پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1394

موضوع: معارف اسلامی

پدیدآور: ذکیه سرحدی‌فر

 استاد راهنما: دادخدا خدایار

 استاد مشاور: افضل بلوکی

دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی
چکیده

تاریخ تطورعرفان و تصوف اسلامی دارای دوره‌ها و مراحل متنوع و مکاتب و فرقه‌های مختلف است.آخرین مرحله آن از قرن یازدهم و به‌وسیله ملاصدرا آغاز شد و دوره " احیاء و بازیابی " نام گرفت که تا عصر حاضر ادامه دارد و خود دارای چهار مکتب در عرفان شیعی است یکی از آن‌ها مکتب عرفانی قم است که از تلاقی مکتب نجف و تهران ایجادشده است. لذا سوال اساسی در این نوشتار آن است که خصوصیات و ویژگی‌های مکتب عرفانی قم کدام‌اند؟ فرض بر آن بود که این مکتب به‌رغم دارا بودن اشتراکاتی با سایر مکاتب عرفانی دوره مذکور، از شاخصه‌هایمنحصربه‌فردی مثل : جامعیت، حماسی بودن، سیاسی بودن، فقاهتی بودن و .... برخوردار است و پویایی خاص خود را دارد بنابراین هدف این پایان‌نامه آن است که با شیوه اسنادی ـ تاریخی و مطالعه آثار و منابع مربوطه به جمع‌آوری مطالب اقدام نموده و سپس با روش توصیفی ـ تحلیلی به پاسخ سوال اصلی و سایر پرسش‌های فرعی بپردازد و فرضیه را مورد ارزیابی قرار دهد.این تحقیق و نوشتار بر همین اساس انجام شد و دستاورد آن اثبات فرضیه پیش‌بینی‌شده بود به این معنا که مکتب عرفانی قم با مکاتب عرفانی اصفهان، نجف و تهران تعامل مثبت و اشتراکات زیادی داشته و دارد امّا از جامعیت و گستردگی و پویایی بیشتری برخوردار بوده و علاوه بر ماهیت ثقلینی و فقاهتی، آمیخته و قرین باسیاست و حکومت و حماسه و حکمت استازاین‌رو باعث گسترش و ترویج آموزه‌های عرفانی ناب و حقیقی در سطح حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها و متن جامعه گردیده است .