تلفن همراه و تاریخچه آن
«دکتر مارتین کوپر در 3 آوریل 1973 اولین کسی بود که با گوشی یک کیلو گرم اش صحبت کرد این مهندس الکترونیک در شرکت موتورلا اولین گوشی قابل حمل را ساخت.
ایده ساخت گوشی همراه را دکتر کوپر از یک مجموعه تلویریونی علمی ـ تخیلی پیشتازان فضا که شخصیت اصلی سریال با گوشی بی سیم حرف می زد به ذهنش الهام شد و تصمیم گرفت روی عملی کردن این قضیه کار کند.
اواخر دهه 1960 یک شرکت تلفن در آمریکا، انگلیس و ژاپن وجود داشت که شرکت آمریکای ATTالان بزرگترین شرکت تلفن در دنیا محسوب می شود. آنها چیزی را اختراع کرده بودند که به آن cellular می گویند در واقع اختراعشان تلفن های داخل ماشین بود.
مارتین کوپر در عمل نشان دادکه می توان یک تلفن همراه ساخت که با آن بشود یک شماره را نه به یک مکان، نه به یک میز، و نه به یک خانه، بلکه به یک شخص اختصاص داد. از سال 1973 که مارتین کوپر اولین تلفن همراه را به نمایش گذاشت تا سال 1983 اولین سرویس تجاری تلفن همراه شروع به کار کرد آنها 5 مدل گوشی تلفن همراه ساختند که هر کدام 450 گرم وزن داشت.
مارتین کوپر(پدر تلفن همراه) معتقد است: دنیای بیسیم دنیای آزادی است دنیای رها شدن از قید و بند تلفن های ثابت و داشتن قابلیت بودن هرجایی که می خواهی. تلفن همراه زندگی مردم را بهتر می کند و راحتی بیشتری به مردم می دهد». (2006Cooper:)

کارکردهای تلفن همراه در عرصه خبرنگاری

1- سرعت انتقال پیام
«به دلیل ویژگی همراه بودن تلفن همراه بیشتر خبرنگاران مخصوصاً خبرنگاران حوزه صدا از سرعت انتقال پیام آن استفاده کرده و اکثر آنان برای برنامه های مختلف گزارش و مصاحبه خبری از طریق تلفن همراه ارسال می کنند. بیشتر گزارشات داخل شهر از جمله گزارشات ترافیک، اتفاقات داخل خیابان ها و همچنین گزارش فوتبال از این نوع اند».

2- ارسال و دریافت پیامک
«خبرنگاران از طریق ارسال و دریافت اس ام اس قول و قرار های خود تنظیم می کنند در بعضی مواقع از آن به عنوان ارسال خبر های کوتاه نیز استفاده می کنند. هنگامی که اتفاق تلخ سقوط هواپیمای 130 حامل خبرنگاران به وقوع پیوست لحظه به لحظه شمار کشته شدگان آن از طریق اس ام اس به واحد مرکزی خبر گزارش می شد».

3- دوربین عکاسی و فیلم برداری
«همه گیر شدن استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند و مجهز به امکانات عکسبرداری و فیلمبرداری موجب شد تا مسافرانی که به دنبال وقوع انفجار در متروی لندن در تونل‌های عریض و طویل آن گیر افتاده بودند به خبرنگاران و گزارشگران دست اول این واقعه مبدل شوند. این عکاسان و تصویربرداران آماتور با ثبت تصاویر خود از لحظات اولیه این واقعه، نقش بسیار مهمی را در زمینه تغذیه روزنامه‌ها، تلویزیون و حتی سایت‌های اینترنتی خبری ایفا کردند.
تصویر خاکستری و نه چندان واضح از مسافرانی که با زحمت و خستگی فراوان در تونل‌های زیرزمینی تاریک حرکت می‌کردند، زینت بخش بسیاری از روزنامه‌های مهم انگلیسی شد و حتی بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی نیز از آن استفاده کردند. فیلمهای ویدئویی که قربانیان این واقعه با دوربین‌های دیجیتال با گوشی‌های همراه خود تهیه کرده بودند نیز بارها و بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیونی به نمایش درآمد تا به عنوان سند دست اول از این فاجعه انسانی ثبت شود.
تلویزیون ITV انگلستان یک SMS را برای بینندگان خود ارسال کرد که در آن تقاضا شده بود تا هر کس که تصاویر ویدئویی این واقعه را در اختیار دارد، به این شبکه مراجعه کند. برخی از این تصاویر مورد استفاده این تلویزیون قرار گرفت، اما بسیاری از آنها از کیفیت پایینی برخوردار بودند و مورد استفاده قرار نگرفتند. یکی از سردبیران ITV می‌گوید: تا همین 2 سال پیش مردم فقط می‌توانستند از فضای باز و مراسم‌های عادیشان فیلم بگیرند، اما امروزه بسیاری از شهروندان انگلیسی همیشه و همه جا با خود دوربین حمل می‌کنند و این غیرقابل تصور بود.
این دوربین‌ها منبعی مهم هستند که عدم استفاده از آنها کاملا اشتباه است. یکی از بهترین این تصاویر از مردمی گرفته شده بود که در تونل‌ها راه می‌رفتند تا راه فراری پیدا کنند. این در حالی است که معمولا وقتی چنین واقعه‌ای رخ می‌دهد، فیلمبردار حرفه ای در محل حضور ندارد. در جریان وقوع انفجار لندن نقش عکاسان و فیلمبرداران آماتور از همیشه مهمتر بود، زیرا تمهیدات امنیتی گسترده و شدید پلیس لندن مانع از دسترسی نمایندگان آژانس‌های خبری به محل های انفجار شده بود. دلیل دیگر استفاده از فیلم‌ها و عکس‌های آماتوری توسط آژانس‌های خبری، ارتقای حیرت انگیز کیفیت آنها طی سال‌های اخیر است. در حال حاضر اکثر دوربین‌های تلفن همراه از حداقل کیفیت یک مگاپیکسلی برخوردارند که نسبت به اوایل سال 2003حداقل 3 برابر افزایش یافته است. همچنین بسیاری از تلفن‌های همراه هوشمند علاوه بر دوربین، دارای فلاش هم هستند تا نور مورد نیاز تامین شود.
گفتنی است تنها یک وبلاگ که عکسی از این واقعه را در ساعات اولیه مورد استفاده قرار داده بود، بیش از 44 هزار بازدید کننده داشت. با این حساب می توان ادعا کرد که تمامی دارندگان گوشی های همراه هوشمند به خبرنگاران تمام وقت مبدل شده اند». (سایت شبکه فناوری اطلاعات ایران، 1384)

