تحصیلات مقدماتی
شهید آیت الله دکتر محمد مفتح در سال 1307 هجری شمسی در خانواده ای اهل فضل و دانش در همدان دیده به جهان گشود و در دامان پدرش مرحوم حجت الاسلام شیخ محمود مفتح که در نهایت اخلاص و صداقت روزگار می گذراند تربیت یافت.
پدر بزرگوارش علاوه بر اینکه از واعظان بزرگ همدان بود، در ادبیات عرب و فارسی تبحر داشت، از وی در مدح و منقبت و رثای اهل بیت اشعاری با مضامین عالی و تاریخ صحیح ائمه اطهار به یادگار مانده است.
دکتر مفتح از هفت سالگیاش از پدر ادیب و شاعر خویش بهره مند گردید و پس از فراگیری مقدمات علوم عربی، فقه و بخشی از منطق نزد پدر و اساتید وقت حوزه همدان به سال 1322 هجری شمسی به آشیانه اهل بیت - قم مقدس- مهاجرت نمود.
او در مدرسه دارالشفاء با اهتمام به کسب علوم و مکارم پرداخت. ذوق سرشار و استعداد عالی به همراه کوشش پرجوش و وجود اساتید برجسته سبب آن گردید تا مفتح، خود بعد از 2 سال از اساتید حوزه علمیه قم باشد.

تحصیلات عالی
شهید مفتح عرفان و دروس خارج فقه و اصول را نزد رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره)، بخشی از کتاب رسائل شیخ انصاری را در محضر آیت الله مجاهد تبریزی و دروس خارج خصوصا بخشی از اصول را در نزد آیت الله العظمی بروجردی (ره) و همچنین فلسفه و حکمت را نزد علامه طباطبائی(ره) فرا گرفت. مدتی از محضر فقیهان عالی‌قدر آیت الله العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی(ره) و آیت الله سیدمحمدرضا حجت پرتوی استفاده کرد و نیز بخشی از دروس فلسفه و عرفان را نزد آیت الله حاج میرزا ابوالحسن رفیعی اصفهانی آموخت.
دکتر مفتح به موازات علوم حوزوی در تحصیلات دانشگاهی نیز به دریافت مدرک دکترا در رشته الهیات و معارف اسلامی نایل آمد واز پایان نامه تحصیلی اش با عنوان حکمت الهی در نهج البلاغه با درجه بسیار خوب دفاع کرد..

