پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1399
پدیدآور: اعظم عابدی عباس آبادی
استاد راهنما: هادی جعفری
دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده علوم زمین
چکیده

آبخوان (قم-کهک) یک آبخوان آزاد بوده که در شرق و جنوب شهر قم گسترده شده است. براساس مطالعات انجام شده افت سطح ایستابی این آبخوان مهم ناشی از کاهش بارندگی و تخلیه بی‌رویه آبخوان توسط چاه‌های بهره‌برداری می باشد. در راستای بررسی افت سطح ایستابی آبخوان قم داده های 32 حلقه پیزومتر در بازه زمانی 10 ساله (مهر86 تا شهریور97) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان دهنده افت 29/12 متر در بازه ده ساله مورد بررسی و نرخ افت سالانه 1/1 متر می باشد. مقدار افت در آبخوان قم-کهک از حداقل 5 متر تا حداکثر20 متر طی دوره‌ی زمانی مهر 86 لغایت شهریور 97 متغیر است. تحلیل مکانی افت در آبخوان قم-کهک نشان دهنده وجود سه دسته پیزومتر می‌باشد. پیزومترهای دارای افت کم که میزان افت در آن‌ها از حدود 85/2 تا 86/7 متغیر است و نرخ افت سالیانه در این پیزومترها از0 تا 5/0 متر است. پیزومترهای دارای افت متوسط در تمام دشت پراکنده شده‌اند، افت در آن‌ها از 86/7 تا 85/16 متغیر است و دارای نرخ افت سالیانه 5/0 تا 5/1 متر می‌باشند بیشترین مقدار افت در پیزومترها از حدود 85/16 تا 34/26 متر است و نرخ افت سالیانه 5/1تا 3 متر دارند. این پیزومترها مربوط به مناطق جنوبی آبخوان می‌باشد. بر اساس محاسبات بیلان آب زیرزمینی آبخوان قم-کهک، میزان تغییرات حجم ذخیره آبخوان برابر با 22 میلیون متر مکعب محاسبه گردید، که نشان دهنده کسری مخزن در اثر برداشت های بیشتر از تغذیه آبخوان می باشد. بر اساس مطالعات انجام شده، تغذیه مصنوعی، نفوذ فاضلاب‌های تصفیه شده و مدیریت برداشت از منابع آب زیرزمینی به عنوان راهکاری جهت کاهش افت در این آبخوان ارزشمند پیشنهاد شده است.