4- امان ارسال عکس و فیلم
هنگامی که دوربین فیلم برداری حرفهای به همراه یک خبرنگار نباشد می توان از صحنه های مورد دلخواه خود عکس و فیلم جهت تهیه گزارش استفاده کنند (که این عکس ها و فیلم ها یک مستند جهت ارائه محسوب می شود) پس از اینکه عکس ها و فیلم ها به کامپیوتر منتقل شد با استفاده از نرم افزارها روی گرافیک آن کار شده ودر خبر استفاده می شود. بیشتر عکس های متعلق به سانحه هواپیمایی c-130 که توسط تلفن همراه خبرنگاران تهیه شده بود در تهیه خبرها استفده شد.

5- دریافت امواج رادیو وتلویزیون
«خبرنگاران می توانند امواج رادیو، تلویزیون و ماهواره را در بعضی از کشورها دریافت کنند(در ایران نیز امواج رادیو قابل دریافت است) خبرنگاران اخبار و برنامه های مورد نظر خود را می توانند از طریق رادیو و تلویزیون تلفن همراه خود دریافت و از آن در عرصه خبرنگاری بهره مند شوند.

6- اتصال به شبکه اینترنت
در کشورهایی که امکان اتصال به شبکه اینترنت از طریق تلفن همراه وجود دارد پیام ها و اخبارها توسط شبکه به مبدا مورد نظر انتقال پیدا می کند، خبرنگاران می توانند از اخبار روی اینترنت نیز جهت دریافت اطلاعات استفاده کنند.

7- ضبط خبرنگاری
از آنجایی که امکان ضبظ صدا در بیشتر تلفن های نسل جدید وجود دارد خبرنگاران در مصاحبه ها از این ویژگی استفاده کرده و پس از مراجعه به حوزه فعالیت خود صدای ضبط شده را جهت پخش می توانند در اختیار گروه های خود قرار دهند.
مهمترین نقطه ضعف های تلفن همراه در عرصه خبرنگاری
- کیفیت پایین دوربین فیلمبرداری تلفن همراه: به علت پایین بودن کیفیت فیلمبرداری تلفن همراه بیشتر فیلم های تهیه شده قابل پخش در تلویزیون نمی باشد. اما از گزارش و سوژه فیلمیرداری شده هنگام بازبینی با استناد به محتویات دقیق و مستند داخل فیلم از روی آن خبر یا گزارش برای پخش توسط گویندگان و مجریان استفاده می شود.
- کیفیت پایین ارائه خدمات فنی تلفن همراه (در ایران): به علت عدم پوشش کافی امواج در بعضی از مناطق با قطعی ارتباط مواجه می شویم(آنتن نمی دهد) و امکان استفاده از تلفن همراه بسیار ضعیف و یا همراه با کیفیت پایین (پارازیت) می باشد.
- ظرفیت پایین حافظه و تخلیه سریع باطری: حافظه پایین گوشی های تلفن همراه در بعضی از گوشی های امکان ذخیره فیلم وصدا به مدت کم را میسر می سازد. اما مدتی است با وارد شدن کافظه های جانبی یک و دو گیگابایتی می توان عکس و فیلم با زمان زیاد ذخیره نمود.
- در کشورهای پیشرفته، شبکه ارتباطی تلفن همراه، ماهواره ای بوده و امکان پوشش منطقه وسیعتری را داراست. همچنین شبکه مخابراتی آنان با هماهنگی شبکه های رادیویی و تلویزیونی امکان پخش برنامه های رادیویی و تلویزیونی از طریق تلفن همراه را بوجود آورده اند. همچنین امکان ارسال فیلم و عکس به نقاط بسیار دور نیز برای آنان وجود دارد اما هنوز در ایران این سرویس راه اندازی نشده است.

