سپهبد فرج‏الله آق‏اولی، فرزند امان‏الله خان نصیرخاقان طبیب، در سال 1267 در اصفهان متولد شد. دورة ابتدایی را در مدرسة ادب طی کرد و پس از آن به آموختن زبان انگلیسی روی آورد و به معلمی پرداخت. او برای ادامة تحصیل به مدرسة ژاندارمری رفت و با درجة سلطانی فار‏غ‏التحصیل شد و به استخدام ژاندارمری خزانه درآمد. این واحد ژاندارمری توسط مستشار مالیه مورگان شوستر ایجاد شده بود و با خروج او از ایران منحل شد. با انحلال این واحد، نیروهای آن در سال 1290 ش به ژاندارمری دولتی پیوستند. آق‏اولی در ژاندارمری به فرماندهی گردان قزوین، گردان تهران و ریاست اجرائیات ژاندارمری منصوب شد و در سال 1299 نیز فرماندهی گردان مستقل مازندران جهت سرکوبی خوانین محلی به او واگذار شد. پس از کودتای سوم اسفند 1299، تغییراتی در ساختار ارتش به وجود آمد. لشکرهای پنجگانه تشکیل شد و یاور فرج‏الله خان آق‏اولی در سال 1300ش به ارتش منتقل شد و با درجة نایب سرهنگی به ریاست ارکان حربی لشکر غرب ارتقا یافت.
پس از تصویب قانون نظام وظیفة اجباری در سال 1305ش از سوی رضاخان سردار سپه به ریاست این اداره منصوب شد و با توسل به زور و نظامی‏گری به اجرای این طرح موفق شد. در سال 1307 ش از سوی رضاشاه با درجة سرتیپی به حکومت خوزستان منصوب شد این انتصاب، پس از سرکوب و دستگیری شیخ خزعل صورت گرفت و انتخاب یک نظامی برای حکومت بر خوزستان در راستای سرکوب هر حرکتی دیگر و نمایش قدرت بود. آق‏اولی در بدو ورود خود به خوزستان بر نظامی‏گری حکومت خود تاکید کرد، او به مدت سه سال در این منطقه حاکم بود ولی محبوبیتش در نزد شاه چندان دیر نپایید. و از سوی وی متهم به همکاری با ایلات و عشایر سرکش شد. به همین دلیل در سال 1310 با درجة سرتیپی به بازنشستگی اجباری تن در داد. او در همین سال به ریاست ادارة کل آمار و ثبت احوال منصوب شد و تا شهریور 1320 در این پست ابقاء بود. با تبعید رضاخان بار دیگر افسران بازنشسته در ارتش به کار گرفته شدند و آق‏اولی در آذر ماه 1320 به فرماندهی ژاندارمری کل کشور برگزیده و به درجة سرلشکری ارتقا یافت.
در سال 1322 عده‏ای از افسران به جرم همکاری با آلمانها توسط متفقین دستگیر شدند. سرلشکر فرج‏الله آق‏اولی نیز در لیست دستگیرشدگان بود که به مدت یک سال و نیم در اراک محبوس بود. پس از آزادی، در سال 1324 برای مدتی کوتاه به ریاست دادرسی ارتش منصوب شد و در پی اختلافات سرلشکر رزم‏آرا و سرلشکر حسن ارفع که هر کدام به نوبت چندی به ریاست ستاد ارتش منصوب می‏شدند او برای این پست انتخاب شد ولی در این پست نیز چندان باقی نماند و بار دیگر رقابت رزم‏آرا و ارفع برای ریاست ستاد ارتش آغاز شد و آق‏اولی مجدداً ریاست دادرسی ارتش را برعهده گرفت.
سرلشکر فرج‏الله آق‏اولی در خرداد 1324 در دولت قوام به وزارت کشور منصوب شد، ولی به علت برقراری حکومت نظامی از سوی دولت قوام، سپهبد امیراحمدی وزیر جنگ و وزیر کشور سرلشکر آق‏اولی استعفا دادند. ولی در دی ماه همان سال در دولت حکیمی بار دیگر به وزارت کشور منصوب شد و این آخرین پست دولتی مهم او محسوب می‏شد.
سپهبد آق‏اولی از سال 1327 تا 1352 ریاست بانک سپه را برعهده داشت و از دیگر مشاغل وی باید به ریاست انجمن آثار ملی اشاره کرد. او در سال 1353 در تهران درگذشت.

منابع:
1. http://www.iichs.org نوشته فاطمه معزی