛ چرا که این شیوه می‌تواند نوعی کمک مالی فوری را فراهم سازد.
وی فروپاشی دولت رفاه در اروپا را یک احتمال دانسته اما افزوده است: با این حال شاید که دولت رفاه از صحنه اروپا حذف نشود، ولی باید دامنه آن محدود شده و بایستی به سوی نیازمندان واقعی معطوف شود.

 

منبع: / خبرگزاری / فارس ۱۳۸۹/۸/۱۷

نظر شما