کارکرد های تلفن همراه در هنگام بحران و موقعیت های اورژانسی

الف – نوع بحران:
در بسیاری از مواقع استفاده از امکانات خبرنگاری میسر و یا اینکه همراه خبرنگار نیست و به لحاظ خبری سوژه از طریق تلفن همراه شکارمی شود. که به چند نمونه که از رادیو و تلویزیون بصورت عکس، فیلم و صدا پخش شده است اشاره می کنیم:
- تصادفات داخل و خارج شهر، سقوط هواپیماها و...
- اعتصاب ها
- گردهمایی ها و تظاهرات
- زلزله و سیل و حوادث غیر مترقبه
- اغتشاشات و شورش ها»
«بلاهای طبیعی و غیرطبیعی کماکان و با تناوب و شدتی فزاینده جهان را ویران می‌کند. ما شاهد بلاهای طبیعی ‏همچون زلزله‌ها، توفان‌ها، آتشفشان‌ها، سیل‌ها، گردبادها و... و همچنین حوادث دستکار بشر همچون فجایع فناوری ‏‏(مانند فاجعه بوپال و فاجعه چرنوبیل) و حوادث سیاسی که می‌تواند به جنگ‌های داخلی و ویرانی‌های بی‌سابقه ‏بینجامد، هستیم. و این تازه همه ماجرا نیست: آمیزه‌ای از مخاطرات طبیعی و حوادث دست‌ساز آدمی نیز وجود دارد که ‏باعث آلودگی، جنگل‌زدایی، بیابان‌زایی، و گرم‌شدن کره زمین می‌شود؛ آمیزه‌ای از مخاطرات که پیامدهای فاجعه‌باری ‏برای سیاره کوچک ما می‌تواند داشته باشد. ‏
مخاطرات طبیعی در واقع پدیده‌هایی طبیعی هستند که می‌توان از آنها دوری جست و یا اثرات آنها را تخفیف داد. ‏این که گاهی این مخاطرات طبیعی به مصیبت و فاجعه تبدیل می‌شود نتیجه نوع سازماندهی و نوع رفتار جوامع خودمان ‏است. بلاهای طبیعی به‌خودی‌خود و لزوماً باعث این همه خسارات جانی و مالی نمی‌شود. برخی بلاهای طبیعی به ‏خوبی قابل پیشگیری است و بسیاری از دیگر بلاهای طبیعی را می‌توان بی‌اثر یا کم‌اثر کرد. همه انواع وسایل ارتباط ‏جمعی، بخصوص کاربردهای تخصصی ارتباطات‌دوربرد و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در عرصه کنترل از راه‌دور، رادار، ‏دورسنجی، و هواشناسی، و همچنین وسایل ارتباط جمعی از رسانه‌های الکترونیکی گرفته تا رسانه‌های تصویری و ‏صوتی و مکتوب، در مدیریت تدارکاتی برخورد با بلاهای طبیعی، سیستم‌های هشدار قبل از وقوع بلاها، و آموزش ‏همگانی نسبت به حوادث غیرمترقبه، نقشی بسیار حیاتی دارند؛ که همه اینها می‌تواند سهم بسزایی در کاهش ‏خسارت‌های مالی و جانی داشته باشند. ‏
از دیدگاه روزنامه‌نگارانه، بلاهای طبیعی و غیرطبیعی واجد همه اجزا یک ‏رویداد رسانه‌ای کامل هستند(بخصوص برای رسانه‌های الکترونیکی). این ‏رویدادها، کوتاه، چشمگیر، غالباً رازگونه، پرتحرک، و تصویرگر رنجها و ‏شجاعت‌های بشری هستند».
یک دلیل دیگر برای توضیح این که چرا حوادث غیرمترقبه تا این اندازه توجه رسانه‌ها را به خود جلب می‌کند این است ‏که این وقایع را معمولاً به راحتی نمی‌توان پوشش داد.». (خرسند، 1383)

ادامه دارد...

منبع: / سایت / باشگاه اندیشه ۱۳۹۰/۰۲/۰۶
نویسنده : محمد حسین فیروزی