مهدی عتيقی‌مقدم
زندگی‌نامه
سال 1333شمسي در تهران به دنيا آمد. از همان روزها كه مدرسه رفتن را شروع كرد، وارد كارگاه پدر شد. اوايل فقط كارهايي را انجام مي‌داد كه در حد توانش بود؛ مانند ساختن چسب يا شماره زدن يك كتاب. اما به مرور زمان و در كنار پدر، كه او نیز اين هنر را به کمال از پدر و پدرانش آموخته بود، به فنون مختلف كار اشراف پيدا كرد.
صحافي سنتي در خانواده عتيقي موروثی بوده و به مهدی و برادرهايش منتقل شده است؛ آنها كه هنر 600 ساله اجداد خود را در دل و دست‌هايشان حفظ كرده‌اند و سعي مي‌كنند آن را به نسل‌هاي بعدي منتقل كنند.
جد بزرگ خاندان عتيقي، عارف و شاعر اوايل قرن هشتم هجري، جلال‌الدين عتيقي است و بعد از او شاخص‌ترين و مشهورترين چهره اين خاندان، خواجه عتيق‌علي منشي اردوبادي نام دارد كه يكي از منشي‌ها و نويسنده‌هاي دارالانشای شاه اسماعيل صفوي بود. بعد از او ارادت و خدمتگزاري عتیقی‌ها در بارگاه حضرت ثامن‌الائمه علی‌بن‌موسي‌الرضا عليه‌السلام به كتابت و وراقي و وَصّالي و تذهيب آثار ادامه يافت كه در اين ميان، نام ملاحسين صحاف‌باشي به‌دليل آثار بسيار و فوق‌العاده‌اش درصدر آنها قرار گرفته است. ملاحسين صحاف‌باشي چند فرزند داشت كه 2 پسرش به نام‌هاي ميرزافضل‌الله و ميرزانصرالله كنار پدر كار كردند و آموزش ديدند و پس از او در سمت صحاف‌باشي كتابخانه آستان قدس رضوي به مرمت آثار مشغول شدند. ميرزافضل‌الله هنوز جوان بود كه در اثر بيماري از دنيا رفت و برادرش ميرزانصرالله ضمن ادامه کار، فنون صحافی را به پسرش ميرزامحمد هم آموزش مي‌داد. به اين ترتيب ميرزامحمد مانند جدش ملاحسين، بعد از مدتي تمام فنون مانند وصالي، افشانگري، متن و حاشيه را ياد گرفت و بر اين كار مسلط شد. استاد حسين عتيقي هم پسر ديگر ميرزانصرالله بود كه فقط 2 سال داشت كه پدرش را از دست داد و يتيم شد. او بعد از مدتي در كنار برادرش كه استاد ماهري در فنون ميراثي بود، تعليمات هنري و اخلاقي را با هم ياد گرفت و هوش بالا و تيزبيني‌اش موجب شد تجربه‌هاي يك‌صد‌ساله را به خوبي ياد بگيرد و علاوه بر مرمت، آثار فوق‌العاده‌اي هم ايجاد كند. استاد حسين عتيقي، جوان بود كه به تهران مهاجرت كرد و كارگاه و مؤسسه عتيقي را در سال 1270هجري قمري، يعني حدود 150سال قبل، در خيابان پاستور تأسيس كرد تا بتواند اصالت‌هاي هنري خاندان عتيقي را حفظ كند و زنده نگه دارد.
مهدي عتيقي‌مقدم و سه برادرش، صحاف‌كاران سنتي‌اند که علاوه بر تخصص داشتن در تمام فنون صحافي؛ مانند رنگ‌آميزي، افشانگري، متن و حاشيه، وصالي و جلدسازي، هر كدام مهارت ديگري را مثل جدول‌كشي، تذهيب، مينياتور و خوشنويسي آموخته‌اند. استاد مهدي عتيقي نیز تذهيب آموخته است تا هنرش را تكميل كند. او حالا بعد از سال‌ها فعاليت در اين حوزه، در دانشگاه‌هاي مختلفي مانند الزهرا(س)، هنر و مركز ايران‌شناسي تدريس مي‌كند. درعين حال عضو فرهنگستان هنر جمهوري اسلامي ايران، مشاور و كارشناس نسخ خطي و هنرهاي سنتي است و حدود نيم قرن در زمينه شناخت و مرمت آثار هنري فعالیت کرده است. سوابق فعاليت او و خانواده عتيقي تا جايي است كه در سال 1377 مهدی عتیقی‌مقدم لوح خادمين قرآن كريم را به‌عنوان نماينده خانواده دريافت كرد. از جمله آثار شاخص او مي‌توان به اين نمونه‌ها اشاره كرد: مرمت قرآن خطي به خط عبدالله در سال 1355شمسي و مرمت نسخه خطي شاهنامه داوري در سال 1385 که اکنون در موزه رضا عباسي نگهداري مي‌شود. قرآن به خط علاء‌الدين تبريزي و ديوان حافظ به خط عبدالله مرشدي هم نسخه‌هاي خطي ديگري هستند كه مهدي عتيقي آنها را در سال‌هاي 1387و 1388مرمت كرد و در مجموعه خصوصي او وجود دارند.
استاد مهدی عتیقی‌مقدم مدرک درجه یک هنری دارد و در سال 1398 عضو مؤسسه هنرمندان پیشکسوت شده است.
منبع: موسسه هنرمندان پیشکسوت
نظر شما