ابوالفتح میرزا سالارالدوله
موضوع : دانشنامه | س

ابوالفتح میرزا سالارالدوله

ابوالفتح میرزا، پسر سوم مظفرالدین شاه در 8 ذی الحجه 1298هـ . ق. در دارالسلطنه تبریز دیده به جهان گشود. او نیز چون دیگر فرزندان مظفرالدین میرزا در تبریز به تحصیل و فراگیری فنون نظامی مشغول شد. در سال 1306هـ . ق. از سوی ناصرالدین شاه به منصب سلطانی فوج امیریه و قراولی مخصوص همایونی منصوب شد و در سال 1312 به سالارالدوله ملقب شد. سالارالدوله پس از به سلطنت رسیدن مظفرالدین شاه، در سال 1314 به حکومت کرمانشاه منصوب شد ولی یک سال بعد به علت بی کفایتی از این حکومت برکنار شد و به تهران بازگشت. از سال 1316 تا 1318 هـ . ق. با وساطت امین‌السلطان حکومت خمسه به وی واگذار و از 1318 تا 1322هـ . ق. به حکومت عربستان و لرستان و بختیاری منصوب شد. پس از عزل از حکومت عربستان و لرستان و بختیاری در تهران بی هیچ منصبی حضور داشت و با میرزا نصرالله خان ملک‌المتکلمین آشنا شد، این آشنایی پای سالارالدوله را به محفل مخفی انجمن ملی یا «مجمع آزادمردان» باز کرد.
ابوالفتح میرزا سالارالدوله در سال 1323 به حکومت گروس و کردستان و همدان و ملایر و تویسرکان منصوب شد اما او که سودای ولایتعهدی در سر داشت با مخالفان به صورت مخفیانه فعالیت خود را ادامه می‌داد.
شیوه حکومت در کردستان، باعث اعتراض به دربار در تهران شد و سالارالدوله به فاصله کوتاهی به تهران بازگشت و این بازگشت مصادف با تحصن علما در حضرت عبدالعظیم و جریان مشروطه‌خواهی بود. سالارالدوله به تشویق ملک‌المتکلمین به حمایت مالی از متحصنین پرداخت. حضور او در تهران نیز خطراتی در پیش داشت و سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله صدراعظم او را روانه حکومت لرستان و بروجرد کرد. پس از فوت مظفرالدین شاه و به سلطنت رسیدن محمدعلی شاه، سالارالدوله به سرکشی در مقابل برادر پرداخت و حکومت درصدد سرکوب وی برآمد.
او در جمادی‌الاخر 1325، پس از کسب تأمین جانی، از سوی ظهیرالدوله حاکم همدان به طهران آمد. اما ارتباط خود را با انجمن‌های تندروِ مخالف محمدعلی شاه قطع نکرد. در 1326 با حمایت دولت روسیه از ایران خارج شد و در فرانسه به لژ فراماسونری « گراند اوریان» پیوست. پس از عزل محمدعلی شاه بسیار امید داشت که بر تخت نشیند ولی انتصاب احمدشاه او را از مشروطه‌خواهان دلسرد کرد و به سوی برادر مخلوع خود دست یاری دراز کرد. محمدعلی میرزا در 1329 که قصد بازگشت به ایران را داشت از نیروی سالارالدوله استفاده کرد. سالارالدوله با نیروی خود در رجب 1329 به سنندج وارد شد و از مجلس شورای ملی خواست تا با شاه مخلوع همکاری کند. مجلس شورای ملی برای دستگیری یا اعدام سالارالدوله جایزه‌ای به مبلغ 25 هزار تومان تعیین کرد و قوایی جهت سرکوب او اعزام کرد، درگیری بین او و قوای دولتی تا سال 1331 به طول انجامید و سرانجام با حمایت دولت روسیه از ایران خارج شد و به سویس رفت و در 1338 ش در اسکندریه مصر درگذشت و برطبق آداب و آیین ماسونها به خاک سپرده شد.

منابع:
1. http://www.iichs.org نوشته فاطمه معزی

نظر شما