پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1399
پدیدآور: ‌علی اکبر غلامی تابش 
استاد راهنما: حمید میرجانی
استاد مشاور: علی رضا خاکی
دانشگاه یزد، دانشکده هنر و معماری
چکیده

شهر قم به دلیل وجود اماکن مذهبی و قرارگیری در موقعیت جغرافیایی خاص، مورد توجه بوده است. مورخان، سیر تاریخ و تحول شهر قم را به دوران قبل از اسلام نسبت داده‌اند؛ با این حال رشد فیزیکی اخیر این شهر مدیون توجه سلاطین قاجاری است. تحولات صورت گرفته در قرن گذشته به شدت خانه‌های تاریخی را در معرض تخریب و نابودی قرار داده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاکنون مطالعات چندانی در مورد این خانه‌ها صورت نگرفته و شناخت جامعی نسبت به آنها وجود ندارد. رساله حاضر با عنوان گونه شناسی خانه‌های دوره قاجار در شهر قم با هدف توصیف و تحلیل خانه‌ها و بررسی ویژگی‌های آنها صورت پذیرفته است.از دستاوردهای این پژوهش می‌توان به جمع‌آوری و تدوین اطلاعات پراکنده در معرض نابودی، ارائه ویژگی‌ها و نهایتاً طبقه‌بندی خانه‌های قم اشاره کرد که می‌تواند زمینه‌ساز پژوهش‌های بعدی باشد. در این پژوهش از روش‌های تفسیری-تاریخی و با بهره گیری از مطالعات موردی به گونه‌بندی خانه‌های قاجاری قم پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که جهت کشیدگی در سایت این خانه‌ها تنوعی همگن دارد. این در حالی است که از نظر فضاهای پر و خالی، بناهای مذکور به چهار حالت مختلف قابل تفکیک‌اند. همچنین می‌توان گفت که حیاط اندرونی خانه‌های قاجاری قم، چه از منظر تزیینات و چه در مقیاس، شاخص‌تر از حیاط بیرونی هستند.