مبارزات
با همکاری شهید مظلوم دکتر بهشتی و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به مناسبت تقویت پیوند دانش آموزان، فرهنگیان و دانشجویان با روحانیون اقدام به تاسیس کانون اسلامی دانش آموزان و فرهنگیان در قم نمود. به لحاظ مقبولیت و محبوبیتی که شهید مفتح بین طلاب و دانش آموزان کسب کرده بود، ساواک به وحشت افتاد و وی را به زاهدان تبعید کرد.
دکتر مفتح مسافرت های تبلیغی خود را به منبرهای افشاگرانه و روشنفکرانه تبدیل ساخته بود و سخنانش به‌دلیل آنکه تاثیر عمیق و وسیعی در اذهان و افکار مردم داشت و برای دستگاه سفاک پهلوی خطر آفرین بود، بارها از سوی ساواک باز داشت گردید و سخنرانی هایش تعطیل می شد. وی در شهرهای مختلفی از جمله آبادان، اهواز، خرمشهر، دزفول، اصفهان، شیراز، کرمان، بندرعباس، زاهدان، همدان، کرمانشاه، ساری، بابل، املش، آمل، چالوس، مشهد و... تلاشهای تبلیغی وسیعی داشت.
آن شهید در تهران نیز بنا به دعوت مومنان و اهالی مسجد الجواد، در این مکان مقدس به ایراد سخنرانی و انعقاد جلسات تفسیر پرداخت و از این طریق به روشنگری و ارتباط بیشتر بین دانشجویان و اقشار روحانی همت گمارد و در سال 1352 شمسی برای تجمع و تشکل نیروهای مسلمان امامت مسجد جاوید تهران را پذیرفت و در این مکان مبارک هسته مقاومتی تشکیل داد که سرانجام در سوم آذر 1353 شمسی پس از سخنرانی یار و همرزم شهید مفتح - آیت الله خامنه ای - و با هجوم ساواک مسجد جاوید تعطیل و دکتر مفتح و مقام معظم رهبری پس از دستگیری در زندان تحت شکنجه های سختی قرار گرفتند و دیگر ساواک به مفتح اجازه فعالیت در آن مسجد را نداد. هنوز دو سال از آزادی وی از زندان نگذشته بود که ایشان در سال 1355 امامت مسجد قبا را پذیرفت که چون مسجد قبای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم محراب و میعادگاه تشنگان حق و فضیلت گردید.
در سال 1356 شمسی شهید مفتح اعلام کرد نماز عید فطر را در زمینهای قیطریه تهران اقامه خواهد کرد که این حرکت با وجود برق سلاحهای ارتش شاهنشاهی با استقبال جمعیت نمازگزار مواجه شد و ایشان در خطبه های نماز به افشاگری علیه طاغوت و استکبار و صهیونیست ها پرداخت. در صبح روز عید فطر (13 شهریور 57) در حالی که جمعیتی انبوه با مفتح همصدا بودند و فریاد فرح زای الله اکبر سر می دادند به سوی قیطریه حرکت کردند. پس از مراسم نماز عیدفطر مردم مسلمان با برنامه ریزی شهید مفتح از زمینهای قیطریه شروع به راهپیمایی کردند که شکوه آن شگفتی ناظران را بر انگیخت. در این تظاهرات سرنوشت ساز که از ساعت شش بامداد آغاز و تا نیمه شب ادامه داشت، صفهای چند کیلومتری چندین خیابان را احاطه کرده بود.
در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی و ورود رهبر انقلاب به کشورمان ایران با سازماندهی و تدبیر خردمندانه شهید مفتح کمیته استقبال از امام برای این نمایش با شکوه مهیا گردید.

آثار و تالیفات
با آن همه تلاش آن شهید عزیز در صحنه‌های مبارزه علیه رژیم شاه، باز هم در سنگر دانش، تلاشش شگفت می نمود و آثاری را به یادگار گذاشت و اگر تیر کج اندیشان مجالی می‌داد آثاری بیشتری را از این استاد عالی قدر شاهد بودیم:
- ترجمه تفسیر مجمع البیان
- حاشیه بر اسفار ملاصدرا
- روش اندیشه
- حکمت الهی و نهج البلاغه
- آیات اصول اعتقادی قرآن
- نقش دانشمندان اسلام در پیشرفت علوم
- ویژگیهای زعامت و رهبری
- مقالات

شهادت
سرانجام در صبح روز 27 آذر 1358 شمسی در جلوی دانشگاه الهیات دانشگاه تهران مارقین انقلاب یعنی گروه منحرف فرقان آن متفکر وارسته را هدف چندین گلوله قرار دادند و بزرگمردی از تبار اهل قلم و سخن ترور شد و به خیال باطلشان میخواستند با کشتن یاران امام(ره) از شکوفایی انقلاب نوپای اسلامی جلوگیری کنند که کشتنش جز موج خشم آگین و نفرت و انزجار امت مسلمان نتیجه‌ای نداشت و از برکت خون پاکش تحرکی تازه در اندیشه و باورهای امت اسلام به وجود آمد.
به پاسداشت چندین دهه تلاش آیت الله دکتر مفتح در وحدت دو ماوای دانش و فضیلت، روز شهادتش روز وحدت حوزه و دانشگاه نامگذاری شد.

منبع: / روزنامه / رسالت ۱۳۸۷/۰۹/۲۶
نویسنده : ضرغام نصرتی