محمد علی قوامالدوله
محمدعلی قوامالدوله: فرزند میرزا عباس خان قوامالدوله و برادر زن مشیرالسلطنه و داماد ظهیرالدوله، متولد 1261 هـ. ق است. تحصیلات مقدماتی را نزد معلمین خصوصی و ریاضیات و ادبیات را در دارالفنون انجام داد و به زبان فرانسه آشنائی کامل پیدا کرد و سپس وارد کارهای مالی شد و در غالب کارها نایب پدرش بود. بعدها که به سن جوانی رسید، مستقلاً مستوفی چند شهر بزرگ شد و در زمان صدارت مستوفی الممالک (میرزایوسف) صندوق سلطنتی و باغات دربار به عهدة او واگذار گردید و به او لقب معاونالملک داده شد. در سفر سوم ناصرالدین شاه، جزء همراهان بود و به واسطه اینکه پدرش وزیر امور خارجه بود، به او توجه زیادی میشد. در 1314 پس از فوت پدرش لقب قوامالدوله گرفت ولی به علت اختلافی که با اتابک داشت، کار مهمی به او ارجاع نشد. بعد از مشروطیت در کابینه اول مشیرالسلطنه به وزارت مالیه معرفی شد. در استبداد صغیر در دو کابینه مشیرالسلطنه، وزیر دارائی بود. قوام الدوله مکنت زیادی داشت و در امور مالی و محاسباتی نیز جزء مستوفیان طراز اول محسوب میشد. وفات او در 1333 هـ. ق اتفاق افتاد.
پس از فوت قوامالدوله، میرزا شکرالله خان معتمد خاقان همسر او را به زوجیت خود درآورد و لقب قوامالدوله را نیز برای خود گرفت. در زمان قاجاریه چهار نفر به لقب قوام الدولگی رسیدند که یکی میرزا محمد جد قوام السلطنه، دیگری میرزا عباس خان تفرشی و سومی پسرش محمدعلی و چهارمی شکرالله صدری میباشد. قوام الدوه در توطئه علیه اتابک در زمان مظفرالدین شاه دست داشت. وقتی اتابک اطلاع یافت، او را به شدت تنبیه نمود و از تهران تبعید کرد. چند آثار علمی از او باقی مانده است که بیشتر درباره تاریخ ایران است. اعتمادالسلطنه به شدت از قوام الدوله انتقاد کرده است. فرزندان قوام الدوله برای نام خانوادگی خود ، فروهر را انتخاب نمودند.
منابع:
1- کتاب شرح رجال سیاسی نظامی معاصر ایران، ج 1، نوشته دکتر باقر عاقلی ، انتشارات گفتار با همکاری نشر علم، 1380
نظر شما